Bashkimi Evropian nuk ka mungesë përvoje në përgjigjen ndaj krizave.
Por, pasi numri i rasteve të koronavirusëve në Evropë dhe në Mbretërinë e Bashkuar e tejkalon 1.3 milion dhe vdekjet i tejkalojnë 155,000, ne po shohim që blloku has të njëjtat probleme me të cilat është ballafaquar në të kaluarën: një veprim i vonuar për shkak të pikëpamjeve të ndryshme të shteteve anëtare.
Një BE kohezive që mund të ushtrojë ndikim në skenën botërore është padyshim në interesin tonë. Pandemia e Covid-19 po teston bashkimin, kështu që është e rëndësishme të kuptoni se ku BE nuk po funksionon siç duhet.
Megjithëse kemi parë më shumë veprim bashkëpunues dhe kolektiv në ofrimin e këshillave të unifikuara për masat e komunitetit, rritjen e prodhimit të pajisjeve mbrojtëse personale dhe riatdhesimin e qytetarëve të BE-së, është e qartë që BE-ja nuk veproi siç duhet në fillim të pandemisë.
Askund nuk ishte aq më e dukshme sesa në mesin e marsit kur asnjë shtet anëtar i BE-së nuk i kishte dërguar Italisë furnizime mjekësore, megjithë numrin e saj të madh të rasteve të infektuara dhe vdekjeve.
Ndihma e munguar dhe e kufizuar nga vendet anëtare të BE-së për të tjerët të goditur nga virusi ka ekspozuar dy çështje kryesore: së pari, pasojat negative të një prani të kufizuar të BE-së në politikën shëndetësore, dhe së dyti, një problem shumë të njohur të BE-së interesat e anëtarëve individualë që pengojnë një përgjigje të unifikuar.
Pse BE nuk ka aftësi më të mëdha shëndetësore? Përgjigja është se vendet anëtare kanë deleguar kompetenca ekskluzive në institucionet e BE-së vetëm në fusha të caktuara të politikave.
Shëndeti publik është një kompetencë e përbashkët midis shteteve anëtare dhe BE-së – që do të thotë se duhet të ndërtohet konsensusi midis shteteve anëtare dhe institucioneve.
Kuptohet që kërkon kohë. Megjithatë, përballë krizave, vendet anëtare kanë treguar vazhdimisht një dëshirë për të parë përtej interesave të tyre, duke vonuar veprimet kolektive të BE-së.
Vonesa të tilla kanë kufizuar prej kohësh efektivitetin e perceptuar të BE-së dhe krijuan pakënaqësi dhe euroskepticizëm midis anëtarëve. Gjatë krizës së refugjatëve në 2015, vendet anëtare që nuk u prekën menjëherë ishin të gatshëm të ndihmonin të tjerët. Ne pamë një ngurrim në rastin e Covid-19, dhe ne po e shohim atë përsëri në përpjekjen e BE për të gjetur një përgjigje ndaj situatës ekonomike të krijuar nga pandemia.
Disa masa për të ndihmuar ekonomitë “e sëmura” evropiane tashmë janë rënë dakord; megjithatë, do të duhet të bëhet më shumë për të mbështetur rimëkëmbjen ekonomike afatgjatë të BE-së.
Ministrat e financave të BE u takuan në 23 Prill, por nuk ishin në gjendje të bien dakord se nga do të vijnë paratë për rimëkëmbjen ekonomike.
Italia, Franca, Spanja dhe shtatë vendet e tjera të eurozonës kishin bërë thirrje për bashkimin e borxhit ose “borxhin e përbashkët evropian” përmes emetimit të të ashtuquajturave koronabonde.
Shtetet “Veriore” favorizojnë hua, jo grante, nga buxheti i BE dhe përdorimi i Mekanizmit Evropian të Stabilitetit. Ata nuk janë të gatshëm t’i detyrojnë tatimpaguesit të paguajnë faturën për transferime ekonomike në vendet që më parë nuk kanë qenë në gjendje të menaxhojnë buxhetet e tyre.
Kjo linjë është e ngjashme me atë të ndërmarrë nga shtetet veriore në përgjigje të krizës së eurozonës që filloi në vitin 2009.
Një qasje e tillë synon të përkeqësojë pabarazitë ekzistuese brenda BE, duke e bërë bllokun më të dobët.
Shtetet jugore ishin në një pozitë më të keqe ekonomike para krizës dhe janë prekur më rëndë nga pandemia sesa ato veriore.
Kjo krizë, si shumë para saj, kërkon përgjigje të përbashkët. Natyrisht, ajo përgjigje nuk mund të arrihet aq shpejt kolektivisht sa kur shtetet veprojnë vetëm.
Por përshtypja se bashkëpunimi mund të arrihet vetëm gjatë ‘kohës së paqes’ ose për çështje që janë të pakontrollueshme dhe të lehta, dhe jo gjatë krizave kur shtetet anëtare kanë nevojë më së shumti, vazhdon të kufizojë efektivitetin e BE-së, e cila nga ana e saj adhuron ndjenjën anti-BE dhe zvogëlon mbështetjen për projektin më të gjerë evropian.
Problemet e përsëritura të veprimit kolektiv përballë interesave të anëtarëve nuk e kanë shkatërruar akoma unionin, por pandemia e Covid-19 po provon të jetë një provë e vërtetë e aftësisë dhe vlerës së BE-së.
Nëse blloku do të durojë, do të nevojitet më shumë lëvizje politike që nxisin rezultatet që tregojnë pikat e forta dhe përfitimet e BE-së, sesa thjesht dobësitë dhe mangësitë e saj.\
Përkthyer dhe përshtatur nga The Strategist/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“BE do të ndihmojë vendet anëtare në çdo formë”
“Kina ju ka ndihmuar… Po Francën e Gjermaninë i harruat?!”
‘Mikrobi është kthyer në Evropë…’
