Sa herë ka krizë, përfshirë edhe në këtë aktualen, në komunikimin publik rikthehet termi “Plan Marshall” si kurë për ‘shock-un’ e krijuar nga situata e emergjencës në zona të ndryshme të botës.
Por çfarë ishte Plani Marshall që në 4 vite ndihmoi Europën të ringrihet në këmbët e veta pas shkatërrimit të Luftës së Dytë Botërore?
Plani “Marshall” i njohur edhe si Programi i Rimëkëmbjes Europiane ishte një program amerikan ndihme për të Europën Perëndimore pas shkatërrimit të Luftës së Dytë botërore. Ai u aktivizua në vitin 1948 dhe ofroi më shumë se 15 miliardë dollarë për të ndihmuar rimëkëmbjen financiare të kontinentit.
Programi e mori emrin nga Sekretari i Shtetit George Marshall. Ky ishte një plan 4 vjeçar për rindërtimin e qyteteve, industrive dhe infrastrukturës të dëmtuar rëndë gjatë luftës dhe me qëllim heqjen e barrierave të tregtisë mes vendeve europiane, ashtu sikurse dhe për të fuqizuar tregtinë mes këtyre vendeve dhe Shteteve te Bashkuara të Amerikës.
Përveç zhvillimit ekonomik, një nga qëllimet e këtij plani ishte edhe frenimi i përhapjes së komunizmit në kontinentin europian.
Plani Marshall konsiderohet edhe si një element kyç në formimin e Aleancës së Atlantikut të Veriut NATO, si një aleancë ushtarake mes Amerikës dhe vendeve europiane në 1949.
Presidenti amerikan Harry Truman firmosi “Planin Marshall” me 3 prill të vitit 1948 dhe ndihma iu shpërnda 16 shteteve europiane përfshirë Britaninë, Francën, Belgjikën, Holandën, Gjermaninë perëndimroe dhe Norvegjinë.
“Plani Marshall” mundësoi ndihma për përfituesit mbi bazën e popullsisë, ku pjesën me të madhe përfituan superfuqitë industriale si Gjermania Perëndimore, Franca dhe Britania e Madhe. Kjo u bë edhe sepse vetë sekretari Marshall dhe këshilltarët e tij besonin se rimëkëmbja e këtyre shteteve të mëdha ishte themelore për rimëkëmbjen e kontinentit europian.
Por jo të gjithë vendet europiane përfituan në mënyrë të njëtrajtshme. Shtete si Italia, që ishin pjesë e aksit së bashku me Gjermaninë naziste, dhe ato që ishin neutrale (si Zvicra) morën më pak mbështetje sesa vendet që kishin luftuar përkrah Shteteve të Bashkuara dhe aleatëve të tjerë.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Evropa ka nevojë për një Plan Marshall”
BBC/ “Ekonomia do të vuajë për vite me radhë”
