Pas marrëveshjes mes presidentit të Republikës Srpska, Milorad Dodik dhe atij të Serbisë Aleksandër Vuçiç, parlamenti i madh serb është caktuar për 8 qershor në Beograd. Mediat boshnjake paralajmërojnë se ky parlament rrit shansin për tensione apo edhe shtrëngim të marrëdhënieve përfshirë Kosovën dhe pjesët e tjera të shteteve ku jetojnë serbë. Parlamenti i “Serbisë së Madhe” do të mbahet më 8 qershor në Beograd. Fillimisht, asambleja e madhe serbe ishte paralajmëruar për Pashkë, por ajo u shty, pasi u shty edhe seanca e Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së për Srebrenicën. Më herët ata kanë paralajmëruar se në seancë do të bëjnë një deklaratë që do t’i referohet, siç kanë thënë, “pozitës së vështirë” të të gjithë serbëve në rajon. Sipas mediumit boshnjak Vijesti, kjo do të thotë vetëm një gjë, shtrëngim i mëtejshëm i marrëdhënieve me shumicën e fqinjëve, veçanërisht me Bosnjën dhe Hercegovinën, Malin e Zi, Maqedoninë e Veriut, Kosovën dhe Kroacinë.
Shkëputja nga BiH
Pasi Presidenti i Republikës Srpska, Milorad Dodik, njoftoi se deri më 30 qershor, entiteti do të hartonte një propozim për një marrëveshje për “shkëputjen” e Bosnje dhe Hercegovinës, Ministri i Punëve të Jashtme të atij vendi, Elmedin Konakoviç, i tha atij që të “Fol budallallëqe” sepse asgjë nuk do të dilte nga një plan i tillë. Në fillim të javës, Qeveria e Republikës Srpska formoi një grup pune me detyrën e hartimit të një propozimi për një “marrëveshje për shkëputjen” dhe dërgimin e tij në Federatën e BiH-së, dhe këtë e bëri me nxitjen e Dodik, i cili donte të dërgonte një mesazh rreth paqëndrueshmërisë së BiH pasi Asambleja e Përgjithshme e OKB-së miratoi një rezolutë Dita Ndërkombëtare e Përkujtimit për Viktimat e Gjenocidit të Srebrenicës u vendos. Në grupin e punës, qeveria e RS delegoi ministra të drejtësisë dhe punëve të brendshme, drejtorin e administratës tatimore dhe të administratës për çështjet e gjeodezisë dhe pronës, si dhe disa bashkëpunëtorë të tjerë të ngushtë të Dodikut. Më pas ai bëri të ditur se grupi punues duhet të përfundojë punën deri më 30 qershor. “Deri në fund të qershorit do të bëjmë një analizë të rënies së Marrëveshjes së Dejtonit”, tha Milorad Dodik.
Paralajmërimi i SHBA
Ambasada e SHBA-së paralajmëroi më parë se nuk është e mundur asnjë përçarje në Bosnje dhe Hercegovinë, por një përpjekje për të realizuar një gjë të tillë mund të çojë në zhdukjen e Republika Srpska. Teoria e fundit e Dodik është se RS dhe Federata e Bosnjë-Hercegovinës ishin de fakto shtete sovrane në vitin 1995 që “përbënin Bosnjën dhe Hercegovinën” dhe për këtë arsye nënshkruan Marrëveshjen e Dejtonit, kështu që me të njëjtën logjikë mund ta “çmontojnë” atë. Duke vepruar kështu, ai megjithatë u largua nga kërcënimet e mëparshme për shkëputje të njëanshme, pra ndarjen e RS nga Bosnja dhe Hercegovina, por ai mori një mesazh të qartë nga partnerët aktualë në qeveri, si në nivel shtetëror ashtu edhe në Federatë, se ai mund të ëndërrojë vetëm për zbatimin e planeve të tij dhe se ky është absurditet i thjeshtë.
Mbështetje nga Vulin
Tani për tani, Dodik ka marrë mbështetje për idetë e tij të reja vetëm nga Beogradi dhe atë nga ministri pa portofol në qeverinë serbe, Aleksandar Vulin, i cili njihet për përfaqësimin e pozitave pro-ruse. Në një intervistë për redaksinë e Beogradit të shërbimit propagandistik rus Sputnik, Vulin tha se krijimi i një “bote serbe” është e vetmja përgjigje e mundshme për të gjitha sfidat dhe ai pret që kjo të formulohet saktësisht në “Parlamentin Gjithëserb”, planifikuar nga Aleksandër Vuçiç për datat 8 dhe 9 qershor. Të gjitha këto ai e lidhi me rezolutën e OKB-së për Srebrenicën, duke pretenduar se atje nuk ka pasur gjenocid dhe se ka pasur në Jasenovac dhe thotë se është tragjedi që asnjë nga zyrtarët kroatë nuk ka kërkuar falje nga serbët për këtë. Ai gjithashtu nuk e pëlqen rezolutën e propozuar për Jasenovacin, e cila po diskutohet në Mal të Zi me nxitjen e partive pro-serbe. “Problemi është edhe se në atë rezolutë për Jasenovacin thuhet se nuk mund të ketë përgjegjësi kolektive”, tha ministri pa portofol.
