Evropa nuk duhet të mbështetet në vullnetin e mirë të Shteteve të Bashkuara për ta mbrojtur atë, sepse herët a vonë do të përfundojë në katastrofë. Një fatkeqësi që mund të quhet… Donald Trump!
Pas Super të Martës, amerikanët dhe bota tani janë praktikisht të siguruar për një tjetër përballje Biden-Trump në nëntor. Është një kujtesë rrëqethëse për Evropën se fati i tyre është i lidhur shumë ngushtë me tekat e politikës amerikane.
Formula retorike vjen nga Thierry Breton, Komisioneri aktual Evropian për Tregjet e Brendshme: A është Evropa e dënuar që fati i saj të përcaktohet çdo katër vjet nga një grusht votuesish amerikanë?
Asnjëherë nuk është dukur më e saktë se tani, me zgjedhjet paraprake amerikane në mënyrë efektive tashmë të përfunduara dhe votuesit në anën tjetër të Atlantikut të vendosur të riluajnë përballjen Biden-Trump të vitit 2020 më 5 nëntor.
Pasi i kaluan vitet e fundit ose të sigurt ose indiferentë në lidhje me pamundësinë e një kthimi të Trumpit, evropianët tani shohin mundësinë, madje probabilitetin, për një fitore të kandidatit republikan. Po luhet si një film horror.
Thirrja zgjuese erdhi muajin e kaluar me fjalimin provokues të Donald Trump, duke braktisur para rusëve ato vende të NATO-s që nuk po paguanin pjesën e tyre të buxheteve ushtarake. Që atëherë, Trump jo vetëm që ka mposhtur Nikki Haley-n, një internacionaliste republikane të modës së vjetër, por ai kryeson në sondazhe, si në nivel kombëtar, ashtu edhe në shtetet “swing” që do të bëjnë diferencën.
Prandaj fantazma e një mandati të ri të Donald Trump po fillon të ngulitet në trurin e liderëve evropianë, të traumatizuar nga qëndrimi i tij i parë në Shtëpinë e Bardhë, dhe të cilët zgjedhja e një Joe Biden me mendje evropiane jo vetëm që i kishte siguruar ata, por në thelb i vuri në gjumë.
Ky shqetësim luan një rol të rëndësishëm në ndryshimin e tonit të Emmanuel Macron për Ukrainën; fraza e tij kaluese që nuk përjashton dërgimin e personelit ushtarak atje; dhe lutjen e tij kundër “frikacakëve” këtë javë në Pragë.
Por ne jemi larg ndërhyrjes ushtarake, qoftë edhe sepse fara e ndarjes u mboll sërish mes “27”-ve të Europës kur nisi ky debat. Megjithatë, është një kohë kur ndihma amerikane për Kievin tashmë ka arritur në një ngërç dhe Ukraina po kalon një rrugë të vështirë.
Një diplomat evropian parashikoi këtë javë se, nëse Trump zgjidhet në nëntor, ekziston rreziku që disa liderë të BE-së të bëjnë në mënyrë diskrete udhëtimin për t’u përpjekur të kënaqen me presidentin e sapozgjedhur…
Megjithatë, tronditja e një fitoreje të Trumpit do të ishte e pamasë, me Rusinë e trimëruar nga një Amerikë me pamje të brendshme dhe një aleancë Atlantike të privuar nga lidershipi. Më e keqja nuk është kurrë e sigurt, por ne duhet të jemi të përgatitur për të.
Kështu Ukraina qëndron si terreni testues për aftësinë e evropianëve për të vendosur dhe vepruar së bashku. Jo për të bërë luftë kundër Rusisë por për të parandaluar Ukrainën që të negociojë një kapitullim me Moskën, për të cilën Evropa më vonë do ta paguante shtrenjtë.
Evropa nuk duhet të mbështetet në vullnetin e mirë të Shteteve të Bashkuara.
Kjo do të jetë padyshim një pjesë e madhe e debatit në zgjedhjet evropiane të qershorit; dhe do të jetë në qendër të takimeve të mëdha evropiane dhe transatlantike në muajt e ardhshëm, duke kulmuar në Samitin e 75-vjetorit të NATO-s në Uashington në korrik, me zgjedhjet në SHBA që priten.
Nuk është një debat për të qenë “pro ose kundër amerikanëve”, por për “pro ose kundër Evropës”. Ose, siç e tha kaq troç muajin e kaluar kryeministri polak Donald Tusk: “Evropa nuk duhet të mbështetet në vullnetin e mirë të Shteteve të Bashkuara për ta mbrojtur atë, sepse herët a vonë do të përfundojë në katastrofë. Një fatkeqësi që mund të quhet… Donald Trump”.
