Në një artikull për revistën e përjavshme franceze “Le Point”, Bernard Henri Levy, një nga intelektualët më të famshëm të Evropës, na fton të nxjerrim mësime themelore nga dy pandemi të ngjashme, që përfshinë botën në vitet ‘50 dhe ‘60 me miliona viktima dhe skena të ngjashme pa imponuar atëherë masa kufizuese drakoniane.
Memoria e harruar e koronavirusit
Bernard Henri Levy
Bota ka fshirë nga memoria pandemitë shkatërruese të vitit 1957 dhe 1968. A duhet të gëzohemi apo të shqetësohemi për Shtetin sanitar që po ndërtojmë sot?
Verë 1968. Një virus i panjohur preku mbarë Globin. Nisi nga Kina duke shkaktuar të paktën një milion të vdekur, nga të cilët 50,000 në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe të paktën 30,000 në Francë. Nga virusi u infektua edhe një kryetar shteti, Willy Brandt i Gjermanisë Perëndimore. Në mungesë të maskave, punonjësit e hekurudhës tërhoqën frenat e trenave.
“Vaksinimet kryheshin intensivisht në trotuare”, thonë mjekët që jetojnë edhe sot. Viktimat vdisnin me “buzë të fryra” nga hemoragjia pulmonare ose asfiksia. E keqja përhapej aq shpejt, sa nuk kishte kohë për të hequr kufomat, të cilat grumbulloheshin në Shërbimin e Urgjencës.
Le të jenë të sinqertë të gjithë ata që e përjetuan atë pandemi: me përjashtim të infermierëve, atyre nuk u ka mbetur asnjë kujtim nga ajo pandemi. Ndërsa njerëzit e suprizuar nga covid 19 shohin se nuk ka asnjë referencë në televizione për këtë pandemi, e cila u pagëzua si “Gripi i Hong Kongut”.
Arkivistët le të kërkojnë; shtypi i kohës fliste për këtë çështje për rreth 18 muaj, por pa hedhur idenë e vendosjes së masave kufizuese dhe pa imagjinuar se jeta papritur do të ngrinte.
1957-1958. Një tjetër kujtim. Epidemia, e cila në atë kohë u quajt “gripi aziatik”, filloi në provincat Guizhou dhe Yunnan, përsëri në Kinë. Kaloi nëpër Iran, Itali, Francë, SHBA. Dhe nuk u deshën më shumë se gjashtë muaj për t’u përhapur në të gjithë botën. Dy milion njerëz vdiqën në total, veçanërisht diabetikët dhe pacientët me problem në zemër. 100,000 në SH.B.A., nga 25,000 deri në 100,000 në Francë.
Skena tmerri në spitalet e varfra në pajisje mjekësore dhe “atë gjunjëzuara”. Sidoqoftë, megjithë tmerrin, pavarësisht zisë, pavarësisht diskutimit në Këshillin e Parisit, ku u planifikua dhe pse nuk arritën të merrnin një vendim për mbylljen e disa shkollave, nuk u morën masa kufizuese as atëherë. Kjo çështje pushtoi gazetat, por nuk la në hije luftën në Algjeri, as nënshkrimin e Traktatit të Romës, as kthimin e De Gaulle në pushtet. Dhe një fenomen shumë i çuditshëm me këtë pandemi ishte se edhe kjo u fshi nga kujtesa jonë.
Këto dy precedentë, me ngjashmërinë e habitshme me situatën aktuale, na kujtojnë diçka të dukshme: spektakli mbizotëron. Dhe një ngjarje nuk është “historike”, nuk e “ndryshon botën” dhe nuk e ndan “të djeshmen” nga “e nesërmja” derisa ta vendosin Mjetet e Informimit Publik për dehjen e tyre vetëpërmbushëse.
Por do të nxjerrim, mbi të gjitha, dy përfundime.
E para është se planeti ka përparuar. Ai i konsideron të padurueshëm miliona viktimat, të cilët u shfaqën dje në rendin fizik të gjërave. Shqetësimet për shëndetin publik janë bërë një mision mbizotërues për shtetet në të njëjtën shkallë me sigurinë ose paqen dhe luftën midis kombeve. Burime të mëdha financiare po mobilizohen, si në rastin e SIDA – e cila, meqë ra fjala, shkaktoi gjithsej 25 milion vdekje – për zhvillimin e ilaçeve dhe vaksinave. Dhe njerëzimi, si qenie njerëzore, propozon jetën përmes ekonomisës. Kjo është e mrekullueshme.
Por, nga ana tjetër, ne e teprojmë pak me etiketimin e “pandemisë së paparë më parë”. Ne na mashtrojnë kur na thuhet se me Covid-19 po përballemi me “fatkeqësinë më të madhe shëndetësore që prej një shekulli”. Përveç se nuk ka ndonjë përshpejtim [në përhapjen e epidemisë], të cilën ekspertët nuk e presin për momentin, ne jemi akoma besoj, në një vend si Franca, me shifrat e pandemive të 1958 dhe 1968. Dhe përfundimi tjetër është, edhe pse jo shumë i këndshëm, se ka disa mbivendosje dhe panik në qëndrimin tonë sot.
A ka lidhje me atë? A është obsession, apo ana tjetër e pashmangshme e monedhës së përparimit? Ose është akoma e mundur të kesh një, (idenë e re, jo vetëm në Evropë, por edhe në kontinentet më të varfëra se asgjë nuk është superiore përgjithmonë) pa qenë nevoja të shkojmë tek ideja tjetër e (një njerëzimi të tmerruar, i cili me ritmin që po përparon ndotja e mendimeve, do pranojë një ditë mbylljen e kufijve, mosbesimin ndaj të tjerëve apo “gjurmimin” dixhital?
Që të ndodhë kjo e fundit, ne do të duhet të mësojmë të mbajmë një distancë të sigurt nga rrjetet anti-sociale dhe ethet e lajmeve të rreme.
Drejtuesit e Mjeteve të Informimit Publik duhet të ndryshojnë skenarin, i cili shkakton ankth të panevojshëm përmes një përllogaritje të përditshme globale të numrit të vdekjeve, ndërkohë që kurrë më parë nuk e kemi bërë me, përshembull, viktimat nga kanceri.
Do të duhet të gjithë sëbashku të pyesim veten nëse një luftë e drejtë kundër epidemisë, kërkon me të vërtetë kërkon një ndërprerje në mendjet tona të idesë për kthimin e ISIS në Lindjen e Mesme, për përparimin e perandorive ruse dhe kineze, apo shpërbërjen katastrofike të Bashkimit Evropian.
Është thelbësore, pa vënë në dyshim sakrificat e infermierëve tanë dhe pjesën tjetër të stafit spitalor, të vendosim në axhendën e diskutimeve tona në të ardhmen cilat privilegje, por edhe cilat të drejta dhe liri jemi të gatshëm të sakrifikojmë në altarin e ëndrrës sonë për një Shtet Shëndetësor, i cili do të na shërojë nga gjithshka deri në vdekje.
Dhe, atëherë, nëse është e vërtetë se qeverisja nuk nënkupton vetëm parashikimin, por edhe zgjedhjen, nuk do të ishte e pavend, në fund të fundit, që ata që kanë përgjegjësi për të marrë vendime, të kenë guximin të thonë se cila do të jetë kostoja e ndalimit të prodhimit, nëse përgjithësohet, për sa i përket shkatërrimit të pasurisë, me pasojë papunësinë masive, mjerimin, vuajtjet për shoqërinë dhe jetën njerëzore.
Këto janë pyetje të vështira dhe nga shumë këndvështrime, të tmerrshme.
Por janë ato që duhet të bëhen me përgjegjësi dhe vlera në emër të demokracisë, me përjashtim të një dehjeje nga lufta kundër koronavirusit që do kishte pasoja të shumëfishta e të panumërta në humbje.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A mund ta merrni koronavirusin nga pakot postare?
A janë europiano-lindorët më rezistentë ndaj koronavirusit?
