Pyjet shkatërruese dhe zjarret në Evropën Jugore po shkaktojnë dëme të mëdha ekonomike. Çfarë do të thotë kjo për vendasit dhe turizmin nga i cili varet shumica e tyre?
Mesdheu i prekur veçanërisht
Shkencëtarët janë të bindur se ngjarjet ekstreme të motit, si valët e të nxehtit, do të ndodhin më shpesh në Evropë në të ardhmen. Rajoni rreth Detit Mesdhe po ngrohet veçanërisht me shpejtësi, sipas Organizatës Botërore Meteorologjike.
Toka e tharë nën një diell përvëlues ofron kushte ideale për përhapjen e zjarreve.
Në prill të vitit 2023, në Spanjë u regjistruan temperatura ekstreme dhe vala e të nxehtit të korrikut pritej të ishte më e gjata në historinë e regjistrimeve për Greqinë.
Vetëm në korrik, mbi 50,000 hektarë (123,000 hektarë) u dogjën në Greqi, që është pak më pak se gjysma e sipërfaqes së kryeqytetit gjerman Berlin. Zjarret në Spanjë kishin arritur këtë përmasa tashmë në fillim të prillit, sipas të dhënave nga Sistemi Evropian i Informacionit për Zjarret në Pyje (EFFIS).
Gjatë gjithë vitit të kaluar, një sipërfaqe prej rreth 800,000 hektarësh, afërsisht sa Mali i Zi, u shkatërrua brenda BE-së. Kostot e vlerësuara ishin të paktën 2 miliardë euro (2.21 miliardë dollarë), tha Janez Lenarcic, Komisioneri i BE-së për Ndihmën Humanitare dhe Menaxhimin e Krizave, në janar 2023.
Aty ku ka zjarre, PBB-ja bie
Zjarret e pakontrollueshme që tërbojnë prej ditësh jo vetëm kanë pasoja shkatërruese për natyrën, por edhe shkatërrojnë mjetet e jetesës dhe dëmtojnë ekonominë.
Sarah Meier, e cila hulumton ngjarjet ekstreme të motit dhe ndikimet ekonomike të zjarreve në Universitetin e Birminghamit, thotë se aty ku zjarret tërbohen, produkti i brendshëm bruto (GDP) bie. Shifrat e punësimit për sektorin e turizmit tregojnë se më pak njerëz janë të punësuar pas zjarreve, tha ajo për DW.
Në 27 vendet e BE-së, vendet e prekura nga zjarret mund të aplikojnë për ndihmë nga Brukseli. Në Greqi, për shembull, më shumë se 500 zjarrfikës nga vende të tjera u vendosën dhe BE-ja dërgoi nëntë avionë shtesë zjarrfikës. E gjithë kjo mbulohet nga mekanizmi i BE-së për lehtësimin e fatkeqësive.
Për më tepër, fondet për rindërtim mund të shfrytëzohen përmes një fondi solidariteti të BE-së, për të cilin, megjithatë, Parlamenti Evropian e ka fjalën e fundit.
Zjarret dhe turizmi në jug të Evropës
Industria e udhëtimeve është ndoshta po aq e rëndësishme për Greqinë sa industria e automobilave për Gjermaninë. Rreth 20% e prodhimit ekonomik grek vjen nga turizmi. Në Spanjë dhe Itali është përkatësisht 12% dhe 9%.
Megjithatë, destinacionet e udhëtimit të Evropës Jugore mund të humbasin atraktivitetin në afat të gjatë për shkak të nxehtësisë dhe zjarreve, të cilat do të dëmtonin ekonominë, paralajmëroi agjencia ndërkombëtare e vlerësimit Moody’s në një raport të fundit.
Parashikimet e agjencisë, bazuar në modelet klimatike, sugjerojnë se rajonet bregdetare si destinacione turistike do të bien ndjeshëm nën skenarë të ndryshëm të ngrohjes, ndërsa më shumë vende veriore mund të fitojnë atraktivitet.
Edhe pse modelet klimatike parashikojnë nxehtësi, thatësirë dhe zjarre, “turizmi në rajonin e Mesdheut nuk do të shembet brenda natës”, thotë Harald Zeiss, drejtor i Institutit për Kërkimet e Turizmit në Universitetin Harz të Gjermanisë. Ai i tha kanalit televiziv gjerman ZDF se ai pret që sezonet e udhëtimit mund të ndryshojnë, pasi turistët mund të preferojnë të bëjnë pushime në rajonin e Mesdheut gjatë pranverës ose vjeshtës dhe jo në verë.
“Zjarret dhe ekstremet e tjera perceptohen nga njerëzit si ngjarje të izoluara rajonale dhe nuk janë një pengesë, pasi njerëzit priren të harrojnë”, thotë Petro Beritelli nga Qendra Kërkimore për Turizmin dhe Transportin në Universitetin e St. Gallen, Zvicër. Ai tha për DW se destinacionet si Dubai dhe Las Vegas tregojnë se nxehtësia ekstreme nuk i pengon njerëzit të udhëtojnë në vende të tilla.
Inovacione për shpëtimin e turizmit
Johann Goldammer është drejtor i Qendrës Globale të Monitorimit të Zjarrit (GFMC) në Freiburg, Gjermani dhe sugjeron më shumë risi për të kontrolluar pyjet dhe zjarret në afat të gjatë.
“Për shkak të urbanizimit, shumë toka janë djerrë dhe kur ndryshimi i klimës, i shoqëruar me periudha të thata dhe valë të nxehtit, e përkeqëson këtë, zjarret janë praktikisht të pashmangshme”, tha ai për DW.
Goldammer mendon se turizmi duhet të bëhet “më i qëndrueshëm dhe pjesëmarrës”. Turizmi masiv duhet të frenohet në favor të koncepteve që u japin udhëtarëve, për shembull, mundësinë për të ndihmuar fermerët grekë në fermat e tyre të ullirit ose në vreshtat, tha ai.
Pas zjarreve shkatërruese në ishullin grek Eubea në vitin 2021, Goldammer i paraqiti propozimet e tij qeverisë greke. Ato përfshijnë një koncept afatgjatë të përdorimit të tokës dhe masa për parandalimin e zjarreve. Në vend që të fokusohet vetëm në rritjen e kapaciteteve të zjarrfikësve, parandalimi duhet të ketë përparësi, tha Goldammer.
Portugalia mori masa konkrete pasi dëmtoi zjarret në vitin 2017. Në përpjekje për t’i parandaluar ato që të ndodhin, qeveria ndaloi rimbjelljen e pemëve eukalipt, për shembull, sepse ato ndizen shumë lehtë. Të dhënat e fundit nga EFFIS tregojnë se zjarret në Portugali janë më pak të rënda se në Spanjë, Itali dhe Greqi.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga “Deutsche Welle“
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Nesër” – me çfarë ndryshimesh pritet të përballemi?
“Pasoja shkatërrimtare për biznesin dhe qytetarët”
“Goditjen më të rëndë e pësuan bizneset e vogla”
