Zemërimi që duhet të drejtohej tek miliarderët drejtohet prej tyre.
Duke u përballur me pabarazinë, pagat e ulëta dhe punët e pasigurta, njerëzit janë “të përndjekur” nga miliarderët e gazetave dhe partitë që ata financojnë për të nxitur zemërimin e tyre mbi imigrantët, myslimanët, BE-në dhe forcat e tjera “të huaja”.
Nga Shtëpia e Bardhë, kulla e tij në Manhattan dhe vendpushimi i tij në Florida, Donald Trump poston në Twitter kundër “elitave”. Dominic Cummings po ashto dërgon të njëjtin mesazh.
Është e qartë se ata nënkuptojnë intelektualët: studentët, mësuesit, profesorët dhe mendimtarët e pavarur që kundërshtojnë politikat e tyre. Anti-intelektualizmi është një forcë ringjallëse në politikë.
Mitet e madhështisë kombëtare janë kudo. “Make America Great Again”, dhe “Take Back Control” kërkojnënjë kthim të lavdishëm në një epokë të imagjinuar të artë. Një numër i madh njerëzish në Mbretërinë e Bashkuar pendohen për humbjen e perandorisë.
Debati u hap rrugë simboleve, parullave.
Politikanët dhe këshilltarët politikë sillen në mënyrë të papërshkrueshme. Gjatë seancave dëgjimore të gjykimit, avokati i Trump argumentoi, në fakt, se presidenti është kombi, dhe interesat e tij janë të pandashme nga interesi kombëtar.
Ideali i demokracisë si një projekt qytetar i përbashkët i hap rrugë një politike dominimi dhe nënshtrimi.
Strukturat politike ende ekzistojnë, por ato janë zhdukur. Organet që duhet të mbajnë përgjegjësi për llogari, siç janë Komisioni Zgjedhor dhe BBC, janë sulmuar, dhe kanë frikë. Politikanët dhe gazetat fillojnë sulme të harlisura kundër parlamentit, gjyqësorit dhe shërbimit civil.
Gënjeshtra politike bëhet aq e shpeshtë sa votuesit humbasin aftësinë për të dalluar faktin nga trillimet. Teoritë e komplotit shumohen. Politikanët krijojnë kaos, siç ishte mbylljet e qeverisë së Trump dhe mosmarrëveshja e Brexit Boris Johnson dhe pastaj pozicionohen si shpëtimtarë.
Politikanë të fuqishëm, siç është kongresisti republikan Steve King, flasin për mbrojtjen e “civilizimit perëndimor” kundër “nënshtrimit” nga “armiqtë” e tij. Pakicat janë shpërndarë. Emigrantët vendosen në qendrat e paraburgimit.
A duken të njohura këto? Patjetër. Të gjitha këto fenomene ishin parakushte, ose lehtësues të, ngritjes së fashizmit evropian gjatë gjysmës së parë të shekullit XX.
A po “ringjallet” fashizmi në secilën anë të Atlantikut?
Unë mendoj se është e drejtë të themi se megjithëse politika e re ka disa ngjashmëri me fashizmin, ato nuk janë e njëjta gjë.
Politika e Trump dhe Johnson kanë disa karakteristika që ishin karakteristike për fashizmin, siç janë ngacmimi i tyre i vazhdueshëm dhe mobilizimi i bazës së tyre përmes polarizimit, luftërat e tyre të kulturës, gënjeshtrat, trillimet.
Por ka disa ndryshime. Larg vlerësimit dhe gjykimit të të rinjve, ata apelojnë kryesisht te votuesit e moshuar. Për fat të mirë, ne nuk mund të shohim diçka të tillë në Mbretërinë e Bashkuar.
Asnjë qeveri nuk duket e interesuar të përdorë luftën si një mjet politik.
Trump dhe Johnson predikojnë individualizmin: pothuajse e kundërta e doktrinës fashiste të nënshtrimit të plotë ndaj shtetit.
Fashizmi i shekullit të kaluar lulëzoi në kolaps ekonomik dhe papunësi masive. Ne nuk jemi aspak afër kushteve të Depresionit të Madh, megjithëse të dy vendet tani përballen me një rënie të madhe ekonomike, në të cilën miliona mund të humbnin punën dhe shtëpitë e tyre.
Është e vështirë të parashikohet se si mund të evoluojë kjo.
Nuk ka të ngjarë të bëjë që mijëra njerëz që mblidhen në sheshe publike, jo vetëm sepse teknologjitë e reja i bëjnë metodat e tilla të papërpunuara të panevojshme për të fituar kontrollin shoqëror.
Ndërsa Trump kërkon rizgjedhje, dhe Johnson na përgatit për një marrëveshje të mundshme, ne mund të presim që ata t’i përdorin këto mjete në mënyra që diktatorët vetëm mund t’i kishin ëndërruar.
Manipulimet e tyre do të tregojnë dështime në sistemet tona politike që qeveritë e njëpasnjëshme nuk kanë bërë asgjë për t’i zgjidhur.
Megjithëse ka karakteristika të përbashkëta, ky nuk është fashizëm. Është diçka tjetër, diçka që ende nuk ka emër. Por duhet ta kemi frikë dhe t’i rezistojmë sikur të ishte i tillë.
George Monbiot është një kolumnist i The Guardian/ Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Trump midis sistemeve demokraci-autoritarizëm
COVID-19 apo “déjà-vu”?
