Mbi 5 miliardë njerëz në planetin tonë vuajnë nga “uria e heshtur”, pasi u mungojnë vitaminat shumë elementare dhe nuk e dinë këtë.
Kjo “uria e heshtur” e përhapur prek më shumë se dy të tretat e popullsisë së botës për disa lëndë ushqyese kritike, duke çuar potencialisht në pasoja të rënda shëndetësore.
Studimi, i publikuar në The Lancet Global Health , ofron vlerësimet e para gjithëpërfshirëse globale të marrjes joadekuate të mikronutrientëve. Mikronutrientët, të cilët përfshijnë vitamina dhe minerale të ndryshme, janë jetike për funksionet e duhura trupore, shëndetin e sistemit imunitar dhe mirëqenien e përgjithshme.
Edhe mangësitë e vogla mund të kenë efekte të rëndësishme në shëndetin, produktivitetin dhe cilësinë e jetës.
Ekipi hulumtues, i udhëhequr nga ekspertë të Shkollës Chan të Shëndetit Publik të Harvardit dhe Universitetit të Kalifornisë – Santa Barbara, analizoi të dhënat dietike nga 185 vende, duke mbuluar 99.3% të popullsisë së botës. Gjetjet e tyre paraqesin një pamje kthjellëse të të ushqyerit global:
Mbi 5 miliardë njerëz nuk marrin mjaftueshëm jod, vitaminë E ose kalcium në dietën e tyre
Pothuajse 5 miliardë njerëz kanë konsum të pamjaftueshëm të hekurit
Përveç kësaj, më shumë se 4 miliardë njerëz kanë mungesë të mjaftueshme të riboflavinës, folatit dhe vitaminës C.
Këto shifra përfaqësojnë përqindje marramendëse të popullsisë së botës – 68% për jodin, 67% për vitaminën E dhe 66% për kalciumin.
Mungesa e hekurit, e cila prek 65% të njerëzve në mbarë botën, është veçanërisht shqetësuese pasi është shkaku më i zakonshëm i anemisë, e cila mund të çojë në lodhje, dobësi dhe ulje të funksionit njohës.
“Këto rezultate janë alarmante,” thotë Ty Beal, specialist i lartë teknik në Aleancën Globale për Ushqyerjen e Përmirësuar, në një deklaratë. “Shumica e njerëzve – edhe më shumë sesa mendohej më parë, në të gjitha rajonet dhe vendet me të gjitha të ardhurat – nuk konsumojnë mjaftueshëm mikronutrientë thelbësorë. Këto boshllëqe rrezikojnë shëndetin dhe kufizojnë burimet njerëzore në shkallë globale”.
Studimi zbuloi gjithashtu modele interesante në mungesën e lëndëve ushqyese midis burrave dhe grave. Gratë në përgjithësi kishin norma më të larta të marrjes së pamjaftueshme të jodit, vitaminës B12, hekurit dhe selenit. Burrat, nga ana tjetër, kishin më shumë gjasa të kishin nivele të pamjaftueshme të magnezit, vitaminës B6, zinkut, vitaminës C, vitaminës A, tiaminës dhe niacinës.
Këto mangësi mund të kenë pasoja të gjera. Jodi është jetik për funksionin e tiroides dhe zhvillimin e trurit, veçanërisht te fetuset dhe fëmijët e vegjël. Vitamina E vepron si një antioksidant, duke mbrojtur qelizat nga dëmtimi. Kalciumi është thelbësor për kocka dhe dhëmbë të fortë, ndërsa hekuri është thelbësor për prodhimin e hemoglobinës, proteinës në qelizat e kuqe të gjakut që mbart oksigjenin në të gjithë trupin.
Studiuesit shpresojnë se gjetjet e tyre do të shërbejnë si një thirrje zgjimi për politikëbërësit, organizatat shëndetësore dhe individët. Duke identifikuar se cilat lëndë ushqyese mungojnë më shumë dhe në cilat popullata, mund të zhvillohen ndërhyrje të synuara për të adresuar këto boshllëqe të fshehura ushqyese.
Zgjidhjet mund të përfshijnë forcimin e ushqimeve bazë me lëndë ushqyese thelbësore, promovimin e dietave të ndryshme dhe të pasura me lëndë ushqyese dhe në disa raste, rekomandimin e suplementeve. Megjithatë, autorët theksojnë se një qasje e vetme për të gjithë nuk do të funksionojë – strategjitë duhet të përshtaten me nevojat specifike dhe kontekstet kulturore të rajoneve dhe popullsive të ndryshme.
“Sfida e shëndetit publik me të cilën përballemi është e madhe, por praktikuesit dhe politikëbërësit kanë një mundësi për të identifikuar ndërhyrjet më efektive të të ushqyerit dhe t’i synojnë ato për popullatat më në nevojë,” përfundon autori i studimit Christopher Golden, profesor i asociuar i të ushqyerit dhe shëndetit planetar në Harvard Chan.
