Opinion nga: Bob Bauer dhe
Ligjet dhe praktikat tona post-Watergate për presidencën kanë nevojë për reformim. Tani që koha e Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë po mbaron, një detyrë urgjente është reformimi i presidencës që për katër vjet ai kërkoi të ndryshonte sipas imazhit të tij dhe të kandidonte në interesin e tij personal dhe politik. Ajo që ato vite kanë treguar është se një mori ligjesh dhe normash që u ngritën pas Watergate dhe Vietnamit kërkojnë një rregullim të përgjithshëm.
Çdo program për reformën e presidencës duhet t’i japë përparësi krizave tona shëndetësore dhe ekonomike. Ai gjithashtu duhet të njohë realitetet politike. Disa reforma mund të kryhen nga dega ekzekutive, por të tjera kërkojnë legjislacion. Ato duhet të nxisin të paktën mbështetje modeste dypartiake në Senat.
Duke pasur parasysh këto kufizime, një axhendë për reformën e presidencës mund të pasqyrojë realisht përparësitë e mëposhtme:
Reformat e Degës Ekzekutive
Këto reforma duhet të përqendrohen në rivendosjen e integritetit të shtetit ligjor, veçanërisht për të kontrolluar ndërhyrjet presidenciale në zbatimin e ligjit për vetëmbrojtje ose për të dëmtuar armiqtë politikë. Kushtetuta i jep presidentit pushtetin ekzekutiv të zbatimit të ligjit, kështu që dega ekzekutive duhet të vendosë shumicën e këtyre reformave. Reformat e degëve të brendshme kanë mungesë të zbatueshmërisë ligjore, por mund ndikojnë veçanërisht në vartësit presidencialë.
Për shkak se Presidenti Trump i sfidoi ata rregullisht, dhe nganjëherë Departamenti i tij i Drejtësisë e bëri këtë gjë gjithashtu, ka shumë skepticizëm në lidhje me normat. Por në të vërtetë normat patën më shumë sukses në kontrollimin e tij sesa janë vlerësuar – për shembull, në sigurimin që Robert Mueller, përkundër kundërshtimit të Trump, mundi të përfundonte kërkimin e tij; në mbrojtjen e prokurorëve federalë në Nju Jork në çdo hetim të çështjeve që lidhen me Trump; dhe në parandalimin e Departamentit të Drejtësisë nga plotësimi i dëshirës së presidentit për të ndjekur penalisht armiqtë e tij.
Reformat duhet të përfshijnë përmirësimin e rregulloreve të Departamentit të Drejtësisë kundër paragjykimeve politike në zbatimin e ligjit; shtrirja tek prokurori i përgjithshëm i normave të departamentit kundër ndërhyrjes në hetime; sqarimi i rregullave për hetimet e presidentëve dhe fushatat presidenciale për të mbrojtur nga ndikimi politik si edhe veprimet e ndërmarra gjatë zgjedhjeve; dhe ndryshimi i rregulloreve në mënyrë që një këshilltar special të ketë pavarësi të shtuar nga prokurori i përgjithshëm dhe të mund t’i raportojë Kongresit dhe popullit amerikan faktet e çdo pretendimi të besueshëm për sjellje kriminale kundër një presidenti ose zyrtari të lartë të degës ekzekutive.
Reformat e Kongresit
Kongresi duhet të plotësojë me statut reformat ekzekutive. Tre duhet të kenë mbështetje të gjerë publike dhe duhet të jenë më të lehta për ligjvënësit republikanë që të votojnë pasi Trump të dalë nga detyra. Së pari, Kongresi duhet të shndërrojë në ligj normat anti-korrupsion të sjelljes presidenciale që janë pranuar prej kohësh nga të dy palët, por u përhapën nga Trump. Kjo do të përfshinte që presidentëve dhe kandidatëve presidencialë tu kërkohej për të bërë një zbulim në kohë të deklaratave të tyre tatimore. Ajo gjithashtu duhet të ndalojë presidentin, nën kërcënimin e dënimit penal, nga çdo rol në mbikëqyrjen e çdo biznesi; ndalimi i besimit të verbër presidencial, i cili në këtë kontekst nuk është në përputhje me konceptet thelbësore të transparencës dhe llogaridhënies; dhe të vendosë procedura për Kongresin për të taksuar “shpërblimet” që presidenti do të merrte nga shtetet e huaja.
Së dyti, Kongresi duhet të ndalojë presidentët që të mos pengojnë drejtësinë për vetëmbrojtje, mbrojtjen e anëtarëve të familjes dhe për të ndërhyrë në zgjedhje. Po ashtu duhet të cilësohet krim kur një president ofron falje në këmbim të ryshfetit, duke përfshirë heshtjen ose veprimin korruptiv në një procedurë ligjore.
Së treti, Kongresi duhet të përmirësojë mbrojtjen ligjore kundër ndërhyrjeve elektorale të huaja, një shqetësim si për popullin amerikan ashtu edhe për komunitetin e inteligjencës amerikane. Kongresi duhet të kërkojë fushata për të raportuar në FBI për çdo kontakt nga shtetet e huaja që ofrojnë mbështetje ose ndihmë të fushatës. Dhe për të sqaruar se qeveritë e huaja nuk mund të ofrojnë, dhe fushatat presidenciale nuk mund të kërkojnë ose marrin asgjë të vlefshme për një fushatë zgjedhore, ajo duhet të kriminalizojë çdo marrëveshje të ndihmës reciproke midis fushatave presidenciale dhe qeverive të huaja. Një konflikt i mprehtë midis degëve ekzekutive dhe legjislative kërkon një rregullim urgjent dhe është gati për një marrëveshje: rregullimi i vendeve të lira të degëve ekzekutive. Shumë administrata presidenciale – administrata Trump më agresive se të tjerët – kanë anashkaluar procesin e konfirmimit të Senatit për emërimet e degëve të larta ekzekutive duke bërë emërime të përkohshme të njëanshme.
Këto taktika shfrytëzuan boshllëqet në ligjin federal të vendeve të lira të punës. Përzierja e këtij problemi është se numri i pozicioneve të degës ekzekutive të konfirmuar nga Senati është rritur (tani është rreth 1,200), dhe Senati në dekadat e fundit është bërë më agresiv në përdorimin e mjeteve për të bllokuar ose vonuar konfirmimin. Kongresi duhet të zvogëlojë ndjeshëm numrin e pozicioneve ekzekutive që kërkojnë konfirmim në këmbim të gjykimit presidencial të ngushtuar ndjeshëm për të bërë emërime të përkohshme.
Fuqia e një presidence matet nga aftësia e saj për një udhëheqje efektive ekzekutive. Rekordi i Trump i udhëheqjes së patëmetë ishte i lidhur ngushtë me përpjekjet e tij të paepura për të sfiduar ose shkatërruar institucionet që rrisin kufizimet dhe pengesat. Reformat e propozuara këtu do të rrisin kufizimet institucionale që legjitimojnë kompetencat e mëdha të presidentit. Ato do t’i shërbejnë qëllimeve binjake për të siguruar që “energjia në ekzekutiv” që Alexander Hamilton përcaktoi si “një karakter kryesor në përcaktimin e qeverisë së mirë” është ngulitur, siç insistoi me të drejtë historiani Arthur Schlesinger Jr, në një “sistem i përgjegjësisë që kontrollon keqpërdorimin e pushtetit ekzekutiv.”
Përkthyer dhe përshtatur nga The New York Times/ F.H, konica.al
