Vizita e Xi Jinping në Beograd përkon me 25 vjetorin e bombardimit të ambasadës kineze në Serbi…
Vizita e liderit kinez në Evropë filloi të hënën në Paris, ku ai u takua me presidentin francez Emmanuel Macron dhe më pas pati një takim trepalësh me Presidenten e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen dhe një banket shtetëror në mbrëmje në Pallatin Elysée.
Macron e çoi sot Xi-në në kalimin Tourmalet në 2000 metra në malet Pirenej, një zonë ku presidenti francez kaloi pushimet e fëmijërisë me gjyshen e tij. Të dy u takuan për herë të fundit në prill 2023 gjatë vizitës shtetërore tre-ditore të Macron në Kinë.
Më pas ai u nis nga Parisi për në Beograd për të takuar presidentin serb Aleksandar Vuçiç dhe të enjten do të jetë në Budapest, ku do të takohet me kryeministrin hungarez Viktor Orbán. Dy vendet pro-ruse dhe përfituese të mëdha të investimeve kineze.
Cili është qëllimi i vizitës së tij?
Zyrtarisht, vizita e Xi në Paris kishte për qëllim të shënonte 60 vjet nga vendosja e marrëdhënieve diplomatike midis Francës dhe Kinës: Franca ishte vendi i parë perëndimor që njohu zyrtarisht Republikën Popullore të Kinës, më 27 janar 1964.
Vizita e tij në Beograd përkon me 25 vjetorin e bombardimit të ambasadës kineze në Serbi, kur tre persona u vranë pasi një sulm i SHBA-së goditi aksidentalisht kompleksin gjatë një fushate ajrore të NATO-s kundër forcave serbe që pushtuan Kosovën.
Në Serbi, ku Kina është burimi i vetëm më i madh i investimeve të brendshme, Xi besohet se luan një axhendë anti-SHBA dhe anti-NATO: një nga arsyet pse Kina ka ruajtur mbështetjen e saj për Rusinë që nga pushtimi i saj në Ukrainë.
Në Hungari, Xi do të përshkruajë lidhjet e ngushta ekonomike dhe diplomatike midis dy vendeve, duke përfshirë bashkëpunimin e sigurisë, dhe do të diskutojë përparimin në nismën e Kinës “Një brez dhe një rrugë”, e cila përfshin lidhjen hekurudhore me shpejtësi të lartë Budapest-Beograd.
Cilat janë çështjet në tryezë?
Vizita është lënë në hije nga shqetësimet e BE-së për mbështetjen e Kinës për Rusinë dy vjet pas luftës kundër Ukrainës, dhe shqetësimet e Pekinit mbi axhendën e sigurisë ekonomike të bllokut, duke përfshirë kërcënimin e tarifave të larta për importet kineze.
Pekini, nga ana e tij, synon të shmangë kërcënimin e tarifave evropiane për automjetet elektrike kineze pas një hetimi të BE-së, për mbështetjen e shtetit për industrinë në Kinë. Studimet tregojnë se subvencionet e Kinës janë nga tre deri në nëntë herë më të larta se ekonomitë e tjera të mëdha.
Grupet e të drejtave të njeriut thanë se çështjet e Tibetit dhe Xinjiang-ut, ku OKB-ja beson se Kina ka kryer krime kundër njerëzimit, duke vendosur deri në një milion muslimanë etnikë ujgurë në kampe riedukimi, duhet të ngrihen.
Cili do të jetë rezultati?
Shumica e analistëve dyshojnë se BE-ja dhe mesazhet e saj në lidhje me mosmarrëveshjen tregtare të afërt dhe mbështetjen e Kinës për Rusinë mbi Ukrainën do të bëjnë shumë përparim me Xi, vizita e të cilit duket e krijuar për të shfrytëzuar dallimet e brendshme të bllokut.
Ekonomia e Kinës po përballet me disa vështirësi dhe SHBA-ja po nguron gjithnjë e më shumë të hapet ndaj kompanive kineze, që do të thotë se BE-ja mund të ketë një levë, por 27 anëtarët e saj nuk janë plotësisht në linjë me politikat e Kinës, duke minuar ndikimin e saj.
Macron mbron një qëndrim më agresiv të BE-së për subvencionet dhe ka paralajmëruar se blloku rrezikon të mbetet prapa pa subvencione, por udhëheqës të tjerë, si kancelari gjerman Olaf Scholz, theksojnë rëndësinë e tregut kinez për eksportuesit e tij.
Janka Ortel nga Këshilli Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë, vlerëson se vizita e Xi në Paris “nuk ka gjasa të ketë një ndikim të rëndësishëm në sjelljen e Kinës”.
Dhe Shen Dingley, një analist nga Shangai, tha se vizitat e tij në Beograd dhe Budapest janë pjesë e përpjekjeve të Kinës për të thelluar ndarjet në Perëndim.
