Atmosfera politike në Shtetet e Bashkuara të Amerikës po shndërrohet nga e keqe në e tmerrshme. Gjykata e Lartë e Kolorados përjashtoi Donald Trump nga votimi primar republikan për Shtëpinë e Bardhë për rolin e tij në sulmin në Capitol Hill më 6 janar 2021. Ai është kandidati i parë presidencial në historinë e SHBA-së që shpallet i papërshtatshëm sipas Amendamentit të Katërmbëdhjetë, i cili ndalon zyrtarët e përfshirë në “kryengritje ose revoltë” kundër qeverisë amerikane të mbajnë poste publike. Ky vendim tani rrezikon të shkatërrojë fushatën elektorale të kandidatit kryesor republikan, si dhe të vendosë një precedent historik kushtetues. Megjithatë, Trumpi ka deklaruar se është gati të luftojë. Megjithatë, rreziku është i lartë se ngjarja do të thellojë polarizimin në Shtetet e Bashkuara dhe do të tronditë jo vetëm skenën politike, por edhe themelet ligjore të SHBA.
Çfarë pritet?
Vendimi i Kolorados, i cili mund të ndiqet nga shtete të tjera, do të çojë në ndërhyrjen e gjyqtarëve suprem në Uashington DC, të cilët do të duhet të zgjidhin çështjen dhe të përcaktojnë nëse Trump ka të drejtë të kandidojë për rolin e presidentit të Shteteve të Bashkuara. Vendimi do të zbatohet jo vetëm për Koloradon, por për të gjitha shtetet e tjera. Ndërkohë, në Uashington, një rikthim i mundshëm i Trumpit ka frikë në të gjithë bordin. Sidomos në lidhje me mundësinë që, duke u kthyer në presidencë i forcuar dhe më i përgatitur, do të tentonte absurdin, pra tërheqjen e Shteteve të Bashkuara nga NATO. Dhe kështu në ligjin vjetor për shpenzimet ushtarake të miratuar javën e kaluar, u fut një masë, pa bujë të madhe, e cila ndalon shprehimisht mundësinë që një president të vendosë të largohet nga Aleanca Atlantike pa miratimin e dy të tretave të Senatit ose një akti të Kongresit. Kjo është një nismë dypartiake, e sponsorizuar nga senatori demokrat Tim Kain dhe senatori republikan Marco Rubio.
Shansi i fundit
Zëdhënësi i fushatës së tij Steven Cheung ka njoftuar se do të apelojë vendimin e Kolorados, duke e quajtur vendimin “plotësisht të gabuar”. “Ne do të apelojmë shpejt në Gjykatën e Lartë të SHBA dhe do të kërkojmë pezullimin e këtij vendimi thellësisht jodemokratik ,” tha ai në një deklaratë. “I gabuar” dhe “antidemokratik”: kështu e përcaktoi stafi i Trump vendimin, i cili ka të ngjarë të përfundojë para Gjykatës së Lartë federale.Një strategji që ekipi ligjor mund të ndiqte do të ishte të justifikonte zbatimin e ligjeve për amnisti të miratuara nga Kongresi pas Luftës Civile për të rivendosur të drejtat politike të hequra nga Konfederatat. Për këtë çështje kohët e fundit është shprehur edhe jurisprudenca, por pa gjetur një qëndrim përfundimtar. Vija e mbrojtjes bazohet gjithsesi në formalitetin e akuzës: gjyqtarët nuk thirren të vendosin nëse ka ndodhur një kryengritje, por në rëndësinë e diktateve kushtetuese që pretendohet se ka shkelur i akuzuari.
Lufta civile
Një pjesë e medias, si dhe e gjithë skena e majtë politike e Amerikës, janë të kënaqur me strategjinë e re të përballjes me të djathtën MAGA, të padisë Trump në të 50 shtetet amerikane mbi të njëjtën bazë dhe kështu të bëjë rrugën e tij drejt presidencës sa më të vështirë. Kjo taktikë politiko-juridike mbart një rrezik të madh, mund të provokojë spektrin politik të krahut të djathtë në një nivel konfrontimi të paparë. Nga ana tjetër, për shkak të problemeve të shkaktuara nga Hunter Biden, republikanët filluan procesin e shkarkimit të presidentit aktual. Nëse rezulton e vërtetë që djali i Biden-it, Hunter, përdori pozicionin politik të babait – atëherë zëvendës president – për të mbledhur shuma të mëdha parash në Ukrainë dhe Kinë, betejat ligjore në Amerikë në vitin e ardhshëm zgjedhor mund të çojnë në një përballje midis dy anëve që nuk është parë kurrë më parë. Megjithatë, nëse në një situatë të tillë gjykatat detyrohen të marrin vendime ligjore kufitare, zgjidhja e vetme e situatës mund të jetë lufta civile. Sido që të jetë, viti 2024 do të jetë një vit politik shumë emocionues për amerikanët por edhe për pjesën tjetër të botës.