Si kandidat për president, Donald Trump raportohet se ka kërkuar nga Rusia, Ukraina dhe Kina të ndërmarrin hapa që do ta ndihmonin atë në fushatën elektorale. Por ai nuk është politikani i parë që kërkon ndërhyrje të huaj.
Në maj 1995, ishin Rusët.
Presidenti Boris Yeltsin, u takua me Presidentin e SHBA Bill Clinton në Kremlin dhe u ankua se perspektivat e tij për rizgjedhje nuk ishin ” të shkëlqyera”. Kështu filloi fushata e Jeltsin për të bërë një president amerikan të ndikonte në zgjedhjet e Rusisë në 1996.
Kërkesa e tij e parë kishte të bënte me NATO-n.
“Le ta shtyjmë zgjerimin e NATO-s për një vit e gjysmë ose dy vjet,” sugjeroi Jeltsin, sipas transkriptimeve të qeverisë amerikane.
Klinton u përgjigj me kujdes, duke shpjeguar se në lidhje me këtë çështje një fitore-fitore ishte e mundur. “Unë e kam bërë të qartë se nuk do të bëj asgjë për të përshpejtuar [zgjerimin] e NATO-s,” tha ai. ” Por duhet të jemi të kujdesshëm që asnjëri prej nesh të mos kapitullojë. ”
Yeltsin, në të njëjtin takim, pati një kërkesë tjetër: “përfshirjen në G-8”.
Shtetet e Bashkuara ishin një anëtar i Grupit të Shtatë (G-7), një organizatë ndërkombëtare e shtatë demokracive që Yeltsin dëshironte të bashkohej (pra, “G-8”). “Kjo do të më ndihmojë në prag të zgjedhjeve këtu,” tha Jeltsin.
Klinton premtoi të provonte por në fillim të vitit 1996 u kthye me një lajm dekurajues. “Të gjithë ne duam t’ju ndihmojmë,” i tha ai Jeltsin, sipas transkriptimeve. “Por e vërteta është se ne nuk mund të shkojmë në një G8 në Lion.”
Kur u afruan zgjedhjet verore, Yeltsin i kërkoi Klinton “të mos mbështestte” kundërshtarin e tij komunist. “Ju nuk duhet të shqetësoheni për këtë,” u përgjigj Klinton. Klinton dëshironte që Yeltsin të fitonte.
Jeltsin i bëri presion edhe Klinton për ndihmë financiare. Ai kishte folur në telefon në janar me të për një kredi shumë-miliardë dollarëshe që Fondi Monetar Ndërkombëtar po i jepte Rusisë. Yeltsin u ankua se FMN “kishte vonuar pagesat e tyre ndaj nesh dhe detyrimin e kredive prej 9 miliardë dollarë”, dhe ai i kërkoi Klinton “të ndihmonte” Klinton tha që do të bënte çmos.
Pastaj kishte kërkuar që Klinton të ndërhynte drejtpërdrejt në konkurs. “Bill, për fushatën time zgjedhore, kam nevojë urgjente për Rusisë një kredi prej 2.5 miliardë dollarësh.”
Carlos Pascual, asokohe drejtori për çështjet ruse në Shtëpinë e Bardhë, tha në një intervistë se ai dhe kolegët e tij zhvilluan një “diskutim të gjerë të brendshëm” në lidhje me kërkesën e Yeltsin për një kredi të drejtpërdrejtë. “Ata donin para, vendimi ishte gati unanim. “Padyshim nuk ishte ajo që pala ruse dëshironte të dëgjonte,” tha Pascual, por “ajo lloj mbështetje e drejtpërdrejtë për një kandidat individual” do të kishte shënuar “një ndërhyrje të papërshtatshme në procesin politik rus”.
Në muajt pasues, Klinton kundërshtoi shumë nga kërkesat e Jeltsin, por prapë dha një lloj mbështetje. Disa muaj përpara zgjedhjeve, Shtetet e Bashkuara ndihmuan Rusinë të përfundojë kredinë shumë-miliardë dollarëshe të FMN.
Prapa skenave, këshilltarët privatë amerikanë (me ndikim margjinal) këshilluan fushatën e Jeltsin.
Në korrik, Yeltsin fitoi rizgjedhjen. Tre vjet e gjysmë më vonë, Vladimir Putin pasoi Yeltsin si Presidentin e Rusisë.
Klinton, në vitin e tij të fundit të detyrës, shqetësohej se Putini nuk dukej që të “interesohej shumë” për demokracinë dhe as të aprovonte mendjemprehtësinë e Jeltsin me liderët perëndimorë.
Yeltsin kishte kërkuar ndihmë nga një lider i huaj, objektivi i të cilit ishte të zhvillonte demokracinë ruse, ndërsa Trump që nga ajo kohë ka kërkuar ndihmë në fushatë nga regjimet autoritare që synojnë të shkatërrojnë demokracinë Amerikane.
Ky artikull është përshtatur nga “Rigged: America, Russia, and One Hundred Years of Covert Electoral Interference,”.
Përkthyer dhe përshtatur nga The Washington Post/ Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Në pushtet Putin luan xhudo, jo shah
Kryeministër dhe president: Putin, 20 vjet në pushtet
Putini dikur dhe Putini sot…
