Një javë pasi ai manipuloi në mënyrë të dukshme zgjedhjet presidenciale të Bjellorusisë në fillim të këtij muaji, pushteti i Lukashenkos dukej se po merrte fund.
Qindra mijëra Bjellorusë dolën në rrugë për të protestuar kundër mohimit të të drejtave të tyre demokratike dhe dhunës nga policët, të urdhëruar nga udhëheqësi i tyre.
Punëtorët në fabrikat e zotëruara nga shteti, dikur një themel i mbështetjes për regjimin e Lukashenkos, hynë në grevë ashtu si disa staf në televizionin shtetëror.
Policia ndaloi ndalimet dhe rrahjet masive.
Mbështetja ruse për aleatin e saj të besueshëm në Minsk ishte në diskutim. Bjellorusët festuan zgjimin e tyre demokratik.
Tani lëvizja e re e opozitës në Bjellorusi po përballet me realitetin e zymtë të një lufte për demokracinë.
Forcat e sigurisë dhe elita qeverisëse kanë qëndruar pranë Lukashenkos. Regjimi tani synon të “mbysë” protestat. Punëtorët në grevë janë pushuar nga puna ose janë kërcënuar. Drejtorët e teatrit, shefat e spitalit ose redaktorët e gazetave janë larguar nga puna. Anëtarët e këshillit koordinues të opozitës janë arrestuar dhe burgosur për organizimin e protestave të paligjshme.
Më e rëndësishmja nga të gjitha, presidenti rus Vladimir Putin tani ka kërcënuar të ndërhyjë për të mbështetur homologun e tij Bjellorus.
Tani situata kërkon një përgjigje më të fortë nga perëndimi.
BE-ja deri më tani është përgjigjur me kujdes duke u përpjekur të shmangë dhënien e Moskës një justifikim për të ndërhyrë në emër të Lukashenkos.
Udhëheqësit e BE, si udhëheqësit e opozitës së Bjellorusisë, këmbëngulin me të drejtë se ata po kërkojnë të mbajnë zgjedhje të lira dhe të ndershme për të mos e zhvendosur Minsk në një orbitë perëndimore.
BE ka refuzuar ta njohë Lukashenkon si udhëheqës legjitim të Bjellorusisë.
Dhe Putin tani ka treguar gatishmërinë e tij për të dërguar forcat ruse.
BE duhet të vendosë pa vonesë sanksione kundër zyrtarëve të Bjellorusisë, të cilët ndihmuan për të manipuluar zgjedhjet ose për të shtypur dhunshëm protestuesit paqësorë.
Sanksionet mund të kenë dështuar për të bindur Kremlinin të kthejë Krimenë ose t’i japë fund mbështetjes së tij për separatizmin në Ukrainën lindore.
BE ka disa mënyra për të ndryshuar drejtpërdrejt ngjarjet në Bjellorusi në një periudhë afatshkurtër. Por mund të mbështesë fushatat demokratike të vendit, media të pavarura dhe viktimat e dhunës policore.
Lukashenko ka humbur të gjithë legjitimitetin. Ai mund të forcojë kontrollin e tij, por ai nuk do të jetë i sigurt. Ekonomia do të marrë një goditje, duke shkaktuar më tej pakënaqësitë.
Ka një dëshirë të thellë midis Bjellorusëve për të drejtën për të zgjedhur udhëheqësin e tyre. Bjellorusia nuk është Ukraina. Por mbështetja e Kremlinit për shtypjen rrezikon t’i kthejë ata kundër Moskës përfundimisht.
BE është e kujdesshme, lidhur me provokimet për Putinin, por duhet t’i bëjë të qartë Moskës se ka një çmim për të paguar për ndërhyrjet e saj.
Përkthyer dhe përshtatur nga Financial Times/ Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Bjellorusia rrezikon të kthehet në dramatike”
“Diktatura e fundit në Evropë” nuk mund të lihet më në hije!
A do të ketë dhe Putini fatin e Lukashenkos?
