Brukseli e goditi kryeministrin hungarez me një shuplakë të dhimbshme duke ngrirë qindra miliona euro nga fondet e tij, por ai mori goditjen më të madhe nga Varshava: humbja elektorale e partisë polake të ekstremit të djathtë Ligj dhe Drejtësi (PiS) konfirmoi se ëndrra e Viktor Orban për një aleancë pan-evropiane të partive joliberale nuk ka më asnjë mundësi të plotësohet, shkruan The “New York Times”.Orbán dhe Budapesti kanë pritur një sërë konferencash të shoqatave dhe politikanëve të ekstremit të djathtë në vitet e fundit, duke përfshirë konferencën e 2021 që mblodhi së bashku një elitë konservatore që premtoi një “rilindje konservatore evropiane”. Pas fitores së tij të katërt radhazi në zgjedhje vitin e kaluar dhe premtimit të rizgjedhjes për të mbrojtur vlerat e krishtera dhe për të parandaluar imigrimin, Orbán falënderoi njerëzit me mendje në Poloni si dhe “miq” të tjerë jashtë vendit për mbështetjen e tyre. Por situata politike ka ndryshuar në mënyrë të konsiderueshme, vizioni i Orbanit për të udhëhequr një lëvizje pan-evropiane joliberale të kundërshtarëve të emigracionit dhe avokatëve të vlerave të krishtera është minuar nga disfata e së djathtës në Spanjë verën e kaluar dhe humbja e fundit e PiS në Poloni, si dhe përçarje të thella për luftën në Ukrainë. Edhe pse rusofili Robert Fico fitoi në Sllovaki, Sllovakia është shumë e vogël për të ndryshuar marrëdhëniet e pushtetit në Evropë.
Lufta me Brukselin
Koalicioni i krahut të djathtë fitoi zgjedhjet e vitit të kaluar dhe në Itali vitin e kaluar, dhe Giorgia Meloni, e cila ndan një sërë pikëpamjesh të Orbanit për mbrojtjen e vlerave perëndimore, u bë kryeministre. Por Meloni që atëherë është distancuar nga Orban për çështjen e Ukrainës. Ai arriti të tjetërsonte polakët me Putinofilin e tij: PiS polak, një partner i gjatë i Fidesz-it të Orbanit në betejat me Brukselin për të drejtat e pakicave, emigrantëve, sundimin e ligjit dhe procedurat demokratike, nuk ishte aspak entuziast për Orbanin. PiS dhe Fides ndajnë një qëndrim negativ ndaj burokracisë së Bashkimit Evropian, emigrantëve dhe të drejtave LGBTQ, por edhe para humbjes elektorale të PiS, polakët filluan të distancohen nga Orban, sipas gazetës amerikane. Orbán u takua me presidentin rus Vladimir Putin në Kinë muajin e kaluar. Ai i tha se Hungaria nuk donte kurrë një konflikt me Rusinë, por dëshironte të zgjeronte kontaktet. Kjo tërboi liderët e tjerë evropianë, jo vetëm ata liberalë, por edhe partitë e ekstremit të djathtë në Itali dhe Poloni. Orbán ka zemëruar anëtarët e BE-së dhe NATO-s duke vonuar miratimin e Hungarisë për hyrjen e Suedisë në NATO. Por shumë mendojnë se arsyeja kryesore është zemërimi i Orbanit që BE-ja ka ngrirë pagesat e tyre prej miliarda eurosh. Orbán po përpiqet të shantazhojë BE përmes çështjes së NATO-s, thotë analisti i Budapestit Peter Kreko. “Ai e sheh këtë si shansin e tij të fundit për të ndikuar dhe dëshiron të tregojë se nuk do të japë asgjë falas”, thotë Kreko.
“Tradhtia” nga Polonia
Mbështetësit më të mëdhenj të Orbanit janë ultra e djathta amerikane. Ish-presidenti Donald Trump vlerësoi së fundmi kryeministrin hungarez si “një nga liderët më të fortë kudo në botë”, por gjithashtu shtoi se ai është “udhëheqësi i Turqisë”. Një zëdhënës i qeverisë hungareze i bëri jehonë këtij lavdërimi, duke mos përmendur vetëm Turqinë. Orbán së fundmi e përshkroi Trumpin si “njeriu që mund të shpëtojë botën perëndimore”. Ashtu si Trump, Orbán premton “të rrëzojë elitën progresive dhe të thajë kënetën e Brukselit”. Megjithatë, në skenën evropiane, Fidesz është i izoluar: dy vjet më parë, partia e Orbanit u tërhoq nga Partia Popullore Evropiane, një grup partish të qendrës së djathtë në Parlamentin Evropian, për të shmangur përjashtimin. Deri më tani nuk kanë gjetur një grup tjetër që do t’i pranonte. Megjithatë, rezultatet e zgjedhjeve në Poloni ishin një surprizë e pakëndshme për Budapestin. Kryeministri i ardhshëm i Polonisë ka shumë të ngjarë të jetë Donald Tusk dhe ëndrra e Orbanit për një aleancë pan-evropiane të partive joliberale ka marrë fund falë polakëve, sipas NYT.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
