Zgjedhjet e lanë një nga vendet më të mëdha në botë shumë të përçarë pasi një president populist fitoi. Unë nuk po flas për zgjedhjet presidenciale të vitit 2016 që sollën në pushtet presidentin Donald Trump, por zgjedhjet e vitit 2018 në Brazil, të fituara nga i ashtuquajturi Trumpi i Tropikëve, Jair Bolsonaro, i cili zyrtarisht u përurua më 1 janar.
Bolsonaro bashkohet kështu me udhëheqësit populistë, duke përfshirë Trump, kryeministrin hungarez Viktor Orban dhe udhëheqësin de facto polak Jarosław Kaczyński, të cilët erdhën në pushtet me premtimin për t’i dhënë fund korrupsionit sistematik.
Por, pavarësisht premtimeve, Trump ka mundësuar një nivel korrupsioni që është pa dyshim i paprecedent në historinë amerikane.
Kur aparati shtetëror nuk funksionon mirë, qeverisja mund të bëhet më informale, pushteti ekzekutiv më dominues dhe besnikëria ndaj udhëheqësit më e rëndësishme.
Pastaj ekzistojnë ato që unë i quaj “elitat e hijes”: krijimi i lojtarëve me role të ndërthurura, të paqarta në sferat publike dhe private.
Në Hungari, besnikët e Orbanit janë vënë në krye të disa organeve të pavarura të monitorimit të qeverisë dhe gjyqësorit , duke bërë të mundur që Orban të rishkruajë kushtetutën siç e sheh të arsyeshme.
Kur Partia e Fideszit të Orbanit fitoi në 2010, ai e shpalli atë një ditë revolucionit, sepse populli hungarez e rrëzoi regjimin e oligarkëve që keqpërdorën fuqinë e tyre.
Sidoqoftë, për Orban, qëllimi ka qenë gjithmonë të sigurohet që lojtarët e fuqisë së Hungarisë janë në anën e tij. Dhe plani ka funksionuar…
Partia qeverisëse e Drejtësisë Polake e Drejtësisë (PiS), e udhëhequr nga Kaczyński, e cila nuk ka pozitë zyrtare në qeveri, u prezantua gjithashtu si një antidot ndaj korrupsionit.
PiS ndryshoi ligjin e shërbimit civil për të vënë në lëvizje profesionistët e karrierës, duke instaluar shumë besnikë në vendin e tyre dhe zëvendësoi shumë nga drejtuesit e kompanive shtetërore.
Dhe Brazili sapo ka përuruar Bolsonaron, i cili i ka bërë jehonë këtyre udhëheqësve duke premtuar se departamentet qeveritare nuk do të udhëhiqen nga kushdo që është dënuar për korrupsion. Pra, duket se populistët po triumfojnë kudo…
Janine R. Wedel, antropologe dhe profesoreshë Universiteti në Shkollën e Politikës dhe Qeverisë Schar në Universitetin George Mason./konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Liderat evropianë kundër populistëve
Është koha që Evropa të vendosë…
Avancimi i sovranistëve
