“Sot është më lehtë të sigurosh një armë bërthamore sesa një vaksinë”, deklaroi në janar presidenti serb, Aleksandar Vučić. Ai po mburrej. Vendi i Ballkanit sapo kishte marrë dërgesën të parë me gati 1 milion doza vaksine Covid-19 nga Sinopharm, një kompani farmaceutike kineze me pronësi shtetërore.
Ndërsa gara për të administruar vaksinimet Covid-19 është rritur këtë vit, po ashtu janë rritur dhe përpjekjet për të përdorur vaksinat si instrumente ndikimi gjeopolitik. India hyri në grindje në shkurt duke u dhënë miliona doza fqinjëve të saj në Azinë Jugore, ku ajo ka konkurruar për ndikim diplomatik me Kinën. Pekini ka njoftuar një dozë falas gjatë javëve të fundit në 13 vende dhe thotë se planifikon të sigurojë vaksina për 38 të tjera. Moska ka përfituar nga vonesat në programin e BE-së për të shitur vaksinën e saj në Hungari – edhe pse formulimi rus ende pret miratimin rregullator të bllokut evropian.
Në një treg të mungesës ekstreme, me vaksinimin që ende nuk ka filluar në 130 vende, shtete të tilla si Serbia po shfaqen si udhëheqës të hershëm në garën e vaksinimit, duke përdorur konkurrencën gjeopolitike – së bashku me një gatishmëri për të zbutur pengesat rregullatore – për të siguruar shpejt miliona doza.
Dukshëm jashtë kësaj gare diplomatike, janë qeveritë perëndimore, të cilat po përpiqen së pari të vaksinojnë popullatat e tyre dhe kanë preferuar të kanalizojnë ndihmat në skema shumëpalëshe si Covax, mekanizmi i ndarjes që do të fillojë duke furnizuar rreth 3 % e njerëzve më të rrezikuar në vendet me të ardhura të mesme dhe të ulëta gjatë gjashtë muajve të ardhshëm.
Deri në atë kohë, vende të tilla si Britania e Madhe, SHBA dhe Kanada presin që të imunizojnë tufën, së bashku me një tufë vendesh të tjera të pasura që kanë blerë pjesën më të madhe të furnizimit të vaksinave perëndimore që do të prodhohen në 2021. Ndarja është një mundësi diplomatike dhe disa kryeqytete të huaja po e shfrytëzojnë atë.
Kompanitë ruse dhe kineze kanë qenë gjithashtu më të gatshëm se sa homologët e tyre perëndimorë për të arritur marrëveshje licencimi për të lejuar prodhuesit në vende të tilla si Indonezia, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Malajzia, të prodhojnë pjesërisht ose plotësisht vaksinat Covid-19.
Ndërkohë, javën e kaluar Organizata Botërore e Shëndetësisë dhe Unicef bënë një deklaratë duke u lutur kompanive perëndimore të bëjnë më shumë marrëveshje të tilla, që mund të nënkuptojnë më pak fitim në planin afatgjatë, por më shumë dhe më shpejt vaksina për shoqëritë që dëshpërimisht kanë nevojë për to.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
ANALIZA/ “Filozofia’ e masave ekonomike ‘antikoronavirus”
“Duhet trajtim në kohë! Ja kur pritet mbërritja e ‘pikut’ të Covid-19”
