Bota po i nënshtrohet tranzicionit të jashtëzakonshëm drejt alternativave të energjisë me nivel më të ulët të karbonit dhe Bankat e mëdha po i kthejnë shpinën industrisë së naftës.
JP Morgan u zotua të ndihmojë klientët të rreshtojnë biznesin e tyre me caqet e emetimit të Marrëveshjes së Parisit. HSBC (The Hongkong dhe Shanghai Banking Corporation Limited) njoftoi deri në një trilion dollarë financim të energjisë së gjelbër. Një grup investitorësh me vlerë 20 trilionë dollarë në asete u kërkoi emetuesve të mos bënin veprime të gabuara. Një grup tjetër, me vlerë 5 trilionë dollarë, tha se do të vendosë objektiva me emetim më të ulët për portofolin e vet të investimeve. Këto janë histori nga vetëm dy javët e fundit dhe ato duket se tregojnë në të njëjtin drejtim: bankat dhe institucionet e tjera financiare po ‘ftohen’ nga nafta dhe gazi.
Trendi nuk është i ri. Bankat amerikane filluan të ngurrojnë për të vazhduar të sigurojnë financim kredie për kompanitë e naftës dhe gazit përpara rënies së çmimit të këtij viti dhe pandemisë. Produktiviteti ishte më i ulët se parashikimi dhe huamarrësit po zhyteshin më thellë në borxhe. Bankat duhej të mbronin veten. Por këtë vit, tendenca është intensifikuar në mënyrë të konsiderueshme pasi lëvizja e energjisë së gjelbër mori një shtytje të madhe nga planet e rimëkëmbjes post-pandemike, me krijuesit e tyre duke argumentuar se rikuperimi i vetëm që kishte kuptim ishte një rikuperim i gjelbër. Huadhënësit po nuhatnin mundësitë e reja.
Bashkimi Evropian ka lidhur shpërndarjen e fondit të tij të rimëkëmbjes pandemike prej 878 miliardë dollarësh (750 miliardë euro) me kërkesën që të paktën 37 përqind e parave të përdoren për projekte të energjisë së gjelbër. Por Evropa nuk është e vetmja. Investimet në burimet e rinovueshme këtë vit kanë rezultuar më elastike sesa ato në lëndët djegëse fosile. Ka pasur një rënie, por ka qenë më e ulët se ajo në sektorin e karburanteve fosile. Bankat thjesht po ndjekin paratë.
Një zhvendosje e përhapur nga nafta dhe gazi do të ishte i dëmshëm për industrinë por do të ishte gjithashtu i dëmshëm për caqet e reja të emetimeve të bankave.
“Teknologjia e energjisë së rinovueshme nuk është zhvilluar plotësisht në atë shkallë që të sigurojë energjinë që i nevojitet botës, dhe edhe sikur të ishte, nafta dhe gazi natyror janë një pjesë e rëndësishme e zinxhirit të furnizimit me energji të rinovueshme,” shpjegoi Leslie Beyer, duke shtuar se tranzicioni i energjisë që aktualisht është duke u zhvilluar nuk kishte të bënte me zëvendësimin e një forme të energjisë me një tjetër, por më tepër marrjen e të gjitha formave të energjisë, të gjithë ekosistemin e energjisë për të punuar së bashku për t’i siguruar botës një energji më të pastër, të besueshme dhe të përballueshme.
Në të vërtetë, kalimi në një të ardhme tërësisht të ripërtëritshme të energjisë do të jetë sfidues.
“Nuk do ta përshkruaja kalimin në burimet e ripërtëritshme si ‘të rëndë’ për industrinë e naftës dhe gazit si një e tërë. Ndërsa është e vërtetë që një zhvendosje filloi nga lëndët djegëse fosile në energji të rinovueshme dekada më parë, kostoja për të furnizuar planetin vetëm nga energjia e pastër do të ishte shumë e shtrenjtë,” tha Andrew Goldstein, presidenti i brokerimit të mallrave Atlas Commodities.
Goldstein vuri në dukje se përkundër sfidave, energjia e rinovueshme po tërheq vëmendjen më të madhe nga Big Oil dhe bankat, sepse ata shohin që kërkesa për një energji të tillë do rritet në të ardhmen.
“Në një farë mënyre, Big Oil po lëviz në një mendje me bankat: Ndërsa bankat lëvizin investimet e tyre në projekte të rinovueshme, ata që e kanë vendosur veten në një pozicion për të përfituar nga këto projekte do të kenë sukses” tha Goldstein për Oilprice.com.
Por ka edhe diçka tjetër në lidhje me tranzicionin e energjisë që duket se shpërfillet: nuk do të ndodhë në mënyrë të shpejtë. Dhe nëse bankat e injorojnë këtë, rrezikojnë të digjen nga përqafimi i tyre entuziast i burimeve të rinovueshme dhe heqja dorë nga nafta dhe gazi.
Duke pranuar se ka pasur një trend të caktuar të bankave dhe ofruesve të tjerë të shërbimeve financiare që frenojnë ekspozimin e tyre ndaj industrisë së naftës dhe gazit, Stockley shtoi se një dalje e plotë do të ishte e dëmshme si për huadhënësit dhe për huamarrësit.
Por po anashkalohet dhe një fakt tjetër, industria e naftës dhe gazit është në një pozitë të mirë për të ndihmuar tranzicionin e energjisë.
“Një miliard njerëz nuk kanë qasje në energji elektrike në të gjithë botën. Kërkesa për energji do të rritet 25 për qind deri në vitin 2040” tha Leslie Beyer i PESA për Oilprice.com. “Ne kemi nevojë për ekspertizë teknologjike të burrave dhe grave të industrisë së naftës dhe gazit, të cilët i kanë dhënë fuqi botës nëpër vite, për të ndihmuar në ofrimin e zgjidhjeve që na duhen për të ardhmen. Përjashtimi nga ne do të ishte dritëshkurtër dhe pa mend.”
Të them të drejtën, bankat nuk po ia kthejnë shpinën naftës dhe gazit tamam tamam. Ata po ecin në atë drejtim nga rritja e oreksit për investime të ESG dhe presioni i investitorëve për kredi me emisione më të ulëta, si dhe nga rregulloret e reja që synojnë avancimin e agjendës së Marrëveshjes së Parisit. Sidoqoftë, vëren se edhe Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë, një ithtar i zëshëm i tranzicionit të energjisë së gjelbër, pret që nafta dhe gazi të ekzistojnë për një kohë të gjatë dhe të furnizojnë me energji numrin në rritje të njerëzve që kanë nevojë për të, popullsia globale vazhdon të rritet.
Megjithatë, në një rast të pamundur që bankat të ndërpresin plotësisht kompanitë e naftës dhe gazit nga lista e tyre e klientëve, industria do të ketë ende alternativa. Tregtarët e mallrave janë një alternativë e tillë, sipas Oliver Abel Smith, partner bankar në Fieldfisher. Një tjetër është fondi i borxhit privat dhe një tjetër është hua e lidhur me qëndrueshmërinë. Këto nuk janë ende diçka që është në dispozicion në tregun e instrumenteve të borxhit, por do të ishte një zhvillim i natyrshëm i trendeve aktuale.
Gjatë vitit të kaluar, pesë nga bankat më të mëdha të SHBA u zotuan të ndalojnë financimin e shpimit të naftës dhe gazit në Arktik. Lajmi sigurisht që nuk ishte i mirëpritur nga industria, por vë në dukje se zotimi ishte specifik, duke u përqëndruar në një zonë shpimesh që nuk është saktësisht një përparësi për stërvitjet. Shpimet në Arktik janë të shtrenjta, rezultati është i pasigurt dhe tani me covidin që po qarkullon kudo, nuk është koha më e mirë.
Mund të ndodhë që bankat po flasin më shumë sesa po veprojnë kur bëhet fjalë për naftën dhe gazin. Në fund të fundit, bankat janë, ose të paktën duhet të jenë, institucione pragmatike sesa ato të udhëhequra nga shqetësime ideologjike. Si të tillë, ata nuk kanë gjasa t’i kthejnë plotësisht shpinën naftës dhe gazit. Disa mund të minimizojnë ekspozimin e tyre ndaj industrisë, megjithatë, në kërkim të kullotave më të gjelbra financiare.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga RT
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
