Unë besoj në pajtimin në rajon, por jo në një narrativë që gjithmonë do të sjellë konflikte të reja politike dhe që synon të dëmtojë Serbinë dhe interesat kombëtare serbe, tha presidenti i Serbisë Aleksandër Vuçiç në programin “Hardtalk” në shërbimin publik britanik, BBC.
Siç shkruan RTS, në fillim të bisedës gazetari i BBC-së, Steven Sakura e pyeti Presidentin e Serbisë se çfarë kishte ndryshuar që nga pozita e tij politike në rininë e tij dhe anëtarësimi në Partinë Radikale Serbe, e cila, tha ai, përfaqësonte ideologjinë e Serbisë së Madhe gjatë shpërbërja e Jugosllavisë dhe tani si kryetar i një partie tjetër dhe president i vendit.
“Unë jam 30 vjet më i madh dhe sigurisht që kam ndryshuar, por edhe pse nuk do të pajtohem me ju kur bëhet fjalë për ngjarjet në zonën e ish-Jugosllavisë, si dhe rolin që kanë luajtur vendet perëndimore dhe disa të tjera, duke ndryshuar. E kuptova se ekonomia është e një rëndësie kyçe për të ardhmen e vendit dhe është e pamundur të bësh asgjë nëse nuk ke paqe dhe stabilitet”, tha Vuçiç.
Për krimin në Srebrenicë
Gazetari i BBC këmbënguli në krimin e kryer gjatë luftës në Srebrenicë, si dhe në iniciativën e fundit të Bosnjë dhe Hercegovinës dhe disa vendeve në OKB për ta përcaktuar atë krim si gjenocid.
“Askush nuk e mohon atë që ndodhi në Srebrenicë. Unë kam qenë gjithmonë i gatshëm të pranoj se ishte një masakër e tmerrshme”, tha Vuçiq dhe kujtoi se ai shkoi në Srebrenicë, uli kokën dhe bëri nderim për viktimat, por edhe se atje ishte sulmuar.
Kur bëhet fjalë për cilësimin e kësaj masakre si gjenocid, Vuçiq tha se ajo ishte iniciuar nga gjermanët dhe boshnjakët në Kombet e Bashkuara si një iniciativë politike.
Ne e konsiderojmë një iniciativë politike. Siç e keni parë, 109 vende ndajnë pikëpamjet tona. Njerëzit nuk e kuptuan pse disa masakra të tjera apo disa krime të tjera të mëdha nuk u njohën apo u njohën si gjenocid. Dhe nëse ka të bëjë me dhembshurinë, nëse ka të bëjë me dhënien e postës viktimave, unë jam gjithmonë gati ta bëj. Unë besoj në pajtimin në rajon, por nuk besoj në atë lloj narrative që gjithmonë do të sjellë konflikte të reja politike dhe telashe të reja”, tha Vuçiç.
I pyetur për të komentuar tubimin e madh të “Unitetit Serb” që mblodhi së bashku liderët serbë dhe serbë këtë verë, jo vetëm nga Serbia por edhe nga rajoni, Vuçiq u përgjigj se e njëjta gjë ndodh kur p.sh. mbledhin njerëz nga Commonwealth.
Deklaratës së gazetarit të BBC-së se në takim është miratuar një deklaratë ku thuhet se populli serb është një entitet unik dhe se ky ishte një sinjal alarmi për shumë në rajon, sepse ata besojnë se ideologjia serbe e madhe është ende e pranishme.
“Jo, nuk është. Dhe është një histori shumë fiktive e njerëzve që donin të dëmtonin Serbinë dhe interesat kombëtare serbe. Dhe unë do t’ju them se sa e lehtë është. Sepse keni cituar ose keni nxjerrë diçka jashtë kontekstit. Ishte kuvendi i popullit serb, sepse ne kemi një parlament të vërtetë në Serbi apo kudo tjetër, por ajo që thamë në deklaratë është se ne mbështesim plotësisht datën e paqes të marrëveshjes që u nënshkrua në 1995. Unë kam thënë gjithashtu një mijëra herë, dhe tani e përsëris se ne mbështesim integritetin territorial të BeH në përputhje me të drejtën ndërkombëtare publike dhe datën e marrëveshjes së paqes dhe integritetin territorial të Republikës Srpska brenda BeH-së”, theksoi Vuçiç.
Unë e respektoj Dodikun, nuk e urdhëroj
Në përgjigje të deklaratës së gazetarit Steven Sakura se presidenti i Republika Srpska Milorad Dodik “dëshiron shkëputje”, Vuçiç thotë se ai nuk e urdhëron Dodikun dhe se e respekton atë.
“Unë nuk jam kompetent të marr ndonjë vendim në emër të Republika Srpska. Unë jam presidenti i Serbisë”, tha Vuçiç dhe shtoi se e konsideron hipokrite që kur ish-Jugosllavia po shpërbëhej, shumë njerëz i mbështetën secesionistët dhe se tani kur e përmend shkëputjen, shpallet krim.
Vuçiç shtoi se beson se Dodik është provokuar nga veprime të ndryshme të përfaqësuesve të lartë të boshnjakëve në Sarajevë.
“Por këto janë pyetje për të. Kur bëhet fjalë për Serbinë, Serbia mbështet integritetin territorial të Bosnjë-Hercegovinës, duke përfshirë integritetin e Srpska brenda Bosnjës. Mund ta përsëris një mijë herë dhe nuk mund të gjeni asnjë deklaratë timen për këtë”, ka theksuar Vuçiq.
I pyetur se çfarë mendojnë Dodik dhe serbët e Bosnjës se duan të bëjnë, sepse kurrë nuk do të lejohen të hyjnë në bashkim me Serbinë, Vuçiç tha se ata as nuk e kanë pyetur dhe as nuk e kanë thënë këtë.
“Ndonjëherë kanë folur për të drejtat e tyre dhe jo gjithmonë për largim nga Bosnja dhe jo për bashkim me Serbinë. Serbia i ka kufijtë e saj sipas kushtetutës dhe në përputhje me të drejtën publike ndërkombëtare, Kartën e OKB-së dhe rezolutat e OKB-së. Dhe ne nuk kemi nevojë për asgjë më shumë, asgjë që do të vijë nga dikush tjetër dhe nuk do t’i japim askujt asgjë që na takon”, tha Vuçiq.
Ai thekson se Serbia i ka kufijtë e saj në përputhje me Kushtetutën dhe të drejtën ndërkombëtare.
I pyetur nga nikoqiri Steven Sakura se sot burimi më i dukshëm i tensionit dhe “armiqësisë” në rajon është marrëdhënia mes Beogradit dhe Prishtinës dhe nëse ai mendon se ekziston rreziku i një lufte të re, Vuçiq tha se në procesin e normalizimit të marrëdhënieve ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës, Serbisë nuk iu kërkua njohja de facto e pavarësisë së të ashtuquajturit të Kosovës dhe se “një gjë e tillë as nuk është shkruar dhe as është thënë askund”.
“Normalizim do të thotë të jetojmë në paqe, stabilitet, qetësi, të kemi një qarkullim të lirë të mallrave, kapitalit, njerëzve, shërbimeve, të zhvillojmë ekonomitë tona, të fillojmë të flasim për çështje të ndryshme dhe të përpiqemi t’i zgjidhim ato. ka thënë Vuçiq.
Ai gjithashtu theksoi se paqja dhe stabiliteti në Kosovë është çështje për ata që “hapën kutinë e Pandorës“.
Presidenti tha se ka ndryshuar shumë qëndrime, por gjithashtu shtoi se nuk e ka ndryshuar qëndrimin e tij për, siç tha, veprimet e paligjshme që po ndërmerren kundër Serbisë, sepse respektohet integriteti territorial i Ukrainës dhe shtrohet pyetja pse Serbia bombarduar pa një vendim të Këshillit të Sigurimit të OKB-së.
Ne jemi ulur në karrigen serbe, duam të hyjmë në BE
Presidenti i Serbisë tha se Serbia udhëheq një politikë të pavarur, por edhe se qëllimi i saj strategjik është të bëhet anëtare e plotë e BE-së.
“Dhe ne do të bëjmë të gjitha reformat e nevojshme. Ne do të përshpejtojmë të gjitha proceset dhe do të bëjmë çmos për ta përfunduar deri në fund të vitit 2026. Kjo nuk do të thotë se do të jemi pjesë e BE-së në 2027 ose 2028. Por nëse duam të themi më të keqen për miqtë dhe partnerët tanë tradicionalë nga Lindja, ne sot kemi marrëdhënie të mira”, tha ai. është Vuçiq.
Ai shtoi se fokusi i tij i vërtetë është te reformat ekonomike, tek e ardhmja dhe se ai thjesht dëshiron të ketë një marrëdhënie normale me të gjithë në rajon.
Drejtuesi i emisionit “Hardtalk” u interesua për marrëdhëniet mes Serbisë dhe Rusisë dhe deklaroi se lidhjet energjetike mes dy vendeve janë thelluar që nga pushtimi i Ukrainës nga Putini, për të cilin Vuçiq iu përgjigj se shkëmbimi tregtar ndërmjet Serbisë dhe Rusisë është dy herë më i lartë. e vogël sa ishte.
“Ju flisni për varësinë energjetike, dhe ne përpiqemi dhe bëjmë maksimumin për ta diversifikuar atë dhe për këtë kemi ndërtuar ndërlidhësin ndërmjet Serbisë dhe Bullgarisë. Prandaj kemi filluar jo vetëm të negociojmë, por edhe të blejmë gaz nga Azerbajxhani, por ende marrim sasi të mëdha gazi nga Rusia”, tha Vuçiq.
Deklaratës së gazetarit se kjo është e vërtetë, por se Serbia ka refuzuar të vendosë sanksione ndaj Rusisë, edhe pse BE-ja, pjesë e së cilës Serbia dëshiron të bëhet, Vuçiq iu përgjigj se.
Serbia vendos vetë.
“Siç mund ta shihni, unë kam vetëm një karrige. Nuk ka dy karrige. Dhe karrigia jonë është se kjo do të thotë që ne i marrim vendimet tona. Kjo do të thotë se ne kemi mbështetur Ukrainën kur bëhet fjalë për ndihmën humanitare dhe financiare”, tha Vuçiç.
Vuçiq, me rastin e bisedës me presidentin rus, Vladimir Putin, theksoi se ai nuk ka folur me Putinin dhjetëra herë në dy vjet e gjysmë.
“Kam pasur një bisedë një herë kur më ka uruar në telefon për 80 vjetorin e çlirimit të Beogradit. Por liderët e BE-së thonë se ne do të shkojmë në Moskë për të takuar Putinin. Jemi objektiv i lehtë”, tha Vuçiç.
Ne kemi bërë përparim
Duke iu përgjigjur pyetjes së një gazetari për faktin se disa ish-anëtarë të partisë së tij, si Zorana Mihajlloviq, apo lideri i opozitës Dragan Dilas, e akuzuan atë për sjellje autoritare dhe largimin e vendit nga BE-ja, Vuçiç u përgjigj se Zorana Mihajloviç tha se një vit më parë, dhe se ndërroi mendje ndërkohë.
“Jo sepse jemi afruar, por sepse ajo e sheh të vërtetën. Dragan Dilas është kundërshtari ynë politik dhe ka të drejtë të mendojë dhe të thotë çfarë të dojë. Në fund e hapëm procesin e negociatave me BE-në, jo me ata”, theksoi Vuçiq.
Prezantuesi tha se në BE shohin shenja të “mosrespektimit të të drejtave themelore të njeriut në Serbi, si liria e shtypit dhe një gjyqësor i pavarur, dhe se besojnë se në këtë mënyrë Serbia po largohet nga BE-ja”. Vuçiç u përgjigj se në raportin e fundit të Komisionit Evropian thuhet se Serbia ka bërë përparim të kufizuar.
“Thonë se kemi bërë njëfarë progresi. E kufizuar. Progresi i kufizuar nuk është dhe nuk do të thotë regres. Por unë pajtohem me ju se ka mijëra gjëra për të cilat ne kemi nevojë, për të cilat duhet të punojmë dhe prandaj po i ndryshojmë ato tani”, ka theksuar Vuçiç.