Ndërkohë që Britania lufton për t’u larguar nga Bashkimi Evropian, dy vende nga Ballkani shpresonin të lejoheshin të Premten, megjithë paralajmërimet se “largimi” i tyre do të dëmtonte reputacionin e BE dhe mund të rrezikonte të shkaktonte tensionie në rajonin e paqëndrueshëm.
Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut prisnin që këtë javë të marrin një dritë jeshile për të filluar negociatat për anëtarësimin në klubin e Evropës. Komisioni Evropian, i cili mbikëqyr bisedimet, insiston që të dy kanë përmbushur të gjitha kriteret. Udhëheqësit e BE kishin premtuar një vendim mbi të ardhmen e tyre deri në fund të tetorit.
Por Presidenti Francez Emmanuel Macron po refuzon të lejojë çdo vend të ri në bllokun me 28 vende deri sa të përmirësohen procedurat e tij të zgjerimit, ndërsa Hollanda kundërshton kandidaturën e Shqipërisë dhe kundërshton vlerësimin e komisionit.
Në një samit në Bruksel, bisedimet midis udhëheqësve për dy vendet e Ballkanit filluan të enjten në mbrëmje, por u zvarritën shumë.
Duke vizituar qytetin në prag të samitit, Kryeministri i Maqedonisë së Veriut Zoran Zaev kujtoi premtimin e drejtuesve për të dhënë verdiktin e tyre këtë muaj.
“Tetori është këtu. Ne kemi ardhur këtu në Bruksel dhe jemi në pritje të lajmeve të merituara për vendimin për hapjen e negociatave,” tha Zaev, duke shtuar se nëse nuk vinte asnjë lajm, “atëherë besueshmëria e BE dhe besimi që qytetarët kanë në Union mund të vihen në dyshim “.
“Kjo me siguri do të nxisë forca regresive në vend dhe do të forcojë interesin e palëve të treta në rajon,” tha ai, në atë që dukej se ishte një referencë e fshehtë ndaj ndikimit të Rusisë në Ballkan.
Perspektiva e anëtarësimit në BE ka qenë një forcë e fuqishme shtytëse për reformat në Ballkan që nga ish-Jugosllavia që u shpërbë në luftë në fillim të viteve 1990. Kroacia dhe Sllovenia janë bashkuar; të tjerët janë duke pritur, pak a shumë me durim.
BE gjithmonë ka thënë që anëtarësimi bazohet në meritat e një kandidati, por në rastin e Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut, nuk duket se po marrin shpërblimin e tyre.
Shefja e politikës së jashtme të BE-së, Federica Mogherini paralajmëroi në maj se çdo “mos njohje dhe përgjigje ndaj përparimit objektiv do të dëmtonte besueshmërinë e Bashkimit Evropian”. Ajo tha se kjo gjithashtu mund të prekte stabilitetin dhe dekurajonte seriozisht reformat e mëtejshme.
Zgjerimi i vazhdueshëm i BE-së me kalimin e viteve ka ndërlikuar vendimmarrjen në bllokun më të madh të tregtisë në botë. Bisedimet e anëtarësimit të Turqisë, për shembull, janë “ngrirë” praktikisht.
Me marrjen e postit të tij si president i komisionit në 2014, Jean-Claude Juncker u zotua se asnjë vend nuk do të bashkohej gjatë mandatit të tij, i cili përfundon brenda disa javësh.
Të martën, ministrat e punëve evropiane dështuan përsëri të arrinin ndonjë konsensus mbi çështjet e Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut. Dukej pak oreks edhe për ndarjen e çështjeve të tyre.
“Nuk ishte një moment lavdie për Evropën,” tha Komisioneri i Zgjerimit Johannes Hahn. Ai u kërkoi falje qytetarëve të dy vendeve të Ballkanit dhe tha se “shumica dërrmuese” e vendeve anëtare të BE i mbështeti ata.
Ai tha se shpreson që liderët e BE mund të thyejnë bllokimin në samitin e kësaj jave “në mënyrë që të rikthejnë besimin tonë”.
Por shanset e tyre dukeshin të pakta. Një diplomat i lartë francez tha të enjten se nuk është arritur përparim i mjaftueshëm për të zgjidhur problemet e zgjerimit të BE.
Përkthyer nga Associated Press/ Konica.al