MENU
klinika

Analiza

Populistët e Europës po fuqizohen gjithnjë e më shumë

04.04.2024 - 09:30

Në këtë vit zgjedhjesh të mëdha, një nga më të mëdhatë është për Parlamentin Europian që fillon më 6 qershor.

Deri në këtë pikë, BE nuk i është dashur të shqetësohet për pasiguritë e demokracisë. Një marrëveshje komode midis tre partive kryesore euro- Partia Popullore Evropiane (EPP) e qendrës së djathtë, Socialistët dhe Demokratët e qendrës së majtë (S&D) dhe grupimi liberal Reneë Europe (RE), do të thotë se cilido qoftë rezultati i saktë, Institucioni ia del gjithmonë.

Edhe pse këtë herë ka një element rreziku për të mëdhenjtë. Ka një shans që liberalët të humbasin vendin e tyre të tretë dhe të bien në pozitën e katërt, të pestë apo edhe të gjashtë.

Kjo do të minonte legjitimitetin e lidhjes së tre grupeve për të mos përmendur opsionet e ardhshme të karrierës së politikanit më të lartë liberal të BE-së, Emmanuel Macron.

Kërcënimi më i madh për rendin e vjetër vjen nga populistët e krahut të djathtë të Europës.

Sipas projeksionit të fundit të vendeve, e djathta pritet të ketë fitime të konsiderueshme, me 36 vende shtesë për dy fraksionet më të mëdha populiste. Liberalët, nga ana tjetër, parashikohet të humbasin 15 vende dhe të Gjelbrit 20 vende.

Projeksioni tregon se RE po qëndron në vendin e tretë (për sa i përket deputetëve të PE). Në të vërtetë, ka disa arsye pse populistët janë më të forte.

Së pari, europopulizmi ndahet midis dy grupeve kryesore: ECR-së konservatore kombëtare dhe ID-së së djathtë të forte.

Së dyti, grupet ECR dhe ID kanë secili një përqindje më të madhe votash (siç janë anketuar aktualisht) se RE. Është vetëm një veçori e sistemit që u jep liberalëve pak më shumë vende.

Së treti, ka edhe më shumë populistë të krahut të djathtë.

Kjo është pjesa e mbetur e Parlamentit Europian, i cili përmban të gjithë eurodeputetët që nuk janë të lidhur me ndonjë parti.

Këtu përfshihen edhe eurodeputetët hungarezë që i përkasin partisë Viktor Orbán Fidesz. Nëse ata do të bashkoheshin me grupet ID ose ECR, atëherë liberalët me shumë gjasa do të humbnin vendin e tretë.

Së katërti, zgjedhjet e qershorit mund të kthejnë mjaft deputetë të EPP dhe populistë për të krijuar një shumicë të qendrës së djathtë në Parlamentin Europian. Të paktën për disa çështje, populistët do të ishin në gjendje t’i ofronin PPE-së një alternativë ndaj koalicionit të saj të zakonshëm me qendrën dhe qendrën e majtë. Kjo do të prishë dhe ndoshta destabilizojë dinamikën parlamentare.

Më në fund, qendra populiste e gravitetit po lëviz drejt perëndimit. Ndërsa e djathta e fortë ka humbur terren në Poloni, ajo po rritet në vendet më të fuqishme me ekonomitë më të pasura (p.sh. Gjermania, Franca, Italia dhe Holanda).

Bisedimet për paratë në BE dhe ky ndikim do të kenë një ton gjithnjë e më populist.

Zgjedhjet e ardhshme do të dallohen edhe për një gjë tjetër. Do të jetë hera e parë që BE voton për një parlament të ri pa pjesëmarrjen e Mbretërisë së Bashkuar.