Koha që fëmijët shpenzojnë para ekranit të smartphoneve apo kompjutereve ka më pak efekt për sa kohë ata flenë, sugjeron një studim nga Universiteti i Oksfordit.
Ajo bie ndesh me hulumtimet e mëparshme që sugjeronin se koha e tepërt para ekranit ishte e lidhur me pushimin e pamjaftueshëm që arrinin të merrnin fëmijët.
Studimi arriti në përfundimin se marrëdhënia midis gjumit dhe përdorimit të ekranit tek fëmijët ishte “jashtëzakonisht modeste”.
Por një GP i Britanisë së Madhe tha se gjetjet nuk përputheshin me përvojën e tij klinike.
Studimi, i kryer nga Instituti i Internetit në Oksford, u mbështet në të dhënat e një studimi amerikan të vitit 2016 mbi shëndetin e fëmijëve, në të cilin prindërit nga mbarë vendi plotësuan anketime rreth familjeve të tyre.
Koha “e ekranit dixhital” të fëmijëve u bazua në përgjigjet e dy pyetjeve në lidhje me zakonet gjatë ditëve të javës së fëmijëve të moshës nga 6 muajshë deri 17 vjeç.
Sa kohë kalojnë në kompjuterë, telefona celularë, video lojëra dore dhe pajisje të tjera elektronike?
Sa kohë kanë shpenzuar para një televizori duke shikuar programe dhe përmbajtje të tjera, si dhe duke luajtur lojëra video
Përgjigjet tregojnë se adoleshentët e teknologjisë abstenuese flinin pak më gjatë se homologët e tyre, të cilët kishin kaluar shumë nga dita e tyre para një ekrani.
Për shembull, adoleshentët që nuk ishin para një ekrani për ndonjë pjesë të ditës fjetën gjithsej tetë orë dhe 51 minuta gjumë.
Ata që kishin kaluar tetë orë nga dita e tyre para një ekrani, fjeten tetë orë dhe 21 minuta gjumë.
Në anketë ishte morën pjesë më shumë se 50.000 të rinj nga çdo shtet në SHBA.
‘Mini case of jet lag’
Studimi, i publikuar në Journal of Pediatrics, tha se çdo orë e kaluar para ekranit ishte e lidhur me tre deri në tetë minuta më pak gjumë një natë.
Ekranet tani janë një element i fëmijërisë moderne, të dy profesionistët si dhe prindërit po shprehin gjithnjë e më shumë shqetësime se koha që fëmijët i kushtojnë pajisjeve ndikon në shëndetin e tyre fizik dhe mendor.
Kur vjen puna për të fjetur, ka shqetësime se fëmijët i marrin pajisjet në shtrat dhe vazhdojnë t’i përdorin kur duhet të flenë.
Të tjerët kanë shprehur shqetësime në lidhje me rolin që drita blu e lëshuar nga pajisjet e tilla luan në zakonet e gjumit.
Fondacioni Kombëtar i Gjumit i SHBA u ka thënë prindërve se është e rëndësishme që fëmijët të përdorin pajisjet elektronike para kohës së gjumit “sepse drita blu e emetuar nga këto ekranet mund të vonojë lirimin e melatoninit që shkakton gjumë”.
Prof Przbylski i tha BBC-së se shumë nga studimet që sugjeronin lidhjet ndërmjet kohës së ekranit dhe mungesës së gjumit kishin shumë madhësi të vogla të mostrës dhe kishin nevojë për “studime shumë më të mëdha” për të gjetur prova bindëse për një problem.
“Për shkak se efektet e ekraneve janë kaq modeste, është e mundur që shumë studime me madhësi më të vogla mund të jenë false positives – rezultatet që mbështesin një efekt që në realitet nuk ekziston”, tha ai.
Ai pranoi se të dhënat e përdorura në studim ishin “të papërsosura”, sepse mbështeteshin në raportet e prindërve. Një studim i mëtejshëm në kohën kur fëmijët i fikin pajisjet e tyre para kohës së gjumit do të publikohet së shpejti.
Shumë nga firmat e mëdha të teknologjisë, duke përfshirë Apple, Google dhe Facebook, kanë prezantuar tabelat që lejojnë njerëzit të mbajnë një kontroll mbi sasinë e kohës që shpenzojnë në ekran.
Disa drejtues të teknologjisë udhëheqëse kanë ndaluar fëmijët e tyre nga përdorimi i pajisjeve.
Fëmijët e vegjël të Steve Jobs, shefi i Apple, në mënyrë të dukshme nuk u lejuan iPads.
Bashkëthemeluesi i Microsoft Bill Gates i ndaloi telefonat derisa fëmijët e tij ishin adoleshentë.
Tim Cook, lideri aktual i Apple, ka thënë se nuk do ta linte nipin e tij të bashkohej me rrjetet sociale.
Një GP në Mbretërinë e Bashkuar, Rangan Chatterjee, tha se studimi i Universitetit të Oksfordit ishte “i mirëpritur”, por se ai nuk kishte ndërmend të ndryshonte këshillat e tij ndaj prindërve, gjë që duhej të fikte pajisjet një orë përpara gjumit.
“Sa më shumë kërkime në këtë fushë, aq më mirë sepse ekranet janë këtu për të qëndruar,” i tha ai BBC.
“Por gjetjet nuk e përsërisin atë që shoh në praktikën klinike, që është se përdorimi i ekraneve përpara shtratit ka një ndikim të rëndësishëm në cilësinë e gjumit”.
