MENU
klinika

Presidenti francez e ka edhe një “as nën mëngë”

Franca ende në “udhëkryq”, Macron pranon dorëheqjen e Attal

17.07.2024 - 15:25

Presidenti francez Emmanuel Macron ka pranuar dorëheqjen e kryeministrit Gabriel Attal dhe qeverisë së tij, por i kërkoi atij të qëndrojë në post për të vepruar si kujdestar deri në emërimin e një kabineti të ri. Attal ofroi të jepte dorëheqjen javën e kaluar pasi aleanca qendrore e Macron-it në Ansamblin u mund në raundin e dytë të zgjedhjeve të parakohshme parlamentare në Francë , por presidenti refuzoi, duke i kërkuar atij të qëndronte për një periudhë të shkurtër për të ruajtur stabilitetin.

Tetë ditë më vonë, Macron pranoi dorëheqjen e Attalit pas një takimi në Elysee në Paris, por edhe një herë i kërkoi të qëndronte në post deri në formimin e një qeverie të re, që do të thotë se Franca mbetet në udhëkryq politik, pa asnjë pasardhës të qartë në horizont. “Në mënyrë që kjo periudhë të përfundojë sa më shpejt që të jetë e mundur, u takon forcave republikane që të punojnë së bashku për të ndërtuar unitet rreth projekteve dhe veprimeve në shërbim të popullit francez”, tha Elysee në një deklaratë.

Dorëheqja e Attal

Kushtetuta franceze thotë se presidenti emëron një kryeministër të ri, por nuk detajon se si dhe as afati kohor brenda të cilit duhet ta bëjnë këtë. Derisa të emërohet një qeveri e re, një qeveri e përkohshme ulet në vend, e aftë për t’iu përgjigjur emergjencave, por jo e autorizuar për të miratuar ndonjë reformë legjislative. Më vete, ligjvënësit francezë do të takohen të enjten për të zgjedhur presidentin e Asamblesë Kombëtare, në dy vota që kërkojnë një shumicë të trupit prej 577 vendesh.

Nëse dy votat e para nuk zgjedhin dikë, kandidati me mbështetjen më të madhe në parlament do të zgjidhet në një votim të tretë. Pas dorëheqjes së tyre, Attal dhe kolegët e tij ministra që janë ligjvënës do të lejohen të votojnë në zgjedhjen e presidentit të Asamblesë Kombëtare, duke siguruar potencialisht fletëvotimet kryesore në trupin e ndarë. Presidenti i asamblesë mban një pozicion të krahasueshëm me kryetarin e Dhomës së Përfaqësuesve, duke organizuar axhendën legjislative dhe duke drejtuar emërimin e posteve kyçe të komisionit.

Kryeministri i ri

Ndërsa dorëheqja e Attal i hap rrugën Macron për të emëruar një pasardhës, nuk ka asnjë kandidat të dukshëm për ta zëvendësuar atë. Asambleja Kombëtare e sapozgjedhur duket se do të jetë e bllokuar pasi raundi i dytë i votimit dha një parlament të varur. Megjithëse zgjedhjet nuk ishin përfundimtare, ato u shpallën si një fitore për rrjedhën kryesore franceze dhe një masë e dëshirës dërrmuese të votuesve për të mbajtur të djathtën ekstreme nga fitimi i pushtetit. Partia Rally Kombëtare (RN) e Marine Le Pen kishte marrë një epërsi komanduese në raundin e parë, duke nxitur frikën se Franca mund të jetë në prag të zgjedhjes së qeverisë së saj të parë të ekstremit të djathtë që nga regjimi bashkëpunues Vichy i Luftës së Dytë Botërore.

Por, pas një jave negociatash politike që panë më shumë se 200 kandidatë të qendrës dhe të majtë u tërhoqën për të shmangur ndarjen e votave, RN ra në vendin e tretë në raundin e dytë. Në një rezultat tronditës, aleanca e krahut të majtë Fronti i Ri Popullor (NFP) fitoi shumicën e vendeve nga çdo bllok. Është zakon që presidenti francez të emërojë një kryeministër nga grupi më i madh në parlament. Por ende nuk është e qartë se nga cila parti brenda PFP-së do të jetë kjo.

Shansi i Macron

Aleanca e mbledhur me ngut, e cila u formua vetëm disa ditë pasi Macron thirri zgjedhjet muajin e kaluar, përbëhet nga disa parti që kanë një terren të gjerë ideologjik, nga partia e majtë e fortë France Unbowed deri te Partia Socialiste më e moderuar dhe Place Publique. Por, më shumë se një javë pas votimit, aleanca ende nuk ka paraqitur një kandidat për kryeministër, në një shenjë të mundshme të ndarjeve brenda koalicionit të madh – dhe potencialisht të përçarë.Edhe nëse Macron emëron një kryeministër nga NFP, partisë do t’i duhet ende të hyjë në një koalicion tjetër – me gjasë me Ansamblin – në mënyrë që të miratojë ligje. Një tjetër opsion është një qeveri “teknokratike”. Macron nuk është i detyruar me kushtetutë të emërojë një kryeministër nga blloku më i madh.

VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN


Kush mund të jetë kryeministri i ardhshëm i vendit

Franca në ngërç, Fronti i Ri Popullor “injoron” Macron