Bashkimi Sovjetik ishte terren pjellor për shaka politike, ashtu siç po ndodh në Shtetet e Bashkuara.
Sipas një histori popullore, një djalë i ri që bërtiti në Sheshin e Kuq se udhëheqësi i dekretuar sovjetik Leonid Brezhnev ishte një idiot, përfundoi i dënuar me 25.5 vjet burg.
Reagimi i furishëm i administratës Trump ndaj një libri të ri të ish-këshilltarit të Sigurisë Kombëtare John Bolton ka ndjekur një skenar të ngjashëm.
Libri konsiderohet i rrezikshëm jo aq shumë, sepse fyen Donald Trump sepse zbulon se presidenti është thellësisht i paaftë. E gjithë bota tani e di se SHBA-së i mungon ndonjë orientim strategjik ose një udhëheqje koherente ekzekutive.
Në fakt, shumë aspekte të tmerrshme të gjendjes aktuale të Amerikës kujtojnë vitet e fundit të Bashkimit Sovjetik, duke filluar me intensifikimin e konfliktit shoqëror dhe politik.
Në rastin Sovjetik, rivalitetet etnike u përhapën shpejt, duke e shtyrë tërë vendin drejt dhunës, shkëputjes dhe shpërbërjes. Në SHBA, përgjigjja e Trump ndaj protestave mbarëkombëtare kundër racizmit, brutalitetit të policisë dhe pabarazisë ka qenë që të nxisë më tej ndarjen historike racore të vendit.
Një paralel tjetër ka të bëjë me ekonominë. Bashkimi Sovjetik kishte një aparat të madh planifikimi dhe shpërndarjeje të burimeve që tërhiqte njerëzit më të arsimuar të shoqërisë.
SHBA ka Wall Street. Për të qenë të sigurt, sektori i gjerë i shërbimeve financiare të Amerikës nuk është ekuivalent i Gosplan (Komisioni Sovjetik i Planifikimit të Shtetit).
Deri në momentin kur ra sistemi Sovjetik, shumë pak menduan se mund të ndodhte në të vërtetë. Në vlerësimin e gjendjes së sistemit amerikan, është e rëndësishme të mbani mend se ekonomistët nuk janë shumë të mirë në parashikim.
Duke pasur parasysh këtë praktikë standarde, ne duhet t’i kushtojmë vëmendje të madhe parashikimeve afatgjata.
Në fund të viteve 1960, ekonomisti Robert A. Mundell bëri tre parashikime: Bashkimi Sovjetik do të shpërbëhej; që Evropa do të adoptonte një monedhë të vetme; dhe se dollari do të ruante statusin e tij si monedhë mbizotëruese ndërkombëtare.
Por gjërat tani po ndryshojnë. Pandemia COVID-19 po udhëheq një formë më të dixhitalizuar të globalizmit.
Sanksionet financiare dhe sekondare ishin mjaft të efektshme në formën e tyre origjinale, kur ato drejtoheshin kundër aktorëve të këqij të izoluar të këqij si Koreja e Veriut. Por vendosja e tyre më e gjerë kundër Iranit, Rusisë dhe kompanive kineze ka rezultuar kundërproduktive.
Jo vetëm Rusia dhe Kina, por edhe Evropa kanë ndërmarrë shpejt hapa për të zhvilluar mekanizma alternative për pagesa dhe zgjidhje ndërkombëtare.
Për sa i përket numrit të rasteve dhe vdekjeve, dhe efektivitetit të përmbajtjes së virusit, SHBA ka performua dobët në raport me shumicën e vendeve të tjera, dhe të gjitha vendet e tjera të zhvilluara.
Në këto kushte, dollari mund të fillojë të duket si rubla e vjetër sovjetike, edhe nëse ka një ndryshim dramatik në udhëheqje dhe strategji.
Mbi të gjitha, Mikhail Gorbachev nuk e pasoi menjëherë Brezhnevin, dhe me kohën kur erdhi në pushtet dhe prezantoi Perestroikën, ishte shumë vonë. Sëmundja ishte në fazën e fundit.
Harold James është Profesor i Historisë dhe Çështjeve Ndërkombëtare në Universitetin Princeton dhe një bashkëpunëtor në Qendrën për Inovacionin e Qeverisjes Ndërkombëtare.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
2019 do të jetë viti i Trumpit?!
70-vjetori i NATO-s dhe sfidat e aleancës
A do vërtet Putin të jetë miku i Xi Jinping?
