Tronditja në Evropë është e madhe: në anëtarët më të rëndësishëm evropianoperëndimorë të BE-së, e djathta ekstreme ose partitë nga e djathta arritën rezultate të mira ose madje fituan zgjedhjet evropiane. Ndër këto vende janë Gjermania, Franca, Italia dhe Austria. Por në lindje të Bashkimit Evropian, situata është ndryshe, mbi të gjitha, ndryshe nga imazhi i krijuar i asaj pjese të Evropës. Në imagjinatën e shumë njerëzve, ky rajon është bastioni kryesor i Viktor Orban dhe Jaroslaw Kaczynski , nacionalistë dhe populistë, shkruan Deutsche Welle. Nga vendet balltike në Bullgari, në këto zgjedhje evropiane, partitë nacionaliste, të djathta dhe euroskeptike pothuajse kudo nuk i përmbushën pritshmëritë e tyre ose humbën votat. Vetëm në Slloveni dhe Republikën Çeke fituan partitë e lidhura me Orbanin dhe nacionalistin e tij të djathtë Fidesz. Gjithsesi, rezultatet janë, befasuese kudo.
Tronditja në Hungari
Më mbresëlënëse janë rezultatet e zgjedhjeve evropiane dhe ato lokale të mbajtura në të njëjtën kohë në Hungari. Për herë të parë që nga viti 2009, në zgjedhjet evropiane, Fidesz i Orbanit dhe partneri i saj më i vogël i koalicionit, Partia Kristian Demokrate KDNP, nuk fituan një shumicë absolute, por ranë në 45 për qind. Kështu, Fidesz është akoma më i fortë se të gjitha partitë e tjera, por analistët e interpretojnë këtë rezultat si një shuplakë për kryeministrin që është mësuar me fitoret. Kritiku i Orbanit, Peter Magyar, i cili u shfaq në skenën politike me partinë e tij Tisza vetëm disa javë më parë, mori 30 për qind të votave, ky është rezultati më i mirë i arritur nga një parti opozitare që kur Orban erdhi në pushtet në 2010.
Disfata e Tusk
Në Poloni, Koalicioni Civil Konservator (KO) i kryeministrit Donald Tusk fitoi me 37 për qind, megjithëse shumë e prisnin humbjen e tij. Partia nacionaliste e krahut të djathtë Pravo i Pravda (PiS) e Jaroslaw Kaczynskit, e cila ishte në pushtet nga viti 2015 deri në 2023, duhej të kënaqej me 36 për qind dhe vendin e dytë, edhe pse sondazhet parazgjedhore parashikonin një fitore bindëse. “Ne treguam sot se jemi një fije shprese për Evropën,” tha Tusk të dielën në mbrëmje në Varshavë. Ai theksoi se vendi i tij është “një lider në BE”. Kreu i partisë PiS Kaczynski e quajti rezultatin e zgjedhjeve “një sfidë të madhe” dhe i bëri thirrje partisë së tij, duke aluduar në ngjyrat e flamurit polak, të krijojë një “front bardhekuq”.
Një surprizë në Sllovaki
Një nga surprizat më të mëdha të këtyre zgjedhjeve evropiane ishte fitorja bindëse e partisë opozitare të majtë social-liberale, Sllovakia Progresive (PS) me 28 për qind. E preferuara ishte partia nominale social-demokrate, por në fakt nacionaliste e djathtë SMER e kryeministrit Robert Fico, i cili u plagos rëndë në një atentat në mes të majit. Natyrisht, partia u lëndua nga retorika e tij negative pas atentatit. Domethënë, së fundmi ai fajësoi opozitën se ishte autore e sulmit ndaj tij dhe duke përhapur kështu teori konspirative konspirative të ekstremit të djathtë.
Dështimi i Orban
Në Republikën Çeke, partia e djathtë liberale Veprimi i Qytetarëve të Pakënaqur e ish-kryeministrit dhe miliarderit Andrej Babiš fitoi me 26 për qind. Ajo është pjesë e kampit kombëtar të krahut të djathtë në lindje të BE-së, por mbi të gjitha është kritike ndaj migracionit dhe nuk është anti-evropiane. Në Kroaci, Rumani dhe Bullgari fituan partitë dhe koalicionet në pushtet, orientimi i të cilave është pjesërisht i vështirë për t’u përcaktuar. Por në tërësi, ata përfaqësojnë pozicione pro-evropiane dhe në të njëjtën kohë konservatore-kombëtare. Forcat e djathta në asnjë nga këto vende nuk arritën të arrinin rezultate të rëndësishme. Kështu, zhvendosja e parashikimit djathtas në lindje të BE-së mungoi. Viktor Orban, lideri i vetëshpallur i “sovranistëve” në rajon, nuk ia arriti qëllimit që kishte shpallur për zgjedhjet europiane: “Pushtojeni dhe ndryshoni Brukselin”. Dhe kjo nisur nga rezultatet e tij më të këqija zgjedhore, dhe sepse i mungojnë aleatë të fortë në Evropën Qendrore dhe Juglindore, shkruan Deutsche Welle.
