Më 12 Tetor, Hevrin Khalaf, një politikan 35-vjeçar kurd, u ndalua në një pikë kontrolli jashtë qytetit Tel Abyad në verilindje të Sirisë nga militantët arabë të mbështetur nga Turqia.
Katër ditë më parë, Turqia pushtoi veriun e Sirisë dhe destabilizoi rajonin relativisht të qetë, shpërngulën më shumë se 100,000 njerëz, shfaqi propagandën raciste kundër kurdëve dhe nisi një eksperiment kurd në vetëqeverisjen demokratike.
Khalaf, që ishte sekretari i përgjithshëm i Partisë së Sirisë së Ardhshme, luajti një rol jetësor në nxitjen e miqësisë kurdo-arabe dhe punoi për një të ardhme të përbashkët në Sirinë e pasluftës.
Me të gjitha papërsosmëritë e saj, eksperimenti kurd kërkoi të krijojë një shoqëri të ndërtuar mbi barazinë gjinore, parimet ekologjike dhe pajtimin e njerëzve. Është një përpjekje për vetëvendosje. Kurdët në veri të Sirisë nuk kërkuan krijimin e një shteti kombëtar etnik.
Lufta e Erdogan dukej më tepër si një përpjekje për të konsoliduar fuqinë e tij duke krijuar dhe shfrytëzuar një përparim nacionalist në Turqi. Dhe duke e arsyetuar pushtimin e tij në Sirinë veriore duke folur për “zhvendosje” të refugjatëve sirianë atje, ai gjithashtu ishte duke iu përgjigjur ndjenjës në rritje kundër refugjatëve në Turqi, e cila kontribuoi në humbjen e tij në zgjedhjet e Stambollit dhe Ankarasë në mars.
Lufta e Erdogan është një sulm etnonacionalist ndaj popullit Kurd dhe aspiratave të tyre dhe një përpjekje për të përdorur forcën ushtarake turke për të nxitur ndryshimet demografike në tokën që i përket më shumë se një kombi.
Në sytë e shtetit turk, kurdët nuk ekzistuan kurrë.
Në Siri, kurdët ekzistojnë pa dyshim. Të udhëhequr ideologjikisht nga pan-Arabizmi, politikat në Sirinë pas pavarësisë mohuan shtetësinë ndaj kurdëve në verilindje, duke e bërë komunitetin të mbetet pa shtet.
Deri në vitin 1991 gjuha kurde ishte zyrtarisht e ndaluar në Turqi, gjë që bënte të folur, shkrim ose dëgjim të kurdëve të paligjshëm. Në fshatin Jezidi-Jazi-Kurd në Turqi, çdo ditë nxënësit do të duhej të lexonin një betim që përfundoi me fjalën, “Ekzistenca ime do t’i kushtohet ekzistencës turke.” Betimi u recitua në shkolla deri në 2013.
Saddam Hussein filloi një fushatë gjenocidale kundër kurdëve në Irakun verior në 1988. Dhjetëra mijëra vrapuan në kufirin turk për t’i shpëtuar asgjësimit.
Nja dy vjet më vonë, gjatë konfliktit turko-kurd të viteve 1990, mijëra kurdë në Turqi u larguan si refugjatë. Më shumë se 40,000 vdiqën në konfliktin midis grupeve kryengritëse kurde dhe shtetit turk. Ekzekutimet e civilëve, shpërnguljet me forcë, fshatrat e shkatërruara, arrestimet arbitrare dhe zhdukjet e gazetarëve, aktivistëve dhe politikanëve kurdë, ngjarje të tilla ishin të zakonshme atë dekadë të errët të viteve 1990.
Kurdët në Turqi kaluan një dekadë relativisht të qetë midis viteve 2005 dhe 2015, kur qeveria e Partisë Drejtësi dhe Zhvillim hoqi pjesërisht kufizimet në gjuhën kurde, lejoi mediat kurde dhe filloi një proces paqeje.
Kundërshtarët politikë të Erdogan të tilla si partia laike, e Popullit Republikane e Republikës, ose CHP, mbështetën përndjekjen e tij ndaj partisë pro-kurde dhe drejtuesve të saj.
Pushtimi i Turqisë në veriun e Sirisë është, një vazhdim i projektit origjinal të ish-presidentit sirian “Brezi arab” i Hafez al-Asadit, i cili zbrazi fshatrat kurde dhe i zëvendësoi me arabë.
Dëshmia në rritje e krimeve të luftës, sulmet ajrore pa dallim, mosrespektimi i jetës civile nga forcat ushtarake turke dhe mercenarët e tyre aleatë, dhe retorika e Erdogan për “pastrim” parashikon vetëm shtrirjen e krizës humanitare.
Një zonë pa fluturim, një embargo armësh dhe një zgjidhje politike për çështjen kurde janë thelbësore për të mbrojtur kurdët nga spastrimi etnik.
Këto përpjekje janë të nevojshme për të parandaluar thellimin e mëtejshëm të autoritarizmit në Turqi dhe për të punuar drejt një të ardhmeje të përbashkët demokratike.
Rosa Burc, studiuese e doktoratës në Qendrën për Studime të Lëvizjes Sociale në Scuola Normale Superiore në Firence, po punon për lëvizjen kurde në Lindjen e Mesme.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Çfarë do të thotë operacioni ushtarak turk për botën arabe?
Amerika nuk është më shembull për askënd…
Dhe sa gjatë do të merret Turqia vetëm me Sirinë?
