Një pastor amerikan i mbajtur dy vjet në Turqi për akuzat për terrorizëm u nis për në Shtetet e Bashkuara të Shtunën, ku do të takohej me Presidentin e SHBA Donald Trump, dhe e gjitha kjo sinjalizoi një lehtësim në krizën diplomatike të shkaktuar nga rasti.
Të premten, një gjykatë turke në Aliaga dënoi Brunson pas akuzave për spiunazh dhe ndihmë ndaj grupeve terroriste. Ai e dënoi atë me tre vjet, një muaj dhe 15 ditë burg, por e liroi atë në bazë të kohës së shërbyer dhe sjelljes së mirë.
Zyrtarët e administratës së Trump kanë thënë se Brunson nuk kishte “bërë asgjë të keqe” dhe se akuzat ishin të motivuara politikisht.
Trump falenderoi Presidentin turk Rexhep Tajip Erdogan për ndihmën e tij në këtë rast, i cili shkaktoi jo vetëm një tension diplomatik midis aleatëve të NATO-s, por çoi në përplasje, vendosje sanksionesh, duke ekspozuar brishtësinë ekonomike të Turqisë.
“Pastor Andrew Brunson, i lëshuar nga Turqia, do të jetë me mua në orën 14:30 (këtë pasdite),” shkroi Trump në Twitter. “Do të jetë e mrekullueshme ta takosh atë. Ai është një i krishterë që ka përjetuar një përvojë kaq të vështirë. Dëshiroj të falenderoj Presidentin Erdogan për ndihmën e tij! “
Një zëdhënës i Erdoganit, i cili ishte distancuar nga rasti këtë javë, këmbënguli në pavarësinë dhe paanshmërinë e gjyqësorit turk.
Trump përsëri mohoi një raport të NBC se Turqia dhe Shtetet e Bashkuara kishin arritur një marrëveshje sekrete për 50-vjeçarin Brunson që do të lirohet në shkëmbim të lehtësimit të “presionit ekonomik” ndaj Ankarasë.
“Nuk u bë asnjë marrëveshje me Turqinë…Nuk bëj marrëveshje për pengje,” tha Trump në Twitter.
Brunson, i cili u arrestua për herë të parë në tetor 2016, u dënua me 35 vjet burg, por pastori këmbënguli se ai nuk ishte fajtor.
Trump kishte shtyrë Ankaranë që të lironte Brunsonin, një klerik ungjillor presbiterian i cili jetoi në Turqi gati gjysmën e jetës së tij, fillimisht duke u zhvendosur atje në 1993 si pjesë e një programi misionar.
Ndërsa tendosja në marrëdhëniet SHBA-Turqi lehtësohet me lirimin e Brunson, problemet mbeten. Sekretari i Shtetit, Mike Pompeo i kërkoi Turqisë që “të lirojë shpejt” amerikanët e tjerë në paraburgim.
Ai tha se Uashingtoni do të “vazhdojë të punojë shumë për të sjellë në shtëpi të gjitha pengjet amerikane dhe ata të burgosur dhe ndaluar padrejtësisht”.
Shkencëtari i NASA-s Serkan Golge, një shtetas i dyfishtë amerikano-turk, u burgos për shtatë vjet e gjysmë në shkurt pas akuzave për terror, një denim i reduktuar në pesë vjet muajin e kaluar. Dy punonjës turq të misioneve diplomatike amerikane mbeten në burg.
Turqia po përgatitet për gjobat e mundshme nga autoritetet e SHBA-së mbi sanksionet nga huadhënësi turk Halkbank, zëvendësdrejtori i të cilit gjeneral është burgosur në Shtetet e Bashkuara.
Lirimi i Brunson vjen në një kohë të ndjeshme për udhëheqjen turke, e cila është nën shqyrtim global rreth mënyrës se si po trajton rastin e gazetarit saudit Jamal Khashoggi, i cili u zhduk në konsullatën e Rijadit në Stamboll javën e shkuar.
Të dy Erdogan dhe Trump kanë shtyrë Arabinë Saudite për të shpjeguar se çfarë ndodhi Khashoggi. Tani që çështja Brunson është zgjidhur, kjo mund të ndihmojë që të dy palët tëbashkëpunojnë lidhur me rastin.