Në samitin e vitit 2003 BE-Ballkan Perëndimor në Selanik, Greqi, BE deklaroi “e ardhmja e Ballkanit është brenda Bashkimit Evropian”.
Por sot, kjo e ardhme duket shumë e largët, dhe vetoja e fundit e Presidentit Francez Emmanuel Macron për bisedimet e pranimit për Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë vuri në pikëpyetje ekzistencën e saj.
Vendimi i tij ka të ngjarë të ketë pasoja të rënda për Ballkanin Perëndimor dhe vetë BE-në, përveçse nëse Shtetet e Bashkuara veprojnë me kohë.
Zaev, kryeministri i Maqedonisë së Veritu, i cili udhëhoqi qeverinë më të orientuar drejt reformave në rajon në vite, mund të jetë i pari që paguan çmimin për obstruksionizmin e Macron.
Por lista e viktimave dhe përfituesve të mundshëm nuk është fare e shkurtër. Parisi nuk ka dëmtuar vetëm përpjekjet e reformatorëve dhe demokratëve të vërtetë në të gjithë rajonin; por ka mbjellë farat e paqëndrueshmërisë dhe ka inkurajuar rivalët kryesorë gjeopolitikë të BE-së dhe Shteteve të Bashkuara, Rusinë dhe Kinën.
Rusia dhe Kina kanë qenë shumë të etur për të mbushur zbrazëtinë që rezulton në investime dhe ndikim.
Serbia, ka qenë destinacioni kryesor për investimet financiare kineze në Evropën Lindore. Në Bosnje dhe Hercegovinë, Kina është përgjegjëse për investimin e vetëm më të madh të vendit pas luftës, ndërtimin e planifikuar të një fabrike termike të thëngjillit në qytetin Tuzla. Në Mal të Zi, firmat kineze po ndërtojnë një autostradë 1.5 miliardë dollarë që ka bërë që borxhi i vendit të rritet në 80 përqind të PBB-së.
Rusia ushtron ndikim përmes mbizotërimit të sektorit të energjisë dhe lidhjeve të saj kulturore..
Ndërkohë që BE tërhiqet, ndikimi kinez dhe ai rus vetëm do të rritet.
Kjo do të thotë, se Shtetet e Bashkuara duhet të ndërhyjnë, për të ndihmuar aleatët e tyre të vjetër.
Për ta bërë këtë, Shtetet e Bashkuara duhet të ndërmarrin një seri nismash afatshkurtra dhe afatgjata në të gjithë rajonin, së pari për të stabilizuar situatën e shkaktuar nga vetoja franceze dhe më pas për të ofruar një vizion të qëndrueshëm amerikan për Ballkanin Perëndimor.
Prioriteti më i menjëhershëm duhet të jetë sigurimi i vendeve të rajonit që dera e hapur e NATO-s, në të vërtetë, mbetet e hapur. Praktikisht, kjo do të thotë që Maqedonia e Veriut të marrë vendin e saj si anëtari i 30-të i NATO-s në samitin e Londrës në dhjetor.
Tjetër, Shtetet e Bashkuara duhet të përdorin arkitekturën e saj ekzistuese politike në rajon për të siguruar stabilitetin dhe lehtësuar zgjidhjen e mosmarrëveshjeve. Kohët e fundit, Shtetet e Bashkuara emëruan dy të dërguar special për dialogun Kosovë-Serbi Richard Grenell.
Shtetet e Bashkuara duhet të punojnë me aleatët e saj evropianë për të siguruar një kornizë alternative për normalizimin e marrëdhënieve midis Serbisë dhe Kosovës.
Sidoqoftë, për të qenë me të vërtetë efektiv, çdo përpjekje drejt integrimit ekonomik rajonal duhet të paraqitet si punë përgatitore për anëtarësimin eventual në BE, jo si një alternativë. Nuk ka asgjë për të humbur dhe shumë për t’u fituar nga lejimi i Maqedonisë së Veriut dhe Shqipërisë që më në fund të fillojnë negociatat e tyre të pranimit.
Më tej, Uashingtoni duhet të koordinohet me aleatët e saj evropianë për të filluar një iniciativë gjithëpërfshirëse kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar në të gjithë Ballkanin Perëndimor.
Mbështetja për trajtimin e kësaj çështje ka të bëjë me të gjitha ndarjet sektare në rajon, dhe duhet të jetë themeli i çdo përpjekjeje për një reformë kuptimplote socio-ekonomike.
Këto propozime synojnë të rikonfirmojnë udhëheqjen amerikane në një rajon të uritur për alternativa dhe ta bëjnë këtë duke marrë parasysh shqetësimet praktike, me një qëllim strategjik: kundërvënien e planeve ruse dhe kineze në Ballkanin Perëndimor.
Ashtu si në vitet 1990, Evropa është përpjekur të përmbushë angazhimet e saj në rajon dhe tani ka nevojë për ndihmën amerikane.
Uashingtoni duhet ta sigurojë atë; është në interes të Shteteve të Bashkuara, BE-së dhe vendeve të rajonit.
Ballkani Perëndimor ofron një platformë për Shtetet e Bashkuara që të rigjallërojnë imazhin e saj dhe të rivlerësojnë kapacitetet e saj kundër dy rivalëve të saj kryesorë gjeopolitikë.
Uashingtoni nuk duhet të heqë dorë nga kjo mundësi e çmuar.
Nga Foreign Policy
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
‘Rusia kërkon të shtrijë ndikimin e saj në Kosovë’
