Sulmi i afërt i regjimit të Asadit në Idlib do të fuqizojë xhihadistët dhe do të shtypë demokratët e fundit të revolucionit. Pse bota s’po bën asgjë?
Regjimi sirian është i vendosur të rimarrë të gjithë territorin që ka humbur.
Me ndihmën e rusëve dhe trupave iraniane, të inkurajuar nga suksesi i saj në terrorizimin e popullsive të Ghouta dhe Daraa, qeveria e Presidentit Bashar al-Assad është duke u përgatitur për të sulmuar Idlibin, krahinën e fundit të mbetur jashtë kontrollit të tij.
Idlibi është shtëpi për rreth tre milionë njerëz, rreth gjysma e të zhvendosurve, ose të evakuuar me forcë, në provincë nga vende të tjera. Shumë njerëz qëndrojnë në kampe johigjienike ose flenë në qiell të hapur.
Ditët e fundit, trupat e regjimit po afrohen në kufirin e Idlibit dhe kanë hedhur fletëpalosje në zona rezidenciale duke u bërë thirrje sirianëve të pranojnë “pajtimin” ose të përballen me pasojat.
Ndërkohë, Rusia po dërgon përforcime në bazën e saj detare në Tartus. Treshja siriane, Rusia, Irani dhe Turqia janë në mbrojtje të Idlibit. Por ajo që mund të ndodhë në të ardhmen mund të dëmtojë pothuajse tërësisht marrëveshjen e deritanishme reciproke midis tre vendeve.
Zhvendosja në Idlib i shërben interesave të Turqisë.
Ajo i mban si kurdët sirianë dhe regjimin e Asaditlarg kufijve, ai ruan rëndësinë e Turqisë për një periudhë afatgjatë dhe strehon sirianët të cilët në një moment tjetër do të përpiqeshim të bashkoheshin me 3.5 milion refugjatët tashmë në Turqi. Turqia ka treguar angazhimin e saj duke ngritur skuadra vëzhgimi në mbarë krahinën dhe duke themeluar Frontin Nacionalçlirimtar, një pjesë të Ushtrisë dhe militantëve islamikë që ndjekin urdhrat turq.
Nga ana tjetër, Rusia dhe Irani e kanë parë gjithmonë situatën si të përkohshme. Ashtu si Daraa dhe Ghouta u braktisën, ata shpresojnë se dhe Idlib do t’i kthehet kontrollit të zotit Assad.
Regjimi sirian dhe aleatët e justifikojnë sulmin e tyre të ardhshëm në Idlib duke thënë se ata duan të çrrënjosin xhihadistët.
Përshkrimet e përsëritura të Idlibit si një “shtrat terroristësh” mbështesin narrativën e regjimit se të gjitha kundërshtimet ndaj sundimit vijnë nga grupe terroriste.
Por karakterizim i provincës është i pasaktë. Populli i Idlibit ka qenë në krye të luftës kundër Hayat Tahrir Al Sham, ose H.T.S. Që nga çlirimi i Idlibit nga regjimi, pjesërisht në vitin 2012 dhe më pas plotësisht në vitin 2015 , shumë nga qytetarët e saj punuan për të ndërtuar një shoqëri të lirë që reflektonte vlerat e revolucionit. Sipas studiuesve, më shumë se 150 këshilla lokale u themeluan për të siguruar shërbimet bazë në krahinë; shumë mbajtën zgjedhjet e para të lira. Shoqëria civile e shtypur dëshmoi një rilindje. Mediat e pavarura të lajmeve, si Radio Fresh popullore, u ngritën për të sfiduar monopolin e regjimit. Qendrat e grave u rritën, duke fuqizuar gratë për të marrë pjesë në politikë dhe ekonomi.
Lufta mes H.T.S. dhe grupeve të tjera rebele kanë lënë shumë civilë të vdekur dhe kanë shkaktuar një valë vrasjesh dhe rrëmbimesh, si dhe e ka lënë popullatën lokale të frikësuar dhe të zemëruar.
Sirianët nuk rrezikojnë jetën e tyre dhe nuk ngrihen kundër diktaturës së z. Assad për ta zëvendësuar atë me një tjetër.
Shumë këshilla lokale dhanë deklarata që refuzonin autoritetin e H.T.S. në qeverisjen lokale ose deklaronin neutralitetin e tyre në luftën midis grupeve rebele. Qindra aktivistë lokalë kërkuan demilitarizimin e komuniteteve të tyre përmes fushatave mediatike dhe demonstratave publike. Me guxim, ata zëvendësuan flamurin e xhihadit të zi me flamurin e revolucionit.
Në prill, mjekët mbajtën protesta kundër luftimeve dhe rrëmbimeve. Gratë organizohen kundër dekreteve diskriminuese të H.T.S., të tilla si vendosja e kodeve të veshjes dhe detyrimi i vejushave për të jetuar me një mashkull të afërm.
Ringjallja e regjimit të Ghouta, Daraa dhe zonave të tjera është shoqëruar me shkelje të rënda të të drejtave të njeriut.
Burrat janë detyruar me forcë të shkojnë në ushtrinë e regjimit. Gazetarët, punëtorët humanitarë dhe aktivistët e opozitës jetojnë me frikën se janë në shënjestër.
Edhe në Idlib pa dyshim do të çonte në të njëjtat pasoja.
Aktivizmi civil do të shkatërrohej, duke lënë ekstremistët të lulëzonin në errësirë. Një shoqëri civile e fortë është një nga mbrojtësit më të mirë kundër përhapjes së ekstremizmit, fushatat e bombardimeve dhe rrezikut të udhëhequr nga shteti.
Megjithatë, sot donatorët kryesorë të shoqërisë civile siriane, si Shtetet e Bashkuara dhe Britania, nuk po dërgojnë fonde për organizatat siriane në Idlib, për shkak se mund të bien në duart e terroristëve. Duke pasur parasysh krizën humanitare, heqja e ndihmës ka të ngjarë që të shtojë vuajtjet e civilëve.
Komuniteti ndërkombëtar tani po e zhvendos fokusin drejt rindërtimit, duke rehabilituar regjimin, duke i shpërblyer ata që janë përgjegjës për shkatërrimin e vendit dhe duke i bërë presion refugjatëve të kthehen në një vend ku siguria e tyre nuk është e sigurt.
Njerëzit e Idlibit janë të vetëdijshëm se ata ndoshta do të braktisen njësoj si bashkatdhetarët e tyre në Daraa dhe Ghouta. Zemërimi për tradhtinë nga nga fuqitë e supozuara demokratike po rritet.
Banorët e kuptojnë se ata që favorizojnë stabilitetin me çdo çmim, e perceptojnë rezistencën e tyre të vazhdueshme si një shqetësim.
Por rifillimi i kontrollit të regjimit në Idlib nuk do të sjellë paqe, apo stabilitet.
Ajo do të zhdukë alternativën demokratike ndaj tiranisë, duke lënë xhihadistët të përbëjnë një kërcënim afatgjatë për rajonin dhe botën.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Iraku mes Iranit dhe Arabisë Saudite
Ndikimi i dhunës dhe luftërave në pasurinë kombëtare
