Italia ishte vendi i parë evropian që raportoi një rritje të madhe në rastet e koronavirusit, me numra që shpejt u ngjitën në qindra. Autoritetet janë përgjigjur me kufizime të udhëtimit në veri të vendit, që do të godasin ekonominë. Milan nuk është një nga qytetet e izoluara. Por, vendet e mëdha turistike dhe kulturore si katedralja (Duomo) dhe shtëpia e operës La Scala janë mbyllur. Milano është gjithashtu një nga qendrat kryesore të modës në botë. Java e modës në fund të shkurtit mbijetoi, por ajo u prek. Për shembull, koleksioni i Giorgio Armani u shfaq pa një audiencë.
Ka disa debate nëse reagimi në Lombardi ka qenë tepër agresiv. Por, është sigurisht e vërtetë që perceptimet e publikut, të bazuara mirë apo jo, përkthehen në vendime nëse duhet të udhëtojnë apo të dalin jashtë që kanë një ndikim të vërtetë në bizneset. Ky është një problemi i vazhdueshëm. Italia ka luftuar me një rritje të ngadaltë vazhdimisht për shumë vite. Pra, a mund të jetë kjo krizë shëndetësore faktori që e drejton vendin drejt një recesioni tjetër? Me çdo masë që është ndërmarrë, ekonomia italiane është në një rrugë të keqe. Në vitin 2019, prodhimi i përgjithshëm i mallrave dhe shërbimeve ishte afërsisht i njëjtë me 15 vjet më parë. Për më tepër, ai ishte akoma 4% nën nivelin që arriti në 2007, pak para krizës financiare.
Papunësia është gjithashtu një problem i vazhdueshëm, veçanërisht në mesin e të rinjve. Shkalla e papunësisë midis të rinjve nën 25 vjeç është 28.9%, me vetëm Spanja dhe Greqia që kanë shifra më të larta në BE. Në dy vitet e fundit, Italia gjithashtu është dashur të luftojë me një rritje më të dobët globale dhe një ngadalësim të tregtisë ndërkombëtare. Në tremujorin e fundit të vitit të kaluar, PBB-ja ra me 0.3%. “PBB pothuajse me siguri do të zvogëlohet edhe këtë tremujor, kështu që Italia teknikisht do të jetë në një recesion (shpesh e përcaktuar si dy tremujorët e njëpasnjëshëm të rënies së PBB-së). Ai ndoshta do të zvogëlohet për gjatë gjithë vitit,” thotë profesori Roberto Perotti nga Universiteti Bocconi në Milano.
Problemet e turizmit
Është e vërtetë që edhe pa virusin, një tkurrje tjetër në tremujorin aktual do të kishte qenë një mundësi reale. Por shanset janë forcuar tani që aktiviteti ekonomik do të goditet nga kriza shëndetësore. Sa e rëndë do të jetë për Italinë, varet qartë nga kursi i panjohur (në këtë fazë) të sëmundjes. Se si ndikon turizmi do të jetë një faktor i rëndësishëm. Ky nuk është sezoni kryesor, përveç skijimit në male. Zonat e prekura deri më tani nuk janë zonat kryesore turistike. Por ndërsa afrohet vera dhe nëse virusi përhapet në zona të tjera të Italisë, kjo mund të ndryshojë.
Tashmë disa fluturime për në veri të Italisë janë anuluar. Për shembull, EasyJet tha që ishte një përgjigje ndaj “zbutjes së kërkesës”, me fjalë të tjera, njerëzit që zgjedhin të mos shkojnë atje. Prof Perotti mendon se numrat turistikë do të shkojnë në pothuajse zero në të ardhmen e afërt. Dhe edhe nëse problemi i virusit largohet deri në verë, industria nuk do të kthehet shpejt në normale. “Turizmi ka një kujtesë të gjatë,”- tha ai. Ai mendon se ndikimi i përgjithshëm në Itali do të varet në një masë të madhe nga mënyra se si reagojnë ekonomitë e mëdha, veçanërisht SHBA dhe Gjermania. Mesazhi i kryeministrit Giuseppe Conte është: “Është koha për të ndaluar panikun”. Ai i ka bërë thirrje transmetuesit kombëtar të zvogëlojë mbulimin e tij.
Shtrydhje financiare
Një pasojë e plogështisë së zgjatur të Italisë ka qenë shtrirë financat e qeverisë. Borxhi i saj qeveritar është ekuivalent me 133% të PBB-së. Në BE, vetëm Greqia e tejkalon atë shifër. Rregullat e BE për financat e qeverisë vendosin një objektiv prej 60% ose më pak. Disa vende të tjera janë mbi atë prag, por Greqia dhe Italia dallojnë. Kështu që Italia mund të bënte vërtet pa stres shtesë në financat e qeverisë së saj. Prof Perotti mendon se virusi mund ta përkeqësojë atë problem: “Kostoja direkte e ndërhyrjes shëndetësore, unë nuk mendoj se është e madhe. Tani nëse ka një recesion të madh, të ardhurat e humbura nga kjo do të jenë një çështje e madhe.”Aktiviteti më i dobët ekonomik do të thotë më pak të ardhura nga taksat.
Prof Perotti mendon se qeveria do ta përdorë atë si një justifikim për të marrë më shumë rrugëdalje në diskutimet e vazhdueshme që po zhvillon Italia me Komisionin Evropian për marrjen e financave të saj në përputhje me rregullat.
Por Italia me siguri nuk mund të presë shumë ndihmë nga politika monetare, e cila është në duart e Bankës Qendrore Evropiane. Normat e interesit janë tashmë shumë të ulëta: një nga normat kryesore të BQE-së është nën zero. Sidoqoftë, Prof Perotti mendon se do të veprojë vetëm nëse “gjërat bëhen shumë të shëmtuara për tërë eurozonën”. Për momentin, Italia duket si ekonomia më e ekspozuar ndaj pasojave të koronavirusit të ri dhe një me shumë sfida të tjera para-ekzistuese. Por nëse përhapja vazhdon, atëherë Italia mund të mos duket si një rast i tillë i veçantë për një kohë të gjatë.
/Përthyer dhe përshtatur për Konica.al nga BBC
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
BBC/ Virusi “ngrin” aeroportet britanike
