Joe Biden ka premtuar të shpërndajë 100 milion vaksina për 100 milion amerikanë në 100 ditët e tij të para në detyrë. Brenda kësaj kohe, ai gjithashtu shpreson të shohë shumicën e shkollave fillore dhe të mesme të rihapura dhe të kalojë një paketë të madhe stimuluese si edhe ka propozuar legjislacion që përcakton një mundësi për pajisjne me dokumenta për miliona emigrantë që ende nuk kanë.
Katër vjet më parë Donald Trump paraqiti një plan po aq ambicioz për 100 ditët e tij të para në qeverisje, duke premtuar, ndër të tjera, një ndryshim kushtetues që kufizon senatorët në dy mandate. Shumica e presidentëve hyjnë në zyrë duke u zotuar për gjëra të mëdha në 100 ditët e para. Por pse ky afat i veçantë dhe kur u bë kaq i rëndësishëm?
Franklin Roosevelt ishte presidenti i parë që përdori frazën “100 ditët e para”, në një adresë radio më 24 korrik 1933. Ai kishte marrë detyrën rreth pesë muaj më pare se të thoshte këtë frazë. Amerika ishte atëherë në vitin e katërt të depresionit. Në fjalën e tij përuruese Roosevelt tha: “Ky komb kërkon veprim, dhe veprim do ketë tani.”
Ai u zotua se nëse Kongresi nuk do të vepronte, ai do të kërkonte “pushtet të gjerë ekzekutiv për të bërë një luftë kundër emergjencës aq të madhe sa fuqia që do të merrja nëse do të pushtoheshim nga një armik i huaj”.
Roosevelt nuk po bënte shaka. Shikimi i listës së legjislacionit të miratuar – 15 projektligje të rëndësishëm – në 100 ditët e para të sesionit të Kongresit që filloi pak pasi ai mori detyrën do ta bënte çdo president tjetër ziliqar.
Ndër të tjera, legjislacioni i Roosevelt e largoi Amerikën nga standardi i arit; sistemet bankare u bënë të ndara në tregtare dhe investuese; vendosin një program lehtësimi të punëve publike (Korpuset Civile të Ruajtjes); i dha pushtetit qeverisë federale për të rregulluar tregun e aksioneve; dhe krijoi Autoritetin e Luginës së Tenesit, e cila është sot kompania më e madhe publike e energjisë në Amerikë. Në tërësi, Roosevelt miratoi 76 ligje në 100 ditët e tij të para në pushtet. I vetmi president që i afrohet atij numri të përgjithshëm është Harry Truman, me 53. FDR lëshoi gjithashtu 99 urdhra ekzekutivë, një rekord tjetër.
Që nga koha e Roosevelt, legjislacioni është bërë më kompleks dhe më partiak; rekordi i tij duket i sigurt. Barak Obamës iu desh një vit i plotë për të miratuar legjislacionin e nënshkrimit të mandatit të tij të parë, Aktin e Kujdesit të Përballueshëm. George U. Bush miratoi Aktin Asnjë Fëmijë i Mbetur Pas, një projekt-ligj për reformën në arsim, pak më pak se një vit pasi hyri në zyrë.
Por presidentët ende përdorin “100 ditët” për t’i treguar publikut se si ata synojnë të veprojnë menjëherë dhe se janë vigjilentë për problemet e vendit. Ky inkuadrim pranon një rregull të përgjithshëm të politikës. Koha më e mirë për të miratuar premtime ambicioze të fushatës është në fillim të një mandati, kur vlerësimet e miratimit priren të jenë më të lartat. Presidenti sapo ka fituar një zgjedhje, dhe bashkë me të edhe një mandat popullor.
Partia e tij mbase kontrollon njërën ose të dy dhomat e Kongresit dhe është e unifikuar në mënyrë të arsyeshme pas tij.
Ai ende nuk ka zhgënjyer askënd. Kritikat dhe luftimet e pashmangshme ndoshta ende nuk kanë filluar. Ai në fillim të pushtetit ka një administratë të etur për të punuar.
Ditët e para të Biden, madje edhe më shumë sesa ato të Trump, kanë shfaqur një mori urdhrash ekzekutivë. Ato janë më të lehta për t’u miratuar sesa legjislacioni, që kërkon vetëm një nënshkrim presidencial.
Shumica kanë qenë të lidhura me pandeminë dhe jokontestuese, llojet e gjërave që një qeveri kompetente do të kishte bërë muaj më parë.
Por së shpejti ai do t’i drejtohet punës komplekse dhe do duhet të nënshkruajë: një projekt-ligj i konsiderueshëm i lehtësimit të kovidit, i ndjekur ndoshta nga një paketë infrastrukture edhe më e ashpër. Ai do i mbajë këto vendime larg, ndoshta deri në 30 Prill, ditën e 101 të administratës së tij.
Përkthyer dhe përshtatur nga The Economist/ F.H, Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
