Turqia po kërcënon të pushtojë Sirinë për të zhdukur luftëtarët kurdë. Trupat amerikanë së shpejti do të braktisin Sirinë. Izraeli po bombardon milicitë e mbështetura nga Irani thellë brenda Sirisë. Dhe Rusia së shpejti do të shkojë për të shtypur përfundimisht kryengritjen anti-qeveritare siriane.
Siria është një version i Ballkanizuar i vendit që u zhyt në një luftë civile katastrofike gati tetë vjet më parë.
Tani, me tërheqjen e trupave amerikane dhe me rrëzimin e kryengritjes kundër Presidentit Bashar al-Assad, Irani dhe Rusia do të jenë edhe më të lira për ndikimin e tyre në Siri.
Si mund të duket Siria e pasluftës?
E ardhmja më e afërt e Sirisë, sipas analistëve të Lindjes së Mesme, është një version shumë i brishtë i asaj që ekzistonte para luftës: Assad udhëheq një qeveri kukull të kontrolluar nga Rusia dhe Irani.
Irani, i cili konkurron me fuqitë sunite të udhëhequra nga Arabia Saudite për ndikim në të gjithë rajonin, ka dërguar dhjetëra mijëra luftëtarë iranianë në Siri.
Rusia, e cila tashmë ka ushtruar ndikim të konsiderueshëm politik në Siri, mbizotëron mbi politikat e saj të jashtme, shërbimet ushtarake dhe të sigurisë. Kjo është pjesë e çmimit që Moska kërkoi për të mbrojtur zotin Assad.
Çfarë do të kthehen Rusia dhe Irani?
Fuqia rajonale është “skenari i ëndrrës”, tha Daniel Benaim, nga Qendra për Progresin Amerikan, një grup hulumtues në Uashington. “Ata po u tregojnë miqve dhe armiqve të Amerikës, se Amerika nuk është më një partner i besueshëm në Lindjen e Mesme”.
Pse ishin ushtarët amerikanë në Siri?
Dy mijë amerikanë u vendosën në Siri në verilindje, duke bashkëpunuar me forcat kurde të udhëhiqnin shtetin islam nga zona. Por ky partneritet zemëroi Turqinë fqinjë, e cila i sheh kurdët si një armik të rrezikshëm.
Nëse lufta kundër Shtetit Islamik në Siri do të vazhdojë tani mbetet e paqartë.
Shumë ekspertë parashikojnë se një tërheqje e nxituar amerikane mund të nxisë një betejë tjetër të madhe, qoftë nga Turqia për të shtypur armiqtë e saj kurdë, ose nga forcat e zotit Asad për të rimarrë verilindjen ose të dyja.
“Kjo është absolutisht një mundësi, rreziku i kaosit total”, tha Aron Lund, një analist në Fondacionin Century.
Kush do ta zërë vendin e amerikanëve?
Sipas Institutit për Studimin e Luftës, grupet militante të mbështetura nga Rusia, Irani dhe Irani, duke përfshirë grupin shiit hebre Hezbollah, janë të pozicionuar mirë për të “zaptuar” territorin në Sirinë verilindore, të braktisur nga Shtetet e Bashkuara.
Si po e ndryshon Irani Sirinë?
Irani ka zgjeruar ndikimin e tij përmes luftëtarëve dhe civilëve sirianë.
Në disa pjesë të Sirisë, Irani ka shpërndarë të holla për të paguar strehimin për njerëzit e zhvendosur nga lufta.
Disa ushtarë janë bërë më fetare pas bashkimit me militantët shiitë të mbështetur nga Irani. Të tjerë kanë kaluar në milicitë e tilla për arsye jofetare. Luftëtarët në grupet e mbështetura nga Irani marrin paga më të mira.
A mund të ndryshojnë Rusia dhe Irani të ardhmen e Sirisë?
Irani dhe Rusia janë tashmë në një konkurrencë. Të dy vendet kanë filluar të vendosin këshilltarë në agjencitë e sigurisë siriane, tha Joost Hiltermann, drejtor i programit të Lindjes së Mesme për Grupin Ndërkombëtar të Krizave.
Por të dyja përballen me sfida. Asnjëri nuk mund të përballojë rindërtimin e Sirisë, e cila sipas disa llogarive mund të kalojë vlerën e 200 miliardë dollarëve.
Alexander Bick, një lektor, i cili mbikqyri çështjet e Sirisë në Këshillin e Sigurisë Kombëtare nën administratën e Obamës tha “Rusët janë shumë të vetëdijshëm se pozita e Asadit është e brishtë, ekonomia është shkatërruar plotësisht, dhe politikisht kjo është një rrëmujë”./konica.al