MENU
klinika

Almanak

Çfarë ka ndodhur më 28 shkurt?

28.02.2019 - 08:15

1533 – Lindi Michel Eyquem de Montaner – Montaigne – (vd. 1592) shkrimtar më me ndikim i rilindjes franceze. Ai njihet për popullarizimin e eseve si zhanër letrar, dhe cilësohet si ati i skepticizmit modern. Montaigne u bë i njohur për aftësinë për të ndërthurur mendimin serioz intelektual me anekdota të zakonshme nga jeta e tij personale – libri i tij voluminoz “Essais” (përsiatje ose gjykime) përmban, edhe sot, disa nga esetë më me ndikim të shkruara ndonjëherë. Montaigne influencoi drejtpërdrejt shkrimtarë e filozofë në të gjithë botën, përfshi Deskartes, Paskal, Shakespeare, Ruso, Emerson, Nietzsche, Zweig, etj.

1646 – Puritanë e krishterë në koloninë Masaçusest nxjerrin në gjyq besimtarin Roger Skott nën akuzat se e kishte zënë gjumi gjatë një shërbese kishtare.

1692 – Fillon “gjuetia e shtrigave” – histeria që përfshiu fshatin Salem, Masaçusets, ishte mbjellë në janar, kur një grup vajzash të reja filluan të shfaqnin sjellje të çuditshme; konvulzione, qeshje pa shkak, ulërima blasfemuese dhe ekstazë. Mjekët që u thirrën për të ekzaminuar vajzat nuk mundën të shpjegonin se ç’po ndodhte. Në shkurt, të gjithë banorët e fshatit filluan të luteshin dhe agjëronin për të shpëtuar nga ndikimi i djallit. Vajzave iu bë presion të tregonin; njëra pranoi se e kishte parë djallin herë si derr dhe herë si qen të madh; por më shqetësuesja që ajo tregoi ishte mbi një konspiracion magjistaresh ose shtrigash në Salem. Kështu filloi “gjuetia e shtrigave” gjatë së cilës shumë gra u akuzuan, u hetuan, u gjykuan dhe u dënuan me vdekje. Në pak muaj (shkurt – shtator) 19 vajza u varën, njëra vdiq nën peshën e gurëve, 4 vdiqën në pritje të gjykimit. Në fund të vitit, me urdhër të guvernatorit kolonial, gjykata u shpërnda dhe gjyqet u ndërprenë.

1704 – Elias Neau, francez, hapi shkollën e parë për zezakët në qytetin e Nju-Jorkut. I lindur në Francë nga prindër kalvinistë, Neau iku në Indiet Perëndimore së bashku me protestantë të tjerë francezë në vitin 1679 për t’i shpëtuar persekutimit fetar Kalendari i Kishës Episkopale përmban një ditë feste (7 shtator) për Elias Neaun. Kisha Trinity Wall Street e shënon këtë festë me një shërbim të veçantë për të nderuar njeriun që luajti rol të madh në fillim të historisë së qytetit të Nju Jorkut.

1759 – Papa Klementi XIII lejon që Bibla të përkthehet në gjuhë të ndryshme.

1835 – Dr Elias Lonnrot publikon poemën epike finlandeze “Kalevala”, e cila luajti rol të rëndësishëm në zhvillimin e identitetit kombëtar finn, dhe në forcimin e ndjenjës së shtetësisë që përfundimisht çoi në pavarësinë e Finlandës nga Rusia në vitin 1917. Lonnrot botoi versionin e parë të quajtur “Kalevala e Vjetër”. Versioni i njohur sot u botua në vitin 1849 dhe përbëhet nga 22.795 vargje, i ndarë në 50 këngë. Titulli mund të interpretohet si “Vendi i Kalevas”.

1870 – Peshkopata bullgare themelohet me dekret të Sulltan Abd-ul-Aziz të Perandorisë Osmane. Ky ishte rezultat i drejtpërdrejtë i përpjekjeve të bullgarëve ortodoksë kundër dominimit të Patriarkanës greke të Kostandinopojës në vitet 1850 dhe 1860.

1879 – “Eksodi e vitit 1879” – zezakët jugorë i ikin shfrytëzimit politik dhe ekonomik. Kjo valë migrimi ishte e papritur për shumë amerikanë të bardhë. Në kohën e Eksodit në Kansas, ethet e verdha prekën rëndë shumë qytete përgjatë lumenjve Misisipi. Kjo shkaktoi alarm në qytete të mëdha që vendosën masa kuarantine për të shkurajuar emigrantët e ardhshëm. Exodi nuk u prit mire edhe nga disa afrikanë amerikanë. Frederick Douglass (1818 – 1895), reformator shoqëror afrikano-amerikan, orator, shkrimtar, burrë shteti, i arratisur nga skllavëria, ishte një kritik i kësaj lëvizjeje; Ai mendonte se lëvizja ishte i papërshtatshme për kohën dhe e organizuar keq.

1917 – “The Associated Press” njofton se Meksika dhe Japonia do të bëheshin aleatë me Gjermaninë nëse Shtetet e Bashkuara hynin në Luftën I Botërore

1961 – Presidenti John Kenedi emëron Henry Kissingerin si këshilltar të posaçëm.

1997 – Duhanpirësit duhet të provojnë se janë mbi 18 vjeç për të blerë cigare në SHBA.

1998 – Lufta e Kosovës: Policia serbe fillon ofensivën kundër Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK). Lufta e Kosovës ishte konflikt i armatosur në Kosovë, që zgjati nga 28 shkurt 1998 deri më 11 qershor 1999. Ajo u luftua nga forcat e Republikës Federale të Jugosllavisë dhe grupi kryengritës i armatosur i shqiptarëve të Kosovës, i njohur si UÇK, me mbështetje ajrore nga NATO. Lufta përfundoi me Traktatin e Kumanovës, ku forcat jugosllave ranë dakord të tërhiqen nga Kosova për t’i hapur rrugën një pranie ndërkombëtare.

"Kur jeni zënë për herë të fundit me gruan?"

Përgjigjet plot humor që jepte Dritëroi për Sadijen

“Pasuria që s’e blejnë dot paratë”

Libri për suksesin e vërtetë dhe rritjen personale

Ngjarja më e rëndësishme e popullit shqiptar

Dita e Alfabetit të Gjuhës Shqipe