Nga vera e vitit 2015 deri në fillim të vitit 2016, BE u përball me një fluks masiv të azilkërkuesve, shumica e tyre që iknin nga konflikti në Siri. Rreth 1 milion njerëz hynë në Evropë, shumica e tyre nga Turqia, duke mbërritur në ishujt Grekë në Egje.
Për t’i dhënë fund këtij fluksi dhe për të lehtësuar barrën, BE dhe Turqia arritën një marrëveshje politike në mars 2016. Kjo çoi në një ulje masive të mbërritjeve në BE nga Turqia.
Ajo gjithashtu dëshmoi se Turqia është në gjendje të kontrollojë rrjedhën e migrantëve dhe refugjatëve.
Deklarata e përbashkët përfshinte një seri angazhimesh. BE i ka respektuar. Por Turqia ka mbështetjen e BE-së për planet e saj në veri të Sirisë, dhe më shumë fonde.
Së pari, ai kërcënoi të hapte kufijtë e saj dhe të linte një numër të madh migrantësh dhe refugjatësh në Evropë.
Pastaj muajin e kaluar, pas humbjeve që pësoi Turqia në Idlib, presidenti i saj, Rexhep Tajip Erdogan, “hapi portat” për të gjithë ata që kërkojnë të ndërtojnë një të ardhme më të mirë në Evropë.
Ai gjithashtu u përpoq të përdorte qeniet njerëzore si gurë në një përpjekje për të shantazhuar BE-në. Ky është i njëjti bashkim me të cilin Turqia ende aspiron të bashkohet, ose kështu thotë.
Greqia iu nënshtrua presionit të papritur, masiv dhe të organizuar nga lëvizjet e mëdha të popullsisë në kufijtë e saj lindorë. Ata erdhën pasi zyrtarët turq thanë se kufijtë ishin të hapur. Por kishte edhe grupe të mëdha dhe të organizuara të të rinjve që u përpoqën të kalojnë në Greqi.
Ne besojmë se ata vepruan me mbështetjen, nxitjen dhe udhëzimin e autoriteteve turke. Kjo ndodhi edhe pse autoritetet greke e bënë mjaft të qartë që asnjë kalim i paligjshëm nuk do të tolerohej.
Në përpjekjen e tyre për të hyrë, këto grupe të rinjsh përdorën dhunë, duke hedhur gurë dhe gaz lotsjellës, kundër rojeve kufitare greke.
Sidoqoftë, më shumë se 60 përqind e të arrestuarve për kalimin e paligjshëm të kufirit grek ishin afganë. Më pak se 10 përqind ishin sirianë, dhe madje ata kishin jetuar në Turqi për vite me rradhë.
Ky nuk ishte një veprim spontan. Ishte një sulm i planifikuar kundër Greqisë dhe kundër Evropës.
Udhëheqja turke shkoi aq larg sa ta krahasonte situatën në kufi me gjendjen e hebrenjve gjatë Holokaustit.
Greqia mbrojti kufirin e saj. Ne besojmë se kemi vepruar në përputhje me ligjin ndërkombëtar dhe vendor, dhe e shohim situatën si një përgjigje të ligjshme ndaj provokimeve turke. BE qëndroi pranë nesh, dhe shprehu solidaritet të plotë.
BE mbetet fener për demokracinë, të drejtat e njeriut dhe respektimin e ligjit ndërkombëtar. Ai renditet i pari në pothuajse çdo indeks, duke filluar nga liritë civile, deri te sundimi i ligjit, demokracia dhe respektimi i pakicave.
Padyshim që është një vend ku shumë dëshirojnë të jetojnë.
Si Evropianë, ne mbetemi të bindur se Evropa mund dhe duhet të vazhdojë të sigurojë mbështetje për miliona refugjatë sirianë dhe persona të zhvendosur ose të strehuar nga vendet fqinje siç është Turqia, e cila ka numrin më të madh.
Sidoqoftë, as Greqia dhe as BE nuk do të bashkojnë me Turqinë nën presion.
Ndoshta ka ardhur koha, veçanërisht duke pasur parasysh situatën e vështirë që ne të gjithë përballemi me pandeminë, për udhëheqjen turke të kuptojë se ‘diplomacia e saj e zhvatjes’ nuk është më e efektshme.
Nikas Denias, ministri i jashtëm grek
Përkthyer dhe përshtatur nga Financial Times/ Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
BBC: Grekët mohues
“Vija e gjelbër”/ Blindohet kufiri me Greqinë
BE nuk do ta ndihmojë më Turqinë?!
