Askush nuk mund të thotë se Donald Trump nuk i paralajmëroi ata.
Në një intervistë jashtëzakonisht të detajuar me revistën Time këtë javë, kandidati republikan i futi të dridhurat liberalëve duke shpjeguar se çfarë do të bënte nëse do të rimarrë presidencën.
Kjo përfshinte grumbullimin e miliona emigrantëve të paligjshëm, vendosjen e ushtrisë për të shpërndarë protestat në rrugët e Amerikës, vendosjen e testeve të besnikërisë ndaj nëpunësve civilë federalë, lejimin e shteteve republikane të monitorojnë shtatzënitë e grave dhe heqjen e zyrës së gatishmërisë ndaj pandemisë së Shtëpisë së Bardhë. Ai vazhdimisht refuzoi të përjashtonte dhunën nëse humbte në nëntor.
Media e Amerikës është kuptueshme e fokusuar në importin radikal të agjendës së brendshme të Trump.
Por disa nga gjuhët e tij më të qarta i drejtoheshin Evropës. Nuk kishte asgjë të re në planet e tij për ta trajtuar NATO-n si një klub që paguan tarifa – vendet që humbasin objektivin e shpenzimeve të mbrojtjes prej 2 për qind të PBB-së nuk do të mund të llogarisin që Amerika t’i vijë në ndihmë. As nuk ishte befasi që ai do të përshkallëzonte luftën tregtare transatlantike të mandatit të tij të parë.
Ajo që binte në sy, megjithatë, ishte theksi i përsëritur që ai vuri në të dyja. “[BE] është brutale për ne në tregti. Ne e kaluam, makinat, nuk duan bujqësinë tonë. Ata nuk duan asgjë nga ne. Është si një rrugë me një drejtim. E njëjta gjë është edhe me NATO-n. Na trajtojnë shumë keq. Ata nuk paguajnë faturat e tyre”, tha Trump.
Një përgjigje evropiane është të shpresojmë se Trump do të humbasë në nëntor. Ky do të ishte një bast i nxituar. Në vitin 2020, Biden e mundi atë me më shumë se 4 pikë përqindje në votën popullore. Sondazhet mesatare në tre muajt e fundit tregojnë se Trump ka një avantazh prej 1.5 pikë përqindjeje. Më ogurzi, ai udhëheq, edhe pse pak, në secilën nga shtatë shtetet e lëkundjes. Është shumë herët për t’i marrë seriozisht sondazhe të tilla. Por nëse zgjedhjet në SHBA do të mbaheshin sot, Trump do të fitonte.
Një përgjigje e dytë, që po marrin shumë liderë të biznesit amerikan, është të thonë se Trump nuk ishte aq i keq herën e parë. Do të kishte fitues dhe humbës, por jeta do të vazhdonte. Në fillim të këtij viti, Jamie Dimon, shefi ekzekutiv i JPMorgan, tha se secili prej Trump dhe Biden kishte pikat e veta të forta. “Kompania ime do të mbijetojë dhe do të lulëzojë në të dyja” , tha ai.
Shumë në Evropë do të ishin të prirur t’i bënin jehonë vetësigurimit të Dimonit. Edhe kjo do të ishte e pamend.
Dallimi midis 2024 dhe 2016, kur Trump fitoi për herë të fundit presidencën, është se këtë herë ai ka një plan. Nga këndvështrimi i Evropës, do të dukej si Fortesa e Amerikës. Për më tepër, ai tani mund të tërheqë një listë me besimtarë të vërtetë për ta realizuar atë. Në mandatin e tij të parë, ai emëroi figura të formacionit, si Rex Tillerson si sekretar shteti dhe Jim Mattis si sekretar të mbrojtjes.
Këtë herë ai do të zgjidhte skeptikët e dëshmuar të Evropës, si Elbridge Colby, i cili drejton institutin e mendimit Marathon Initiative, dhe eurofobë të hapur, si Richard Grenell, ish-ambasadori i Trump në Gjermani.
“Përparësia që kam tani është se i njoh të gjithë. Unë e di të mirën, të keqen, budallain, të zgjuarin. . . Kur arrita për herë të parë në Uashington, njoha shumë pak njerëz”, tha Trump.
Është e paqartë se çfarë mund të bëjë Evropa për tu mbrojtur kundër Trump 2.0. Një pakicë e vogël liderësh evropianë, veçanërisht Hungaria e Viktor Orbán, do të mirëpriste kthimin e tij. Po kështu edhe Vladimir Putin i Rusisë. Nëse, siç pritej, e djathta ekstreme evropiane do të dalë mirë në zgjedhjet parlamentare evropiane të muajit të ardhshëm, Trump do të kishte një grup më të madh simpatizantësh në Bruksel se më parë. Ai gjithashtu mund të jetë në gjendje të llogarisë mbështetjen e Giorgia Meloni, kryeministres së djathtë të Italisë, e cila, për habinë e disave, ka bashkëpunuar me Biden për Ukrainën.
/cloudfront-eu-central-1.images.arcpublishing.com/prisa/MGXQCRPVF5E7IC2XTMDAP6ZWZ4.jpg)
Ndër partitë kryesore të Evropës, një strategji tjetër është zbutja e tigrit. Partia Laburiste e Mbretërisë së Bashkuar, e cila pothuajse me siguri do të fitojë zgjedhjet e ardhshme të përgjithshme në Britani, ka vënë në pah figurat kyçe në botën e Trump. Sekretari i Jashtëm në hije i Britanisë, David Lammy, do të vizitojë Uashingtonin javën e ardhshme për të gjashtën herë që kur u bë sekretar i jashtëm në hije. Ai ka krijuar marrëdhënie me Colby, JD Vance, senatorin republikan dhe skeptik ukrainas, Robert O’Brien, këshilltarin e fundit të Trump për sigurinë kombëtare dhe Mike Pompeo, sekretarin e fundit të shtetit të Trump.
Meqenëse Trump ka një armiqësi të veçantë për BE-në, Britania, pavarësisht nga qeveria e saj, mund të jetë edhe një përfituese.
Në dokumentin 887 faqesh pro-Trump Heritage Foundation “ Project 2025 ”, plani de fakto për një presidencë Trump, Britania veçohet si i vetmi vend me të cilin një SHBA Trumpiane do të kërkonte të bënte më shumë tregti.
Asnjë nga këto taktika nuk janë të pagabueshme. Realiteti më i madh është se një mandat i dytë i Trumpit ka të ngjarë të shënojë fundin e perëndimit si një ide organizuese në skenën botërore.
Ky do të ishte një lajm i madh për Putinin dhe i tmerrshëm për Ukrainën. Mund të hapë gjithashtu një kuti bërthamore të Pandorës. Nëse NATO nuk do të mund të mbështetej më në ombrellën e Amerikës, vende të tilla si Gjermania dhe madje edhe Polonia mund të mendojnë të ndërmarrin nisjen e arsenalit bërthamorë. Nuk është ironi e vogël, por Trump ndoshta nuk do të kishte asnjë problem me këtë.
Burimi: “Financial Times”
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Çfarë ndodh me evakuimet pasi SHBA të largohet nga Afganistani?
