Presidenti Vladimir Putin paralajmëroi Perëndimin të mërkurën se Rusia është teknikisht gati për një luftë bërthamore dhe se nëse SHBA dërgon trupat e saj në Ukrainë, ajo do ta konsiderojë një përshkallëzim të rëndësishëm të luftës.Por sa i fortë dhe i madh është arsenali bërthamor i Rusisë? Rusia, e cila trashëgoi armët bërthamore sovjetike, ka stokun më të madh në botë të kokave bërthamore. Putin kontrollon rreth 5,580 koka luftarake, sipas Federatës së Shkencëtarëve Amerikanë (FAS). Nga këto, rreth 1,200 janë “në pension”, por janë ende relativisht të ruajtura, dhe rreth 4,380 janë duke pritur në ruajtje dhe mund të përdoren në raketa strategjike me rreze të gjatë ose të përdoren nga forcat taktike për objektiva me rreze më të shkurtër veprimi. Midis kokave në magazinë, 1710 janë vendosur: rreth 870 janë raketa balistike me bazë tokësore, rreth 640 janë të lëshuara nga nëndetëse dhe ndoshta rreth 200 janë në baza të rënda bombarduese. Një numër kaq i madh do të thotë që Moska mund të shkatërrojë të gjithë botën disa herë.
Doktrina bërthamore
Rusia ka publikuar doktrinën e saj bërthamore për vitin 2020, e cila përshkruan kushtet në të cilat presidenti rus do të konsideronte përdorimin e armëve bërthamore: do të ishte në përgjigje të një sulmi nga një vend tjetër me armë bërthamore ose ndonjë armë tjetër të shkatërrimit në masë, ose një sulm ndaj Rusia me armë konvencionale, ku ‘ekzistenca e të gjithë shtetit do të vihej në pikëpyetje’. SHBA-ja tha në Rishikimin e saj të Qëndrimit Bërthamor 2022 se Rusia dhe Kina po zgjerojnë dhe modernizojnë forcat e tyre bërthamore dhe se Uashingtoni do të mbajë një qasje të bazuar në kontrollin e armëve për të parandaluar një garë armësh. “Arsenali dhe operacionet bërthamore të Rusisë kanë ndryshuar pak që nga vlerësimet tona të vitit 2023, përveç modernizimit të vazhdueshëm,” tha FAS në analizën e vitit 2024 të forcave ruse.
Testet e armëve
Putin tha se Rusia do të konsideronte testimin e armëve bërthamore nëse SHBA do të bënte të njëjtën gjë. Vitin e kaluar, ai nënshkroi një ligj që tërheq ratifikimin nga Rusia të Traktatit Gjithëpërfshirës të Ndalimit të Testeve Bërthamore (CTBT). Rusia nuk ka kryer asnjë provë bërthamore që nga koha sovjetike. Që nga rënia e Bashkimit Sovjetik në vitin 1991, vetëm një pjesë e vogël e vendeve kanë kryer teste bërthamore, sipas një raporti të Shoqatës së Kontrollit të Armëve: SHBA testoi për herë të fundit në 1992, Kina dhe Franca në 1996, India dhe Pakistani në 1998, dhe Koreja e Veriut në 2017. Testi i fundit bërthamor i BRSS u bë në vitin 1990. Rusia nënshkroi Traktatin e Ndalimit Gjithëpërfshirës të Testeve Bërthamore në vitin 1996 dhe e ratifikoi atë në vitin 2000. SHBA-ja e nënshkroi Traktatin në vitin 1996, por ende nuk e ka ratifikuar atë.
“Dora e vdekur”
Presidenti rus është ai që merr vendimin përfundimtar për përdorimin e armëve bërthamore ruse. E ashtuquajtura çantë bërthamore ose ‘Cheget’ është gjithmonë me presidentin. Besohet se Ministri rus i Mbrojtjes, aktualisht Sergey Shoigu , dhe shefi i Shtabit të Përgjithshëm, aktualisht Valery Gerasimov, kanë çantat e tilla. Në thelb, çantë është një mjet komunikimi që lidh presidentin me udhëheqjen e tij ushtarake dhe forcat raketore nëpërmjet rrjetit elektronik “Kazbek”. Pamjet e transmetuara nga kanali televiziv rus Zvezda në vitin 2019 treguan atë që thuhej se ishte një nga çantat me një rresht butonash. Aty ka dy butona: një buton i bardhë ‘fillimi’ dhe një buton i kuq ‘anulimi’. Çanta aktivizohet me një kartë të veçantë. Nëse Rusia do të besonte se po përballej me një sulm bërthamor, presidenti do t’i dërgonte një urdhër të drejtpërdrejtë lëshimi përmes çantëve në komandën e Shtabit të Përgjithshëm dhe njësitë e komandës rezervë që marrin kodet bërthamore. Kjo do të pasohej nga një sulm ndaj Shteteve të Bashkuara dhe Evropës. Nëse do të konfirmohej një sulm bërthamor, Putini mund të aktivizonte të ashtuquajturin sistem “Dora e Vdekur” ose “Perimetri’”. Në atë rast, në fakt, kompjuterët do të vendosnin fundin e botës.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Si do të organizohej një sulm bërthamor?
