Nga George Karagiannis-Protothema.gr
“Në kaos ka edhe mundësi,” shkruan Sun Tzu në “Arti i Luftës”. Kjo mundësi për t’u pasuruar shpejt e kërkuar nga aventurierët më të shumtë, në mes të kaosit të luftës, shpjegon edhe arsyen themelore të ekzistencës së ushtrive mercenare. Për të cilin bota mund të diskutojë gjatë tani që Wagner i Yevgeny Prigozhin në vend të Kievit filloi të marshonte drejt Moskës, por më në fund me ndërmjetësimin e Presidentit të Bjellorusisë Aleksandër Lukashenko Vladimir Putin i dha atij azil në vendin e tij.
Nuk është një fenomen i ri që ushtria mercenare të kthehet për të kafshuar dorën që e ushqen. Është një rrezik i gatshëm për t’u marrë nga kushdo që paguan dikë për të luftuar, domethënë për të vrarë, njerëz me të cilët nuk kanë asnjë precedent dhe asnjë arsye. Meqenëse qëllimi janë paratë…
Ky qëllim ka ekzistuar që nga kohërat e lashta. Nga trupat e fuqishme mercenare të të huajve (nubianëve dhe të tjerë) të Mbretërisë së Re të Egjiptit të Lashtë (1550-1069 p.e.s.) deri te Myrianët, siç përshkruhet nga Ksenofoni në “Kyros Anavasi”, të cilët u punësuan në vitin 401 p.e.s. nga Kiri për të rrëzuar vëllanë e tij Artakserksin, te Garda Varangiane e perandorit bizantin dhe jeniçerët e osmanëve, ushtritë mercenare ishin, janë dhe do të jenë diçka “e zakonshme”. Sidomos sot, kur kostoja e kthimit të arkivoleve është e padurueshme politikisht, ushtritë mercenare po përdoren gjithnjë e më shumë edhe nga vendet me plotfuqi ushtarake.
Edhe nëse ka rreziqe. Jo vetëm “kafshimi”, por edhe krimet e luftës, me histori të tmerrshme të civilëve që përdoren në tregtinë e mishit dhe organeve, birësime të paligjshme dhe gjithçka tjetër që mendja më e sëmurë mund të imagjinojë. Duke qenë se këto rezultojnë të vështira ose jo aq të rëndësishme përballë qëllimeve që u shërbejnë, sot ushtritë mercenare po shtohen, shumohen dhe po shfaqen pothuajse në çdo cep të planetit, aty ku ka një mundësi. Kush janë më të rëndësishmit?
Grupi mercenar Wagner u themelua nga Gevgeny Prigozhin në vitin 2014 me rreth 50,000 mercenarë – shumë prej tyre ish të burgosur – që luftojnë në Ukrainë. Ushtria mercenare e Prigozhin stërvit dhe punëson disa nga ushtarët dhe agjentët profesionistë më të ashpër në botë. Identiteti i drejtuesve të saj është sekret. Wagner u modelua sipas kontraktorëve ushtarakë amerikanë Blackwater ose Executive Outcomes. Është një organizatë paraushtarake që dërgon mercenarë në zonat e konfliktit në mbarë botën për të nxitur dhunën, për të plaçkitur burimet natyrore dhe për të frikësuar popullsinë, përcjell dritare.net
Grupi Wagner i Prigozhin
Grupi mercenar Wagner u themelua nga Gevgeny Prigozhin në vitin 2014 me rreth 50,000 mercenarë, shumë prej tyre ish të burgosur, që luftojnë në Ukrainë. Ushtria mercenare e Prigozhin stërvit dhe punëson disa nga ushtarët dhe agjentët profesionistë më të ashpër në botë. Identiteti i drejtuesve është sekret. Wagner u modelua sipas kontraktorëve ushtarakë amerikanë Blackwater ose Executive Outcomes. Është një organizatë paraushtarake që dërgon mercenarë në zonat e konfliktit në mbarë botën për të nxitur dhunën, për të plaçkitur burimet natyrore dhe për të frikësuar popullsinë.
Frenat e Grupit Wagner i mori Yevgeny Prigozhin, i cili quhet “kuzhinieri i Putinit” dhe i përkiste bërthamës së fortë të regjimit të tij, oligarkëve që pas pushtimit rus të Ukrainës u vunë në shënjestër të Bashkimit Evropian. Në rininë e tij ai ishte në burg për grabitje me armë dhe mashtrim. Por ai arriti të ngrihej përsëri në këmbë. Ai filloi si një shitës hot dog dhe u zhvillua në një sipërmarrës të suksesshëm restorantesh. Autoritetet ukrainase dhe perëndimorët pretendojnë se të paktën 400 mercenarë elitë të Wagner u dërguan në Kiev për të vrarë presidentin ukrainas. Grupi duket se është shfaqur për herë të parë në Ukrainë në vitin 2014, kur ndihmoi ushtrinë ruse të aneksojë Krimenë. “Ukraina ishte në thelb fillimi, pika fillestare për grupin Wagner,” tha Sergey Shukhankin, një studiues i lartë në Fondacionin Jamestown.
Që atëherë, një rrjet grupesh dhe operacionesh paraushtarake është përhapur në të gjithë Sirinë. Atje anëtarët e Wagner thuhet se kanë luftuar për të mbështetur regjimin e Bashar al-Assad, duke siguruar një terren në sektorin energjetik të vendit. Ata kishin dhe kanë një prani të fortë në Libi, Sudan, Madagaskar dhe Mozambik. Mercenarët e Wagner raportohet gjithashtu se kanë luftuar në Afrikën Veriore dhe Sub-Sahariane. Paga bazë mujore për këdo që rekrutohet në ekip thuhet të jetë midis 2,500 dhe 8,000 dollarë. Anëtarët duhet të jenë mbi 25 vjeç, të trajnuar shumë, inteligjentë, të ftohtë dhe të gatshëm për të likuiduar civilë të pafajshëm.
Ata që studiojnë aktivitetet e Wagner argumentojnë se është një organizatë që ndryshon nga përkufizimi konvencional i një kontraktori ushtarak privat. Ai kombinon aktivitetin mercenar dhe nxjerrjen e burimeve natyrore, ndërsa në të njëjtën kohë promovon politikën e jashtme ruse. Edhe pse një grup privat, besohet se është i lidhur ngushtë me Kremlinin. Në vitin 2017, ai mori përsipër të trajnojë forcat e armatosura sudaneze. E njëjta gjë ka ndodhur edhe në Libi, ndërkohë që ka krijuar dhjetëra baza sekrete në disa vende ku operon.
G4S: Prezencë në 125 vende
Gjigandi i sigurisë G4S ka të paktën 625,000 staf (është punëdhënësi i dytë më i madh privat në botë pas WalMart) që është afër numrit të rezervistëve në ushtrinë e gjashtë më të madhe në botë, Pakistanin. Saktësisht sa mercenarë janë G4S është mjaft e vështirë të përcaktohet, kryesisht sepse kompania është e përfshirë edhe në ruajtjen e sigurisë së burgjeve, bankave, aeroporteve etj. Por ndoshta fakti që në vitin 2008 G4S bleu brenda natës ArmorGroup, ushtria private që ishte ngarkuar të ruante 1/3 e kolonave civile në Irak, mund të na thotë “diçka”. Kompania e blerë kishte në listën e saj të pagave komandantët e luftës afganë.
Sot, grupi G4S, pavarësisht nga aktivitetet ka një prani në më shumë se 125 vende, duke punuar me agjencitë qeveritare dhe ushtritë e tjera mercenare, duke u ofruar atyre gjithçka, nga trajnimi tek informatorët apo pastrimi i fushave të minuara. Ajo operon në disa nga rajonet më të rrezikshme të botës (në Afrikë dhe Amerikën Latine), duke ofruar shërbime sigurie në situata kaotike si luftërat civile ose luftërat midis karteleve të drogës.
Akademia (Blackwater)
E themeluar nga ish-marinsi amerikan Eric Prince në vitin 1997, Blackwater sot është riemërtuar Academi. Duke luftuar në emër të amerikanëve në Irak, Afganistan, Jemen, Bosnjë dhe Emiratet e Bashkuara Arabe dhe duke marrë kontrata të mëdha (miliarda dollarë) për të trajnuar ushtritë e huaja, si Azerbajxhani, ose misione speciale si gjuetia e Osama bin Ladenit, shoqëria u ble nga investitorë privatë, ndërsa thithi dy kompani të tjera mercenare private.
Numri i ushtarëve të punësuar nga Akademia llogaritet në rreth 20,000. Një numër që ndoshta është shumë modest, duke qenë se si Blackwater kishte ndarë zyrtarisht 21,000 rekrutë në Irak për të ruajtur amerikanët (edhe pse vlerësimet flasin për më shumë se 100,000). Akademia konsiderohet dhe jo pa arsye, ushtria mercenare më moderne dhe e mirëorganizuar në planet.
The Blackwater Shooting (2007) | New York Times
Jo vetëm sepse ka një kamp të madh trajnimi në SHBA ose një shërbim spiunazhi të pajisur me ish-oficerë të CIA-s. Por edhe sepse ajo ka një flotë private prej të paktën 20 avionësh (ato janë përdorur për të rifurnizuar ushtrinë amerikane në zonat e luftës), një flotë të madhe automjetesh ushtarake që janë zhvilluar posaçërisht për të, madje edhe një trupë qensh të trajnuar posaçërisht për luftë.
Akademia është përdorur gjerësisht në Lindjen e Mesme, ka siguruar mbrojtje (dhe ajrore) për rrugët e New Orleans pas uraganit Katrina për të parandaluar kaosin, merr pjesë në luftën kundër drogës në mbarë botën, programet e DEA-s dhe ka marrë përsipër mbrojtjen e sistemeve të raketës japoneze.
Brenda makinës ushtarake private të luftës | Gabim sistemi
Një ushtri e fuqishme mercenare afganësh. Ky është Grupi i Sigurisë së Azisë, i cili është i vendosur në Kabul dhe është i lidhur me ish-presidentin e vendit, Hamid Karzai. Deri vonë i përkiste Hasmat Karzait, kushëririt të parë të Hamid Karzait. Me ngritjen e talebanëve, ushtria u pakësua në rreth 500 dhe kryesisht siguroi roje të armatosura të operacioneve të huaja ose zyrtarëve në Kabul, Herat, Kendahar dhe Jalalabad.
Erinys ka një prani në zonat e luftës në Afrikë, veçanërisht në Kongo, por kjo u bë më e njohur nga kontrata e dhënë nga Departamenti i Shtetit në Irak. Kompania vendosi një ushtri prej 16,000 mercenarësh, të shpërndarë në 282 vendndodhje në Irak, për të mbrojtur tubacionet e rëndësishme të naftës dhe asetet e tjera energjetike.
Defion Internacional jo vetëm që siguron ushtrinë e vet, por edhe mercenarë për ushtritë e tjera private, pasi njihet për luftëtarët e ashpër të Amerikës Latine që rekruton dhe përdor. Me seli në Peru dhe me zyra në Dubai, Irak, Filipine dhe Sri Lanka, kompania tani ofron staf nga vendet në zhvillim.
Interesi Australian Unity Resources Group ka një ushtri mercenare jo të madhe, por domethënëse. Bëhet fjalë për 1200 veteranë të forcave speciale të ushtrive të Australisë, SHBA-së dhe Britanisë së Madhe. Ata ishin të fundit të mbetur në Irak pas tërheqjes së trupave aleate, të ngarkuara me ruajtjen e ambasadave (si ajo e Australisë), bizneset e huaja dhe objektet e naftës.
Huliganë dhe kriminelë gati për të vrarë!
Me paga që mund të shkojnë nga 2000 euro në muaj deri në më shumë se 3000 euro në ditë, mercenarët paguhen sipas rrezikshmërisë së misionit që ata marrin përsipër. Është e arsyeshme që ata zakonisht duhet të plotësojnë disa kualifikime formale, veçanërisht nëse janë të vendosur në zona të nxehta lufte, të tilla si aftësia fizike e mirë dhe trajnimi ushtarak. Megjithatë, në disa raste mercenarët vijnë nga organizata paraushtarake ose kanë nisur me… karrierë huligane në stadiume.
Sido që të jetë, punësohen ata që janë “gati për të vrarë” dhe ata që kanë njohuri për përdorimin e armëve. Rekrutimi zakonisht bëhet përmes reklamave në internet në vendet ku ka material të bollshëm (Ballkani, Turqia, Amerika Latine) ose me ndërmjetës nga skena e krimit të organizuar.
