Plani i Komisionit Evropian për një fond prej 750 miliardë eurosh (842 miliardë dollarë) për pasojat ekonomike të pandemisë është një hap i madh në Evropë.
Megjithatë, për të gjitha qëllimet e mira, liderët politikë duhet të bien dakord për detajet e skemës.
Këshilli Evropian do të mblidhet të premten për të diskutuar planin, megjithëse shumica e vëzhguesve presin që një përparim të ndodhë në korrik.
BE-ja është ende duke luftuar me kundërshtimin e të ashtuquajturës katërt “kursimtarët”: Austria, Hollanda, Suedia dhe Danimarka. Drejtuesit e vendeve shkruan një letër drejtuar Financial Times këtë javë, duke shprehur dyshimet e tyre në lidhje me disa aspekte të propozimit, përfshirë faktin se një pjesë e parave do të vijnë si grante.
Të katër kombet duhet të jenë të kujdesshëm në kritikat që ata zgjedhin.
Duhet një instrument për të mbështetur vendet evropiane më të prekura nga kriza. Kjo do të ishte një shfaqje e shkëlqyer solidariteti nga kontinenti.
Sidoqoftë, do të ishte e arsyeshme që Suedia dhe Danimarka të pyesin nëse një mekanizëm i tillë duhet të përfshijë të 27 vendet e Bashkimit Evropian apo thjesht të kufizohet në zonën e 19-eurove, të cilës Suedezët dhe Danezët nuk i përkasin.
Dhe do të ishte plotësisht e arsyeshme që holandezët dhe austriakët të insistojnë në kontrolle dhe ekuilibra adekuat për t’u siguruar që fondet e urgjencës të shpenzohen mirë nga vendet pranuese.
Vendimi për krijimin e një fondi të rimëkëmbjes në BE, ka kuptim praktik. Komisioni mund të përdorë fuqitë e tij ekzistuese për të marrë hua para në tregjet financiare, në vend që të krijojë një mekanizëm të ri.
Në të kundërt, BE-ja tashmë ka një buxhet, të përdorur për të financuar projekte pan-Evropiane dhe për të mbështetur rajonet e saj më të rrezikuara.
E megjithatë, nuk është e qartë pse vendet e drejtuara të BE si Suedia apo Danimarka duhet të regjistrohen në një sistem të transferimeve të mëtejshme fiskale.
Problemi fiskal i Evropës ka të bëjë kryesisht me unitetin e tij monedhë, i cili ka një politikë të përbashkët monetare, por asnjë sistem transferimesh.
Pandemia e Covid-19 ka efekte asimetrike në të gjithë bashkimin, pasi disa vende të tilla si Spanja dhe Italia vuajnë më shumë se të tjerët. Duket e drejtë që disa nga këto qeveri marrin ndihmë në formën e granteve, sesa kredi, pasi pandemia nuk është faji i askujt. Por kjo është në thelb një pyetje për zonën e euros.
Problemi tjetër ka të bëjë me mënyrën e shpenzimit të parave.
Pjesa më e madhe prej 750 miliardë eurosh do t’i shpërndahet shteteve anëtare të veçanta pasi ato paraqesin programet e tyre të reformës ekonomike pas krizës. Në teori, Komisioni duhet të mbikëqyrë cilësinë e këtyre propozimeve dhe të shpërndajë paratë vetëm nëse një vend i përmbahet angazhimeve të tij. Por nuk është e sigurt nëse Komisioni do të ketë forcën politike – apo edhe legjitimitetin – të refuzojë paratë për një vend sepse nuk i pëlqen propozimi i tij.
Udhëheqësit e katër “kursimtarëve” mund të mendojnë se kanë mbështetje të brendshme për betejën e tyre, por ata rrezikojnë të izolohen në nivelin evropian.
Në vend që të zmbrapsen, ata duhet të shfrytëzojnë mundësinë e tyre për të përmirësuar funksionimin e Bashkimit Europian.
Ferdinando Giugliano shkruan kolona dhe editorial për ekonominë evropiane për Bloomberg View. Ai është gjithashtu një kolumnist ekonomie për La Repubblica dhe ishte anëtar i bordit editorial të Financial Times.
Përkthyer dhe përshtatur nga Bloomberg/ Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Kur historianët të shkruajnë për Evropën e vitit 2020…
Kush janë katër “kursimtarët” e BE-së?
