Nëse votuesit britanikë e kanë refuzuar opsionin e daljes nga Bashkimi Europian pa marrëveshje, nëse një referendum i ri do t’i bënte kundërshtarët e Theresa May të heshtnin, nëse pozita e saj si kryeministre do të sigurohej deri në zgjedhjet e vitit 2022, pse do t’a linte May t’i ikte ky shans?
Ndërkohë që negociatat e Brexit po shkojnë drejt fundit, ka disa pengesa. Ky është një lajm i mirë. Kjo nuk do të thotë se Britania do të largohet nga Bashkimi Evropian pa marrëveshje: marrëveshjet në Bashkimin Evropian shpesh arrihen në momentin e fundit të mundshëm.
Por parlamenti britanik ndoshta do të refuzojë çdo marrëveshje që Kryeministri Theresa May arrin të negociojë me udhëheqësit evropianë dhe mënyra më e lehtë për t’i dhënë fund gjithë situates do të jetë mbajtja e një referendumi të ri që rishqyrton vendimin për t’u larguar nga BE.
Deri vonë, qeveria britanike e ka hedhur poshtë këtë mundësi. Por tani duket se situate ka ndryshuar.
Çfarëdo version i Brexit që May propozon, ka gjasa të përballet me veton. Një “Brexit i butë” i stilit norvegjez që do ta mbante Britaninë në strukturat tregtare të BE do të kundërshtohej nga Euroskeptikët në Partinë Konservatore të May. Një “Brexit i vështirë”, është i papranueshëm për qeverinë irlandeze dhe BE.
E gjithë kjo situatë i tregon deputetëve dhe udhëheqësve të BE-së se ata duhet të zgjedhin tanimë. Ose të pranojnë çfarëdo që mund të propozojë May, ose do të përballen me një kaos sepse Britania do të largohej nga BE pa marrëveshje, e kjo do të ishte katastrofike jo vetëm për Mbretërinë e Bashkuar, por për të gjithë BE-në.
Një Brexit pa marrëveshje do të përjashtonte periudhën e tranzicionit që Britania ka nevojë për të negociuar mijëra rregulla, rregulla dhe standarde që kërkohen për të vazhduar tregtinë me Evropën, si dhe SHBA, Japoninë, Kinën dhe vendet e tjera.
Pa këtë periudhë tranzicioni, eksportet britanike do të kishin një ndalesë të përkohshme në mars 2019, sepse marrëveshjet për sigurinë e produkteve, etiketimin, cilësinë e ushqimit, prokurimin publik dhe qindra çështje të tjera pak të njohura duhet të negociohen për të tregtuar sipas rregullave të Organizatës Botërore të Tregtisë. Ndërprerja e flukseve tregtare do të ishte vetëm e përkohshme, por edhe një ndërprerje e shkurtër mund të jetë shkatërruese.
Për ta bërë më të besueshme kërcënimin e saj, May ka provuar të dërgojë dhjetëra “njoftime teknike” për bizneset, spitalet dhe agjencitë publike në lidhje me përgatitjet emergjente që duhet të bëjnë. Për fat të keq për Brexiteers, efekti i këtyre paralajmërimeve ka qenë kundërproduktiv.
Pra mesa duket edhe nëse May me të vërtetë do të donte Brexit pa marrëveshje, një shumicë e madhe parlamentare do të bashkohej për ta parandaluar atë.
Një referendum i ri mund të jetë zgjidhja e gjithçkaje. Do të ishte e drejtë të pyeteshin votuesit se nëse dëshironin apo jo që të vazhdonin.
Ka gjasa që një referendum i ri do të refuzojë Brexit pa marrëveshje, jo vetëm për shkak të rreziqeve ekonomike, por edhe për shkak se bilanci demografik i popullsisë së Mbretërisë së Bashkuar është zhvendosur në favor të votuesve pro-evropianë me rreth një milion që nga viti 2016.
Nëse votuesit britanikë e kanë refuzuar opsionin e daljes nga Bashkimi Europian pa marrëveshje, nëse një referendum i ri do t’i bënte kundërshtarët e Theresa May të heshtnin, nëse pozita e saj si kryeministre do të sigurohej deri në zgjedhjet e vitit 2022, pse do t’a linte May t’i ikte ky shans?
Anatole Kaletsky është ekonomist dhe bashkëkryetar i Gavekal Dragonomics. Një ish-kolumnist në Times of London, International New York Times dhe Financial Times.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Brexit/ Britania nuk ‘ul kokën’ para Evropës
BE refuzon planet e reja të Britanisë për Brexit
Brexit pa marrëveshje dhe pasojat për Evropën
