MENU
klinika

Almanak

Histori/ Çfarë ka ndodhur më qershor?

17.06.2019 - 07:55

1462 – Mbreti Vlad III i Vllahisë (Wallachia, Transilvania, Besarabia, Rumania) ndërmerr një sulm gjatë natës në përpjekje për të vrarë sulltanin Mehmed II – sulltani shpëtoi, por dëmi ishte i madh; ai u detyrua të tërhiqej i tmerruar kur pa rreth 20 mijë ushtarë të tij të masakruar. Konflikti kishte filluar me refuzimin e mbretit Vlad (Drakula) për të paguar taksën që Sulltani kishte vendosur mbi jo-muslimanët. Por konflikti kishte arsye më të thella; Pas pushtimit të Kostandinopojës në vitin 1453, sulltan Mehmedi u përgatit për fushatat e tjera. Në perëndim, Skënderbeu ishte bërë pengesë; vazhdonte t’i sillte telashe; kishte bashkuar princat e vendit të tij, ndërsa fqinjët po merrnin shembull duke kundërshtuar osmanët; gjithashtu, Bosnja hezitonte të paguante taksën mbi jo-muslimanët; dhe Vllahia kontrollonte Danubin që sulltan Mehmedit i duhej si pikënisje për sulmeve detare kundër Perandorisë së Shenjtë Romake.

1579 – Eksploruesi anglez Francis Drake mbërrin në territorin që e quan Nova Albion (California). Albion, është emër arkaik për ishullin e Britanisë. dhe i referohet Shkëmbinjëve të Bardhë në Dover. Emri për Skocinë në gjuhët kelte lidhet me Albion: Alba në galisht, Albain në irlandisht, Nalbin në mannks dhe Alban në uellsh, kornish dhe breton. Këta emra më vonë u latinizuan në Albania dhe anglicizuan në Albany, që u bënë edhe emrat për Skoci. Ndërsa Albionoria (“Albion i Veriut”) u sugjerua pak kohë si emër i mundshëm i Kanadasë. Në vitet 1700, poeti anglez Hildebrand Jakobi shkroi një poemë epike me titull “Brutus Trojani, Themelues i Perandorisë Britanike”, duke ndjekur shembullin e poemës epike Eneida ose legjendën e themelimit të Romës. Për këtë, Jakobi u frymëzua nga ‘Historia britanike’ e XhefrI Monmouth (she. XII); ky libër deri në shekullin e 18, konsiderohej si libri bazë i historisë britanike. Monmouth shkruan se Brutus, nipi i Eneas, pas një grindjeje, ikën nga fisi i tij, kalon detin (Adriatik/Jon) dhe hidhet në Epir, Butrint. Aty ai takon trojanë që ishin sjellë si skllevër pas shkatërrimit të Trojës. Brutus i çliron ata dhe me anije niset nëpët det; pas shumë aventurash ata zbarkojnë në ishullin që mori emrin e prijësit, Brutis, Britan, Britanik. Pastaj ai themeloi një qytet, të cilën e quajti Troia Nova, apo Troja e Re. Me kalimin e kohës emri u shtrembërua në Trinovantum, dhe më vonë qyteti do të quhej London, Londër. Pas vdekjes, Brutus u varros në Trinovantum, dhe ishulli Britanik u nda mes tre bijve të tij; Lokrin (Angli), Alban (Skoci) dhe Kamber (Uells).

1631 – Mumtaz Mahal vdes gjatë lindjes së fëmijës. Burri i që lundronë në të dhe shqyrtojnë në hollësi drejtimin e lumit.

1885 – Në limanin e Nju Jorkut mbërrin Statuja e Lirisë – ishte një dhuratë për Shtetet e Bashkuara nga populli i Francës. Statuja një figurë femre përfaqëson Libertas, perëndeshën romake të lirisë, e cili mban një pishtar dhe një tabletë, simbol i ligjit, mbi të cilën është gdhendur data e Shpalljes Amerikane të Pavarësisë, 4 korrik 1776. Një zinxhir i këputur qëndron në këmbët e saj. Statuja është ikonë e lirisë dhe e Shteteve të Bashkuara: shenjë mikpritëse për emigrantët që vijnë nga larg.

1939 – Përdorimi i fundit i gijotinës në publik në Francë: Eugen Weidman, i dënuar për vrasje, ekzekutohet me gijotinë jashtë Versajës.

1940 – Tre vendet balltike; Estoni, Letoni dhe Lituani bien nën pushtimin e Bashkimit Sovjetik.

1955 – Mjekët kryejnë transplantimin e parë të veshkave në botë, në një spital të Çikagos, Illinois, SHBA.

1963 – Gjykata e Lartë Shtetet e Bashkuara kërkon heqjen e detyrimit për recitimin e vargjeve të Biblës dhe Lutjeve Zotit në shkollat publike.

1972 – Skandali Watergate; Herët në mëngje 5 veta u arrestuan për hyrjen në zyrat e Komitetit të Partisë Demokrate që ndodheshin në ndërtesën Watergate (kompleks zyrash dhe apartamentesh në kryeqytetin Uashington. 3 prej tyre ishin emigrate kubanë, një ishte kubano-amerikan, dhe personi i pestë, James McCord, ish-agjent i CIA-s. Atë ditë, personat e arrestuar u akuzuan për vjedhje. Por të nesërmen u zbulua se McCord ishte bashkërendues për çështje të sigurisë në komisionin për ri-zgjdhjen e presidentit Riçard Nikson; më vonë u zbulua se qëllimi i tyre ishte vendosja e pajisjeve të përgjimit në zyrat e Partisë Demokrate, opozitare e Partisë Republikane të presidentit Nikson.

Çfarë u diskutua gjatë takimit në Tiranë më 1989-ën

Refuzimi që Nexhmije Hoxha i bëri Nënë Terezës për një shtëpi bamirësie!

Në 40-të vjetorin e filmit “Proka”

Mbrëmje kinematografike me regjisorin Isa Qosja

"Kur jeni zënë për herë të fundit me gruan?"

Përgjigjet plot humor që jepte Dritëroi për Sadijen

“Pasuria që s’e blejnë dot paratë”

Libri për suksesin e vërtetë dhe rritjen personale