Ndërsa SHBA dhe Bashkimi Europian po përpiqen t’i mohojnë Rusisë aksesin në materialet dhe komponentët e përdorur për nevojat e ushtrisë ruse, Parisi po tregon tolerancë ndaj veprimeve të Jerevanit.
Më 23 shkurt, Bashkimi Europian miratoi paketën e 13-të të sanksioneve, duke zgjeruar listën e mallrave të ndaluara për eksport në Rusi.
Paketa përfshinte 194 individë dhe persona juridikë, si dhe 27 organizata të akuzuara për bashkëpunim ushtarak me Kremlinin për të anashkaluar sanksionet perëndimore.
Pjesë e sanksioneve janë disa kompani nga Kina, Kazakistani, Turqia, Serbia, Tajlanda dhe madje edhe Sri Lanka. Megjithatë, një nga qendrat kryesore logjistike të Putinit, që e ndihmoi atë të shmangte sanksionet për më shumë se dy vjet, sërish nuk është ndëshkuar.
E kemi fjalën për Armeninë. Nga njëra anë Jerevani i shpëton duke krijuar përshtypjen se po shkoj drejt Perëndimit dhe nga ana tjetër vazhdon të jetë një vend që rieksporton mallra, raporton abcnews.al.
Vlen të theksohet se në të njëjtën ditë, më 23 shkurt, SHBA përditësoi edhe listën e sanksioneve për Federatën Ruse, duke shtuar rreth 600 persona fizikë dhe juridikë nga 11 vende që “promovojnë shmangien e sanksioneve kundër Federatës Ruse”. Por përsëri, asnjë kompani e vetme nga Armenia nuk u përfshi në këto lista.
Cila është arsyeja?
Gjatë prezantimit të raundit të 13-të të sanksioneve, Bashkimi Europian tha se “vlerëson vazhdimisht efektivitetin e masave ekzistuese, identifikon dhe eliminon çdo boshllëk”.
Por gjatë 700 ditëve të luftës ruso-ukrainase, Armenia i shpërfilli këto. Në të njëjtën kohë, ka më shumë se prova të mjaftueshme për të sugjeruar se Armenia është kanali kryesor i Rusisë për të anashkaluar sanksionet.
Këtë e dëshmojnë edhe të dhënat financiare. Në vitin 2022, kur Federata Ruse pushtoi Ukrainën, eksportet armene drejt Rusisë u rritën me 187%.
Më pas, ministri i Financave i Armenisë, Vahe Hovanisian, pranoi se një pjesë e madhe e kësaj përqindje ka të bëjë me rieksportet. Si rezultat, në nëntë muajt e vitit 2023, eksportet e mallrave nga Armenia në Rusi u rritën me 85%, nga të cilat 80% janë rieksporte.
Në përgjithësi, që nga fillimi i luftës në Ukrainë dhe miratimi i sanksioneve perëndimore kundër Kremlinit, eksportet nga Armenia në Rusi janë rritur me 430%.
Këto të dhëna u publikuan në shkurt 2024 nga Robin Brooks, ish-drejtor i Institutit të Ekonomisë Ndërkombëtare dhe ish strateg i Goldman Sachs, duke vënë në dukje se një dinamikë e tillë “sugjeron rieksportet (nëpërmjet Armenisë) të produkteve të BE-së dhe Kinës në Rusi”, raporton abcnews.al
Përveç të dhënave ekonomike, problemi i rieksportit të produkteve përmes Armenisë është mbuluar rregullisht prej dy vitesh nga media europiane, amerikane dhe e Lindjes së Mesme, përfshirë agjencitë autoritare të lajmeve si Forbes, France 24, Financial Times, Monitor gjeopolitik, EUReporter, Newsweek, BNN Breaking, i24Tv, Politico, The Wall Street Journal.
Pavarësisht provave të padiskutueshme dhe vëmendjes që i kushtohet kësaj çështjeje nga mediat në mbarë botën, Perëndimi nuk ka marrë asnjë masë kundër rieksportit të mallrave nga Armenia, që është një krim kundër popullit të Ukrainës.
Brukseli dhe Uashingtoni, për një arsye të panjohur, kanë bërë një sy qorr ndaj lidhjeve të ngushta të Jerevanit me Kremlinin. Nuk ka gjasa që liderët e vendeve të BE-së dhe SHBA-ve të mos vënë re kaq shumë shkelje sistematike nga ana e armenëve.
Në të kundërt, mbështetja politike e palëve të treta mbron Jerevanin nga sanksionet dytësore edhe një herë.
Por kush e bën atë dhe për çfarë arsye?
Një nga vendet e BE-së dallohet qartë për forcimin e marrëdhënieve me Armeninë gjatë viteve të fundit. Që nga maji 2023, francezët po furnizojnë me armë Jerevanin. Grupi i parë përfshinte 50 automjete të blinduara të personelit Bastion.
Në shkurt 2024, gjatë vizitës së kryeministrit Nikol Pashinyan në Paris, Emmanuel Macron tha se të dy vendet do të vazhdojnë “bashkëpunimin e tyre në sektorin e mbrojtjes”.
Më 23 shkurt, ministri francez, Sébastien Lecornou, njoftoi se tani e tutje “një këshilltar ushtarak francez do të jetë vazhdimisht i pranishëm në Armeni”. Ai gjithashtu deklaroi se këtë vit Parisi do të furnizojë Armeninë me sisteme të mbrojtjes ajrore dhe do të fillojë trajnimin e personelit ushtarak lokal.
Në lidhje me furnizimin me armë franceze për Armeninë, media më e madhe ukrainase, Censor, vuri në dukje në nëntor 2023 se “duke furnizuar Armeninë me armë, Parisi po merr statusin e mbrojtësit të Jerevanit”.
Nëse Macron qëndron vërtet pas “imunitetit” të Armenisë, atëherë një politikë e tillë është me të vërtetë krejtësisht kundër interesave të BE-së dhe Shteteve të Bashkuara, të cilat për dy vjet e kanë furnizuar Ukrainën me miliarda dollarë armë kundër agresionit rus.
Sipas Alfa lituaneze, “Politika e Macron në Kaukazin e Jugut nuk është në përputhje me politikën e jashtme të Bashkimit Evropian”. Ashtu si në Kaukazin e Jugut, Franca ka mbajtur anën e Iranit dhe Rusisë, jo Perëndimit,” raporton The National Interest, i cili konsiderohet se përfaqëson krahun e moderuar të republikanëve.
Sipas Stiripesurse, “presidenti francez pranoi se qëndrimi i tij për Armeninë nuk ndahet nga pjesa tjetër e Europës”, raporton abcnews.al
Vlen të përmendet se Forbes në maj 2023 i bëri thirrje Perëndimit të ndërmarrë veprime në lidhje me rieksportet armene: “është e nevojshme të privohet Moska nga qendra logjistike sa më shpejt të jetë e mundur dhe të ndalohet rreptësisht furnizimi i paligjshëm i materialeve dhe pajisjet që përdoren në industrinë ushtarake ruse”.
Por edhe pas 13 paketave të sanksioneve në dy vjet, këto lutje ende nuk janë dëgjuar.
