Saga e zgjedhjeve në SHBA ka hyrë në fazën ku zyrtarët pak të njohur lokalë bëhen papitur pjesë e çështjeve ndërkombëtare. Gjatë vitit 2000, ky person ishte Katherine Harris, Sekretarja e Shtetit në Floridas, vendimi jo aq delikat i së cilës në shkallët e rinumërimit ndihmoi në dorëzimin e Shtëpisë së Bardhë të George W. Bush. Tani është radha e Brad Raffensperger.
Raffensperger, Sekretari Republikan i Shtetit i Xhorxhias fitoi famë për censurimin publik të aleatëve të Presidentit Donald Trump i cili e bëri atë të vinte në dyshim fletët e votimit në shtetin e tij, të cilin Joe Biden e fitoi me gati 13,000 vota. Por Raffensperger përfaqëson diçka tjetër, diçka më të rëndësishme: prova që institucionet e qeverisë amerikane janë ende gjallë dhe funksionojnë.
Ardhja e Raffensperger në skenën kombëtare së bashku me të tjerët si Mattheu Brann i cili gjatë fundjavës hodhi poshtë me përbuzje përpjekjen e Trump për të ndaluar Pennsylvaninë të vërtetonte rezultatet e saj ishte rastësisht. Atmosfera në Uashington është rënduar.
Për dy javë, përpjekja e Trump për të përmbysur rezultatet e zgjedhjeve të 3 nëntorit u mor me përbuzje, madje edhe midis ndihmësve të ngushtë, të cilët e panë përpjekjen e tij si pa sens.
Por duket se Trump nuk ka më dëshirë të mbulojë gjykatat e vendit me procese gjyqësore pa mend. Tërheqjet e trupave të saj rrezikojnë të rindezin dhunën anti-koalicion në Afganistan; zvogëlimi i tij në fondet e shpëtimit pandemik të Rezervës Federale të Sh.B.A mund të bëjë që ekonomia të ndalojë kontraktimin; dhe, ndoshta më alarmuese, përpjekjet e tij për të falsifikuar zgjedhjet e votuesve presidencialë në shtetet e fushës së betejës kërcënojnë vetë legjitimitetin e procesit demokratik.
Qeverisja dhe legjitimiteti institucional janë ndër më të vështirët e të gjitha shkencave politike. Por kushdo që ka kaluar kohë në një shtet të dështuar, apo edhe në një vend të pa zhvilluar, mund të dëshmojë se sa i shpejtë mund të jetë humbja e besimit te institucionet qeveritare.
Është diçka që shumica e amerikanëve nuk e kanë konsideruar kurrë. Është një pikë e verbër që herë pas here ka sjellë pasoja fatale për politikën amerikane, të tilla si kur administrata e Bush dërgoi mijëra trajnues me qëllime të mira dhe ekspertë burokratikë në Irak për të rikrijuar një shtet funksional nga rrënojat e Shteteve të Bashkuara.
Ju nuk keni pse të udhëtoni në një zonë lufte për të parë se sa e vështirë është të riktheni besueshmërinë e institucioneve qeveritare pasi të humbet besimi. Një zyrtar i lartë i financave evropiane më tha një herë se ky është ndryshimi themelor midis Francës dhe Italisë, dy ekonomi me madhësi të ngjashme me histori po aq krenare. Francezët kanë besim në institucionet e tyre dhe në funksionet e Shtetit; Italianët nuk i besojnë qeverisë së tyre dhe shteti po kalon nga kriza në krizë.
Frika në Uashington është se Shtetet e Bashkuara po i afrohen shpejt një momenti kritik, Trump duket aq i vendosur për të shkatërruar besimin në institucionet e qeverisë amerikane – gjykatat, FBI, Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve – saqë Shtetet e Bashkuara mund të pushojnë së qeni një shtet funksional, e lëre më një model për botën. Steve Bannon, i cili ende mbetet më përkrahësi për Trumpizmin, nuk e ka fshehur kurrë se qëllimi i tij i vërtetë për të mbështetur Trump ishte “dekonspirimi i shtetit administrativ”.
Por, çka nëse e kundërta është e vërtetë? Po sikur Raffensperger të provonte rregullin sesa përjashtimin? Opsioni më i mundshëm i dy muajve të ardhshëm është që gjykatat të vazhdojnë të hedhin poshtë teoritë e egra të komplotit të Trump, që autoritetet lokale të përfundojnë çertifikatat e tyre elektorale siç bënë në Michigan të hënën, që trupat të respektojnë betimin e tyre ndaj kushtetutës sesa çdo individ dhe se Biden do betohet si president më 20 Janar pa ndonjë incident.
Me fjalë të tjera, institucionet amerikane që u vendosën për të mbrojtur shtetin nga impulset autoritare të një presidenti si Trump do të kenë funksionuar saktësisht siç ishin krijuar. Ata do të kenë performuar në mënyrë të admirueshme kundër kërcënimeve më të rënda: një president i SHBA, me të gjitha kompetencat që komandon duke ngritur një sulm frontal mbi themelet e tyre.
Përkundër gjithë turpit që dy muajt e ardhshëm mund t’i sjellin Trump, institucionet amerikane mund të shfaqen me një vlerësim të ri nga publiku amerikan. Ata mësojnë se burokracitë e tyre janë të mbushura me zyrtarë të mirë si Raffensperger. Në vend se fillimi i fundit, kjo do të ishte koha e tyre më e mirë.
Përkthyer dhe përshtatur nga CNN/ F.H, konica.al
