MENU
klinika

Analiza

Skandali “Pfizergate”, goditja përfundimtare për Von der Leyen

09.04.2024 - 09:00

Ursula von der Leyen, presidentja aktuale e Komisionit Evropian, dëshiron një mandat tjetër pesëvjeçar, por ky duket se nuk do të jetë një qëllim i lehtë kësaj here. Ajo do të mbetet presidente e Komisionit gjatë gjithë periudhës së fushatës, por do të duhet të dallojë qartë paraqitjet e saj në fushatë nga drejtimi i saj i përditshëm i Ekzekutivi i BE-së të respektojë udhëzimet e BE-së. Fushata e saj ka të ngjarë të përbëhet nga disa ngjarje të organizuara në vende të ndryshme evropiane. Ndërsa Von der Leyen konsiderohet kudo si favoritja, nuk ka asnjë garanci në këtë fazë që politikania gjermane do të kthehet në Berlaymont. Që kjo të ndodhë, liderët e BE-së duhet ta emërojnë atë pas zgjedhjeve dhe më pas shumica e deputetëve të Parlamentit Evropian duhet ta mbështesin atë në një votim të fshehtë. Ndërkohë, Von der Leyen është objektiv i sulmeve dhe kritikave të ashpra nga kundërshtarët politikë. Po shfaqen tema që mund të kthehen në afera reale, gjë që nuk është e këndshme për kandidaten kryesore të Partisë Popullore Evropiane për një mandat tjetër në krye të Komisionit.

Skandali

Çështja SMS apo Pfizergate ka marrë një drejtim të ri pas lajmit se Prokuroria Publike Europiane ka marrë përsipër hetimet. Prokurorët kryesorë evropianë po hetojnë akuzat për shkelje kriminale në lidhje me negociatat e vaksinës midis Presidentes së Komisionit Evropian Ursula von der Leyen dhe CEO të Pfizer, sipas një zëdhënësi nga zyra e prokurorit të Lièges. Hetuesit nga Zyra e Prokurorit Publik Evropian (EPPO) në muajt e fundit kanë marrë përsipër nga prokurorët belgë që hetojnë von der Leyen për “ndërhyrje në funksionet publike, shkatërrimin e SMS-ve, korrupsionin dhe konfliktin e interesit”, sipas dokumenteve ligjore të parë nga POLITICO dhe një zëdhënës i prokurorisë së Lieges. Ndërsa prokurorët e EPPO-së po hetojnë veprat e supozuara penale, askush nuk është akuzuar ende në lidhje me rastin. Hetimi fillimisht u hap nga autoritetet gjyqësore belge në qytetin e Lieges në fillim të vitit 2023 pas një ankese penale të paraqitur nga lobisti vendas Frédéric Baldan. Më vonë atij iu bashkuan qeveria hungareze dhe polake, edhe pse kjo e fundit është në proces të tërheqjes së ankesës së saj pas fitores së zgjedhjeve nga një qeveri pro-BE e udhëhequr nga Donald Tusk, tha një zëdhënës i qeverisë polake.

Marrëveshja sekrete

“New York Times”, e cila së pari zbuloi se shkëmbimi kishte ndodhur pasi të dy liderët përcaktuan kushtet e marrëveshjes, ka nisur një padi paralele kundër Komisionit pasi ai refuzoi të zbulonte përmbajtjen e mesazheve pas një kërkese për akses në dokumente. Lajmi se EPPO tani po heton rastin rrezikon të vendosë një shqyrtim të mëtejshëm mbi rolin e presidentit të Komisionit në marrëveshjen e mega vaksinës, e cila kishte një vlerë të vlerësuar prej mbi 20 miliardë euro. EPPO drejton hetime pan-evropiane për krimet financiare dhe teorikisht mund të konfiskojë telefona dhe materiale të tjera përkatëse nga zyrat e Komisionit ose në vende të tjera në Evropë, si Gjermania e lindjes së Von der Leyen.

Dy shtete kundër

Komisioni deri më tani ka refuzuar të zbulojë përmbajtjen e mesazheve, madje as të konfirmojë ekzistencën e tyre. Marrëveshja, e negociuar në kulmin e pandemisë në 2021, fillimisht u pa si një triumf për von der Leyen. Por sasia e madhe e vaksinave të blera që atëherë ka ngrysur“vetullat” në Bruksel, që zbuloi në fund të vitit të kaluar se kishte të paktën 4 miliardë euro doza të humbura. Kontrata e vaksinës me Pfizer që atëherë është rinegociuar. Aktivistët e transparencës dhe disa kundërshtarë politikë kanë kërkuar të ushtrojnë presion mbi Komisionin për të diskutuar rastin, por Von der Leyen deri më tani e ka shmangur trajtimin e tij. Shtimi i qeverive evropiane në ankesën e tij i shton peshë asaj që përndryshe mund të shihej si një “kryqëzatë personale” e Von der Leyen. Si Hungaria ashtu edhe Polonia janë paditur gjithashtu nga Pfizer për mungesën e pagesave për dozat e vaksinave pas ndalimit të dërgesave, duke përmendur mbifurnizimin dhe tendosjen financiare të luftës në Ukrainë.