Aleatë të rinj politikë, figura të reja por edhe të vjetra politike të nxjerra në pah dhe tema të reja, të diktuara nga tragjeditë e tmerrshme që goditën Serbinë. Të gjitha këto janë rrethanat në të cilat do të zhvillohen zgjedhjet e shpallura për në shtator për Beogradin. Ata do të diktojnë edhe dinamikën e fushatës, në të cilën, përveç Kosovës, në qendër të vëmendjes do të jetë edhe një temë tjetër e rëndësishme: siguria. Njoftimet për zgjedhje të mundshme alternohen muaj më parë, por më së shumti vendosin kontekstin e një votimi të ri në Beograd, të cilin opozita e kërkoi menjëherë pas zgjedhjeve të prillit 2022. Por ato u bënë papritur më të sigurta dhe në nivel parlamentar nga presidenti i Serbisë, Aleksandër Vuçiç, dhe të paralajmëruar për shtator të këtij viti. Vladimir Pejiç, drejtor i agjencisë hulumtuese “Faktor plus” shprehet se sa herë që mbahen zgjedhjet, nuk ka dyshim se do të ketë një kombinim të ri partish. “Pritet që Partia e Lirisë dhe e Drejtësisë të avancojë përballë bllokut pro-evropian, që partitë mjedisore të bashkohen rreth bllokut të gjelbër, por edhe Dveri dhe Zavetnici të bashkohen në krahun e djathtë. Do të jetë interesante të shihet se ku do ta gjejë Jeremiçin në këto riorganizime, sepse, duke gjykuar nga deklaratat, ai është më afër bllokut kombëtar dhe jo të BE-së”, thotë Pejiç. E gjithë kjo i jep një dinamikë të re zgjedhjeve, si dhe faktin që tani në plan të parë do të dalin politikanë të rinj (të vjetër). “Pres që të profilizohen edhe lojtarë të tjerë brenda partive aktuale. Më parë ishte Zdravko Ponoš i cili udhëhoqi SSP-në, por ai tani ka themeluar një parti të re, kështu që ka shumë gjasa që në periudhën e ardhshme Dragan ?ilas të jetë në vendin e duhur. Para Partisë Popullore, Vuk Jeremiç ishte më i shquar, por tani do të jetë Miroslav Aleksi? ai që ka kohë që e ka marrë atë pozicion në publik”, thotë Pejiç.
Ndryshimet në Beograd dhe çështja e Kosovës
Bojan Klaçar, drejtor programi i Cesid, ndan një këndvështrim të ngjashëm. Sa i përket qeverisë, ai vë në dukje katër momente të rëndësishme për opozitën. “Ndryshimi më i rëndësishëm dhe i madh është formimi i Lëvizjes Popullore, si dhe fakti që presidenti Vuçiç me shumë gjasa do të largohet nga posti i kreut të SNS-së . Kur bëhet fjalë për opozitën, momenti i parë i kristalizuar është aleanca mes SSP-së dhe PSG-së, e cila me shumë gjasa do të rezultojë në një koalicion elektoral. E dyta është konsolidimi në të djathtë, që mund të rezultojë në krijimin e një aleance midis Dyerve dhe Besëlidhjeve. Së treti, koalicioni i madh i së majtës së gjelbër ka pushuar së ekzistuari dhe Ne davimo Beograd performon në mënyrë të pavarur dhe më pas pritet që ai të dalë edhe në zgjedhje. Dhe së katërti, u shfaq një lëvizje e re Srce, e cila llogaritet në një përqindje të caktuar të votave”, shprehet Klaçar. Dhe ai beson se siguria do të diskutohet në këtë fushatë së bashku me Kosovën. “Për shkak të pranimit të marrëveshjes në Ohër , Kosova do të mbetet një nga prioritetet e qytetarëve dhe rrjedhimisht pjesë e rëndësishme e fushatës. Tema e dytë vjen, për fat të keq, nga dy tragjedi dhe do të ketë të bëjë me sigurinë, mbrojtjen e fëmijëve, arsimin”, përfundon Klaçar dhe shton se në fokus do të jetë edhe standardi i jetesës.
Si i shpalli Vuçiç zgjedhjet?
Shpallja e zgjedhjeve erdhi pasi një pjesë e opozitës organizoi dy protesta kundër dhunës ku ndër të tjera kërkuan dorëheqjen e ministres së Policisë Bratislava Gashiç dhe kreut të BIA-s, Aleksandër Vulin, si dhe largimin e Këshilli REM, dhe një seancë urgjente e Asamblesë Kombëtare, e cila do të konsiderohej përgjegjësi e Qeverisë së Serbisë dhe situatës së sigurisë në vend. Vuçiç u përgjigj se nëse opozita është për zgjedhje, më 26 maj, në mbledhjen e SNS-së në Beograd, do t’i informojë qytetarët se “do të shkojmë në zgjedhje”.
Çfarë thotë opozita?
Megjithatë, shumica e partive opozitare kërkojnë që qeveria fillimisht të përmbushë kërkesat e protestës kundër dhunës dhe vetëm më pas të shpallë zgjedhje. I këtij mendimi është Partia Liri dhe Drejtësi, Partia Demokratike, Partia Popullore, Lëvizja e Qytetarëve të Lirë, Lëvizja Ekologjike dhe koalicioni “Së bashku” dhe “Po mbytemi në Beograd” .