Serbia është shumë më afër Ukrainës në krahasim me disa vende të tjera, të cilët mendojnë se me vendosjen e sanksioneve ndaj Rusisë kanë bërë mjaft për Ukrainën dhe popullin e saj. Beogradi ka lidhje të mira me Moskën dhe ka refuzuar t’i bashkohet sanksioneve kundër Rusisë për pushtimin e plotë të Ukrainës nga Vladimir Putin . Megjithatë, tensionet midis Beogradit dhe Moskës janë shfaqur që nga fillimi i luftës, me presidentin e Serbisë, Aleksandërr Vuçiç, duke e quajtur Ukrainën një “vend mik” dhe duke thënë se Krimea dhe Donbasi i pushtuar nga Rusia janë territore sovrane të Ukrainës. Theksimi i këtij ekuilibri në lidhjet e saj me Ukrainën dhe Rusinë ishte raporti i Financial Times të shtunën se rreth 800 milionë euro (855 milionë dollarë) eksporte municionesh serbe kanë arritur në Ukrainë nëpërmjet palëve të treta. Vuçiç i tha gazetës se ndërsa Serbia nuk mund të eksportojë në Ukrainë apo Rusi, ajo kishte kontrata me SHBA-në, Spanjën, Republikën Çeke dhe vende të tjera dhe se “çfarë bëjnë ata me këtë në fund është puna e tyre”. Megjithatë, Moska nuk duket se do ta kalojë aq lehtë, të gjithë situatën.
Reagimi i Kremlinit
Kremlini i është përgjigjur një raporti se municionet nga Serbia, e cila tradicionalisht është parë si aleate e Moskës, kanë hyrë në mënyrë indirekte drejt Ukrainës. Kur u pyet për shitjet e municioneve të Serbisë, zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov tha se “ne i kemi parë dhe dëgjuar këto deklarata të zotit Vuçiç”, njoftoi agjencia shtetërore ruse Tass të hënën. “Ne do të merremi me këtë temë në kontaktet me miqtë tanë serbë”, raportohet të ketë thënë Peskov. Nikola Mikovic, një analist politik me qendër në Beograd, tha për “Newsweek” se Vuçiç e sheh marrëveshjen si një “mundësi të madhe tregtare” dhe se Beogradi nuk është një aleat i Rusisë, pasi ka dënuar pushtimin e saj në Ukrainë dhe ka mbështetur rezolutat anti-ruse. “Qeveria serbe e mbështet hapur Ukrainën politikisht dhe diplomatikisht, ndërsa në mënyrë indirekte armatos Kievin,” i tha Mikoviç “Newsweek”. Sipas tij, Moska i toleron lëvizjet e Vuçiçit sepse Kremlini synon të ruajë një iluzion në shtëpi se ekziston një vend evropian që nuk ka mbajtur një qëndrim antirus.
Ofendimi për Serbinë
Megjithatë, jo të gjithë kanë qenë politikisht korrektë. Gazetari dhe publicisti rus Sergey Klyuchenkov, i njohur gjithashtu si Sergey Mardan, prezantues në radiostacionin Komsomolskaya Pravda dhe bloger i tabloidit pro-Kremlinit me të njëjtin emër dhe pronar i kanalit Mardan në platformën e komunikimit Telegram, tha së fundmi se Rusia ” nuk ka miq në këtë botë” dhe se Serbia konsiderohej si “lavirja e fundit”. Financial Times shkruan se Serbia ka eksportuar 800 milionë euro municion në Perëndim që nga viti 2022. “Ku përfundoi ai municion? Ti e di! Ky municion është gjuajtur në drejtim të ushtrisë ruse në Ugledar, Bahmut, Rabotin, Soledar dhe përgjatë frontit. Pas kësaj, a e konsideroni Serbinë vend vëllazëror? Ne nuk kemi më vëllezër në këtë botë, dreqi ata. Serbia u soll si kurva e fundit. Është e pamohueshme”, tha Mardan. Ai më vonë kërkoi falje për pretendimet e lartpërmendura. “Shumë gjëra të panevojshme u thanë nga emocionet, shumë gjëra të papranueshme, ofenduese dhe të dëmshme. Është e pamundur që një rus të ofendojë serbët dhe atdheun e tyre”, pohoi Mardan në Telegram.
Heshtja në Beograd
Dokumentet e dala nga Pentagoni në vitin 2023 sugjeruan se Serbia dyshohet se ishte angazhuar të furnizonte ose kishte dorëzuar tashmë armë vdekjeprurëse në Kiev, raportoi “Reuters”, të cilën qeveria serbe e mohoi publikisht. Por Vuçiç i tha FT në intervistën e botuar të shtunën se shitja e municioneve serbe ishte “pjesë e ringjalljes sonë ekonomike dhe e rëndësishme për ne”. “Unë duhet të kujdesem për njerëzit e mi,” i tha ai FT , “ne kemi miq në Kiev dhe në Moskë. Këta janë vëllezërit tanë sllavë.” Mikoviç tha se Kremlini nuk është në gjendje të rrezikojë marrëdhëniet me Beogradin. “Ajo që Vuçiç pothuajse me siguri ka frikë është reagimi i votuesve të tij”, tha ai duke shtuar se “kjo është arsyeja pse media pro-qeveritare në Serbi heshtin.”
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
‘Die Welt’ alarm për konflikt të ri në Ballkan: BE e ka lënë pas dore
‘Armëpushim’ Vuçiç-Osmani në Shkup, s’pati zënka
