Ka mbetur pak më shumë se një muaj derisa Donald Trump të marrë detyrën në Shtëpinë e Bardhë dhe urgjenca për të thënë fjalën e tij për çështjen e Ukrainës po afrohet gjithnjë e më shumë. Është urgjente, mbi të gjitha dhe në çdo rast, të kemi një plan përtej gradientit të izolimit që presidenti i sapozgjedhur do të dëshirojë të zbatojë në politikën e tij të jashtme. Ditët e fundit, disa drejtues të Kievit u takuan me ekipin e tranzicionit të Trump për të diskutuar të ardhmen. Midis tyre, shefi i shtabit të Volodymyr Zelensky dhe zëvendëskryeministrja Yulia Svyrydenko. Një mundësi për të sqaruar idetë që qarkullojnë aktualisht në Uashington për të ardhmen e Ukrainës, brenda dhe jashtë NATO-s.
Plani i Trump
Ideja, të cilën disa tashmë po e cilësojnë si “plani i Trump”, është ajo e një force paqeruajtëse që do të vendoset përgjatë vijës së kontaktit midis Rusisë dhe Ukrainës. Një kontigjent prej rreth dyqind mijë burrash të gjithë mbi supet e Evropës, për sa i përket menaxhimit dhe mirëmbajtjes. Një opsion për t’u vlerësuar kur Kievi dhe Moska do të vazhdonin drejt një armëpushimi. Pse pikërisht dyqind mijë? Ekipi i Trump pretendon se ky numër mund të justifikohet me faktin se linja e kontaktit me ushtrinë ruse është pak më pak se dy mijë kilometra, nga Chernhiv në veri deri në Kherson në jug.
Zgjidhja për Ukrainën
Zelenskit nuk do t’i ofrohen garanci sigurie as nga NATO dhe as nga Shtetet e Bashkuara, pikërisht e kundërta e asaj që presidenti ukrainas ka kërkuar vazhdimisht me kapelë në dorë. Udhëheqësi i Kievit është i bindur se ngrirja e frontit pa krijuar një mburojë mbrojtëse rreth Ukrainës do t’i jepte vetëm kohë Vladimir Putinit për të përgatitur agresionin e radhës. Në këtë drejtim, marrëveshjet pas Minskut të viteve 2014-2015 flasin vetë. Topi, pra, i kalon Evropës, i detyruar të bëhet “moshë” dhe të marrë përsipër barrën e një misioni që nuk mund ta menaxhojë e vetme nën flamurin e Bashkimit: ushtria europiane nuk është aty, nuk ekziston. Opsioni i vetëm i mundshëm është krijimi i një force-puzzle, të formuar duke u nisur nga shenjat individuale kombëtare. Parisi dhe Londra janë konsultuar për këtë opsion prej javësh dhe Emmanuel Macron e përmendi atë gjatë vizitës së tij në Poloni. Por në pak muaj është e pamundur të shkruash një histori që është zvarritur që nga viti 1945.
Alarmi i NATO-s
Nga ana tjetër, Evropa nuk duket se shpreson shumë nga Amerika. “ Rusia po përgatitet për një konfrontim afatgjatë me Ukrainën dhe me ne”, tha Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Mark Rutte. “Ne nuk jemi gati për atë që do të vijë pas katër deri në pesë vjet,” paralajmëroi Rutte me një ton dramatik. Kreu i NATO-s theksoi se aleanca ushtarake perëndimore nuk është e gatshme për kërcënimet me të cilat do të përballet nga Rusia në vitet e ardhshme dhe se është koha për të kaluar në një mentalitet luftarak dhe për të rritur prodhimin e mbrojtjes dhe shpenzimet e mbrojtjes. Rutte thotë se anëtarët e NATO-s shpenzuan më shumë se 3 për qind të PBB-së për mbrojtjen gjatë Luftës së Ftohtë dhe pohoi se shpenzimet e ardhshme të mbrojtjes do të duhet të jenë shumë më të larta se objektivi aktual i Aleancës prej 2 për qind, raporton Sky News . Situata aktuale e sigurisë është “më e keqja në jetën time”, tha kreu i NATO-s.
Udhëheqësit e NATO-s kanë rënë dakord t’i japin fund shkurtimeve të mbrojtjes që vendet evropiane filluan kur Lufta e Ftohtë përfundoi me rënien e Bashkimit Sovjetik. Pasi Rusia aneksoi gadishullin ukrainas të Krimesë dhjetë vjet më parë, nisi iniciativa dhe detyrimi i anëtarëve për të lënë mënjanë 2 për qind të PBB-së për qëllime të mbrojtjes. Aleanca është themeluar mbi parimin se një sulm ndaj një anëtari është një sulm ndaj të gjithëve dhe komentet e Trump nxitën frikën nëse SHBA do të vepronte për të ndihmuar në rast krize. Rutte paralajmëroi gjithashtu për një “fushatë të koordinuar për të destabilizuar shoqëritë tona”, e cila përfshin sulme kibernetike dhe tentativa për vrasje.
