Me ish-Ministren gjermane të Mbrojtjes, Ursula von der Leyen që mori presidencën e Komisionit Evropian, Bashkimi Evropian tani ka një ekzekutiv të ri.
Von der Leyen ka premtuar të udhëheqë një Komision “gjeopolitik”, duke besuar se Evropa duhet të jetë më e sigurt në marrëdhëniet e saj me vendet e tjera, dhe jo më e ngathët në ndjekjen e interesave të veta në të gjithë botën, veçanërisht përballë fuqive të mëdha.
Për shkak se BE-së i mungon një ushtri ose një shërbim sekret qendror, ajo duhet të përdor politika ekonomike për të arritur qëllimet e saj gjeopolitike.
Por mënyra sesi mjeti i politikave të Evropës funksionon në praktikë, tregon që nuk është i përshtatshëm për të ushtruar fuqi jashtë vendit.
Mjeti më i rëndësishëm politik i BE-së është tregtia, e cila është një nga fushat e pakta ku blloku vepron si një i vetëm. A mund të ndryshohet kjo politikë për qëllime gjeopolitike?
Një vështrim nga afër i shembujve konkret tregon që jo. Në fund të fundit, BE-ja duhet të hapë tregjet e saj për importe bujqësore nga Afrika e Veriut, për të nxitur rritjen e këtij rajoni dhe për të nxitur rrjedhën e migrantëve ekonomikë në Evropë.
Siç tregojnë këto dhe shumë shembuj të tjerë, ndryshimi i parimeve tregtare për qëllime gjeopolitike thjesht nuk është i përputhshëm me një sistem tregtar shumëpalësh të bazuar në rregulla, për të mos përmendur parimin e OBT-së për “mosdiskriminimin”.
Në fakt, një axhendë më e gjerë gjeopolitike do t’i kërkonte BE-së të mos merrte parasysh parimet që ajo vazhdimisht është zotuar të mbështesë dhe mbrojë.
Një fushë ku BE mund të shfrytëzojë mjetet ekonomike për qëllime gjeopolitike është ndihma për zhvillim. Vetë BE është donatori i katërt më i madh në botë i ndihmës, dhe vendet anëtare të tij shpenzojnë kolektivisht tre herë më shumë për ndihmë, duke përbërë më shumë se gjysmën e ndihmës zyrtare të zhvillimit të OECD-së. Vendet që marrin pjesën më të madhe të ODA të BE-së, Pakistani, Siria, Afganistani, Etiopia dhe Somalia, gjithashtu kanë tendencë të jenë burimet e shumicës së migrantëve. Kështu, BE-ja ka interes për t’i ndihmuar këto vende të përparojnë.
Ndërkohë, paratë e BE-së mund të kenë një ndikim të rëndësishëm pozitiv në vendet e tjera me më pak rëndësi gjeopolitike.
Në aspektin ekonomik, BE-ja është akoma krahasohet me Kinën ose SHBA, kjo është arsyeja pse është joshëse të mendosh që forca e saj ekonomike mund të shndërrohet në fuqi gjeopolitike.
BE do të duhet të braktisë disa nga parimet e saj thelbësore për të shkuar në këtë rrugë. A do t’ia vlente?
Daniel Gros është Drejtor i Qendrës për Studime të Politikave Evropiane.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
‘Detyrat’ e Ursula von der Leyen
Asnjë aleancë nuk mund ta zëvendësojë NATO-n…
Aleatja e Merkel, një kërcënim për Trump
