Ashtu si në përgjithësi ku vrasjet dhe atentatet duhet të parandalohen, vetëm në rastin e mbretit Ahmet Zogu, luzmanët kanë bërë sa më njerëzërisht të jetë e mundur për të shmangur çdo ndërhyrje të përgjakshme.
Tani, megjithatë, po bëhet e ditur se vetë mbreti Ahmet, nga mungesa e gëzimit të tij të patrembur, paraqiste vështirësi të veçanta për veprimtarinë e një forme të policisë së shtetit.
Vrojtimet e sakta gjatë qëndrimit të tij në Vjenë zbuluan se ai ishte kapur vetëm rastësisht në një takim të mjekut, për të cilin ishin bërë përgatitjet e kujdesshme. Ndoshta të njëjtat duart dhe qarqet u mbollën në këtë projekt kriminal. Skena e vrasjes politike ishte atëherë sheshi para kishës, përballë hotelit Regina. Pse vetëm kjo, nga hoteli Imperial dukej shtet i largët, me një park me dëborë, mjaft i vetmuar? Përgjigja për këtë pyetje të çon në një ndjenjë që e kalon politikën me dashuri.
-Dy baroneshat nga Vjena
Deri në 14 janar mbreti u tërhoq, ai nis të dashurohej me hotel ‘Imperial’. Më 14 janar ndryshoi papritur mënyrën e tij të jetesës, dhe, siç duket, në një sinjal që erdhi nga hotel ‘Regina’. Më 14 janar takova dy zonja, të cilët e quanin veten:
– Baroneshë Franziska dhe Baroneshë Marle de Janko, të dyja si nga Vienna, por edhe nga Tirana,
Thjeshtë. Midis dy zonjave kishte një grup moshe të përafërt, njëra ishte rreth 25, tjetra mbi 40 vjeç, por ju mund t’i lehtësonit me lehtësi si motra.
* Në ditën e mbërritjes tuaj, ju tashmë do të bashkoheni me mbretin Ahmet Zogu.
Dhe tani e tutje nuk ishte më sekret për autoritetet mbikëqyrëse: zonja e re, Baronesha Franziska de Janko ishte mikja e mbretit, motra e saj më e vjetër dukej se ishte partnerja e saj e përhershme.
Në ditën e parë, supozohet se zonja ishte e lidhur me Baron de Janko, i cili kishte qenë një i deleguar Austro-Hungarez në shoqërinë e shtetit osman dhe konsull i përgjithshëm në Smirnë, i cili qëndron i sëmurë në Sanatoriumin Low, ndërsa gruaja e tij Aleksandra deklaroi se ajo dhe burri i saj janë të mbijetuarit e fundit
e gjinisë së tyre.
Meqenëse lidhjet familjare nuk mund të vendoseshin këtu, dukej e justifikuar baroneshja de Janko.
Një pseudonim i dy zonjave ishte:
Egeria nga Gersthof
Për habinë e gazetarëve që e ndoqën rastin, doli tani që të dy zonjat me të vërtetë Janko nga Viena
Në një shtëpi të vogël, e lindur si një bijë e një kopshtari të nderuar.
Ata janë dy nga pesë vajzat e familjes Janko, prej të cilëve vetëm tre mbetën të gjallë. Vajza e tretë është Katharina dhe është bashkëshortja e ngrohësit së lokomotivave Karl Stoll.
Vjenezi, i cili jeton në një ndërtesë të komunitetit, në mënyrë të dukshme socialdemokrat.
Franziska Janko është një bukuri përmbushëse dhe gjithashtu një admiruese e artit.
Për ta bërë të mundur karrierën e saj, sakrifikoi gjithë jetën e saj dhe e donte ta trajnonte atë si një mjeshtër; Ajo thuhet se ka një numër angazhimesh të pazgjidhura, duke përfshirë ato në qytetet italiane.
Disa vjet më parë, madje edhe para gruas së tij mbretërore, ajo u takua me beun Ahmet Zogu.
Në dashuri me të, dhe që nga ai çast, ai u përmbyt në ëmbëlsinë më të thellë. Shqetësimet, pa marrë parasysh sa të dhunshme, ishin në gjendje të prishin idilin e dashurisë së mbretit shqiptar.
Sa e mrekullueshme është shoqata italiane në Shqipëri, por as kjo nuk ishte e mjaftueshme për ta ndarë Ahmetin nga zemra e tmerruar.
Diplomacia italiane ka larë për një kohë të gjatë dhe ka tërhequr brenda dhe jashtë për të bërë një martesë t ë qëndrueshme por kjo dëshirë politike shpërtheu mbi mbretin jo të vdekur. E drejta e tij për dashuri, e mbron nga të gjithë.
-Një hermelinë dhe një xhaketë prej leshi
Mbreti Zog i plotësoi çdo dëshirë, ajo ka blerë në një shtëpi, xhaketë prej leshi, ndër të tjera, një hermelin dhe një pallto.
Fotografitë tuaja nuk duhet të jenë më pak se 7,000 skillime. Mbreti i kushton rëndësi të madhe faktit se të dy zonjat, kompania e të cilëve ishte e domosdoshme për të, i kryenin sipas stilit. Ata janë gjithashtu pothuajse vazhdimisht në afërsi të tij.
-Kur ai viziton teatrin, logoja në vendin ngjitur është e zënë me dy zonjushat të bukura. Shtëpiza në barin e Westminsterit ishte gjithashtu e rezervuar për të dhe dy zonjat dhe suita tjetër e tij në ditën e vrasjes.
Vetëm atëherë dy zonjat u dashuruan në makinat e tyre. Ata pritën rreth gjysmë ore për mbretin, dhe vetëm kur ai nuk arriti pikërisht në orar ata shkuan në hotelin e tyre.
Ku ata tashmë ishin thirrur nga hotel Imperial.
-Biseda e fundit me ndihmësin
Një gazetar i një gazete të huaj kishte bërë një koment mbi marrëdhëniet e mbretit shqiptar, dy orë përpara identifikimit të ndihmësit të vrasësit.
Ndihmësi nuk dha as një përgjigje pozitive apo as serioze ndaj pyetjeve të tij. Vetëm një herë ishte më e qartë kur gazetari tërhoqi një paralele me rastin ‘Lupescu’.
Ky krahasim nuk apelon mjaftueshëm tek ndihmësi, sepse mbreti është plotësisht i lirë dhe i pakënaqur.
Është e saktë që vjenezët u sollën në Konigsberg nga perspektiva shëndetësore.
-E dashura e patriotizmit lokal;
Viennesi i do gjithçka. Solage, motra e saj që ende jetonte në atdhe – kjo ishte deri në vitin 1928 – ajo gjithnjë zbriti me të, pavarësisht nga trazirat që shkaktuan pamjen e modinës, veshjet e saj luksoze dhe numrin e madh të rasteve të saj në ambient.
Vetëm pas zgjidhjes së motrës së saj dy zonjat qëndruan në një hotel, dhe këtë herë për herë të fundit nga 10 qershor deri në 1 korrik dhe nga 2 gusht deri më 24 gusht të vitit të kaluar. Nga prania e saj prezente viennese, thuhet se zoti i saj nuk kishte njohuri.
Mbreti Ahmet Zogu është ndikuar nga romani i bukur, i cili me aq dashuri e kënaq atë me Vienën dhe të cilën ai mbron më fort se sa zhvillimi demokratik. Por edhe ti e kupton shumë
Vështirësitë e mbikëqyrjes së tij;
Sepse, natyrisht, ai ishte i shqetësuar se ai nuk duhet të shoqërohej nga shumë zyrtarë kriminalë kur ishte së bashku me dy zonjat vieneze që ishin pranë tij. Që kur ai mori një rrezik të madh, ai me siguri bëri më të mirën e tij.
/(Artikull i marrë nga gazeta gjermane ‘Die Stunde’, botuar më 24 Shkurt të vitit 1932)
