Plani i Kinës për të imponuar një ligj të ri të sigurisë në Hong Kong tregon se Pekini po shtrëngon kontrollin e saj mbi ish-koloninë Britanike.
Pas një reagimi fillestar për lëvizjen kineze, Bashkimi Evropian mori një qëndrim disi më të ashpër kur Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen dhe Presidenti i Këshillit Evropian Charles Michel mbajtën një konferencë video me presidentin e Kinës, Xi Jinping dhe kryeministrin, Li Keqiang këtë javë.
Por veprimi i Kinës është pjesë e një modeli të sjelljes gjithnjë e më konfrontuese, për të cilën Evropa duhet të jetë më e ndershme në përgjigjen ndaj saj.
Muajin e kaluar, Kongresi Kombëtar i Popullit i Kinës (NPC) autorizoi hartimin e një ligji të sigurisë për t’u përfshirë në Ligjin Themelor të Hong Kongut, kushtetuta e vitit 1997, e hartuar kur Britania ia dorëzoi territorin Kinezëve, gjë që i jep Hong-Kongut një nivel të caktuar të autonomisë nga Pekini nën parimin udhëheqës të “një vendi, dy sisteme”.
Ligji i ri pason protestat e përhapura në rrugë pro-demokracisë në Hong Kong vitin e kaluar, të cilat e hutuan Pekinin.
Sekretari i Shtetit Amerikan Mike Pompeo tha më 29 maj se ligji i sigurisë prekautonominë dhe liritë e Hong Kongut, një hap që ka të ngjarë të çojë në tërheqjen e tregtisë amerikane dhe përfitime të tjera. Mbretëria e Bashkuar thotë se ligji i propozuar shkel qartë autonominë e Hong Kongut, e garantuar me marrëveshjen e 1997-ës. Kryeministri Boris Johnson ka thënë se Britania do t’u japë miliona njerëzve në Hong Kong nënshtetësinë britanike nëse Kina vendos legjislacionin e ri.
BE gjithashtu ka thënë se beson se veprimi i Kinës nuk përputhet me Ligjin Themelor ose angazhimet ndërkombëtare të Kinës.
Por duket se nuk dëshiron të nxjerrë ndonjë përfundim bazuar në atë gjykim.
Josep Borrell, Përfaqësuesi i Lartë i BE-së për Punë të Jashtme dhe Politikë të Sigurisë, u tha gazetarëve në 29 maj se Kina ishte “një konkurrente, partnere, aleate, rivale” dhe ai nuk mendonte se sanksionet ishin mënyra për të zgjidhur problemet me Pekin.
Von der Leyen dhe Michel ishin gjithashtu të paqartë në lidhje me atë që BE mund të bënte në përgjigje të imponimit të ligjit të ri.
Borrell ka bërë thirrje për një strategji më të fuqishme të BE-së për Kinën, por ende nuk duhet të shohim se çfarë do të ndodhë në praktikë.
Borrell është përpjekur të minimizojë këtë aspekt të marrëdhënies, duke shkruar se “nuk do të thotë që ne po fillojmë një rivalitet sistematik”.
BE duhet të marrë të drejtën e mesazheve, si për Pekinin, ashtu edhe për përkrahësit e demokracisë në Hong Kong.
BE duhet të paralajmërojë Pekinin – në fillim në privat, por publikisht më vonë nëse është e nevojshme – se tërheqja e Hong Kongut për investitorët varet nga sundimi i ligjit dhe jo nga sundimi i Partisë.
Aksioni i BE-së do të jetë më efektiv nëse koordinohet me vendet me mendje të veçantë, veçanërisht me ato në rajon. Von der Leyen tha në këtë javë se BE ishte në kontakt me pjesën tjetër të G7 në lidhje me Hong Kongun.
Ajo gjithashtu duhet të marrë në konsideratë se si mund të japë më shumë mbështetje politike për demokracitë në rajonin e Azisë-Paqësorit që janë nën presion nga Kina, përfshirë Australinë dhe Tajvanin.
Edhe bashkë me të tjerët, BE-ja mund të mos jetë në gjendje ta ndryshojë drejtimin e Kinës në mënyrë rrënjësore, por kjo nuk do të thotë që të pranojë që Kina mund të bëjë gjithçka që dëshiron në Hong Kong.
Ian Bond është Drejtor i Politikës së Jashtme në Qendrën për Reformën Evropiane
Përkthyer dhe përshtatur nga Euronews/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
3 mësime nga protestat në Hong-Kong
“Po vjen fundi”, Kina paralajmëron Hong-Kongun
“Çmimi do të ishte mjaft i lartë”, kërcënimi nga Pekini
