Pasi kanë shkuar në luftë të paktën 12 herë gjatë shekujve, Turqia dhe Rusia nuk janë aleate të mundshme.
Në 2015, kur Turqia rrëzoi një aeroplan luftarak rus, çdo marrëveshje midis të dyve dukej ende e pamundur.
Dhe goditja me armë e ambasadorit rus Andrei Karlov në Ankara një vit më vonë ishte një shkak për luftë nëse do të kishte ndonjëherë të tillë.
Për habi, sidoqoftë, realiteti që nga ajo pikë e ulët në marrëdhëniet midis vendeve është se ato janë afruar më shumë së bashku.
Ndërsa Presidenti rus Vladimir Putin përpiqet të vendosë një pykë midis Turqisë dhe aleatëve të saj të NATO-s, sesi kjo marrëdhënie midis kundërshtarëve historikë vazhdon mbetet për t’u parë.
Si një tokë prej 17 milion km katrorë në veri të saj, Rusia është një realitet i paluajtshëm për Turqinë.
Për Kremlinin, aspiratat e 80 milion myslimanëve për të shtrirë edhe një herë shkrimet e tyre përtej kufijve të tyre janë një kërcënim për sferën tradicionale të ndikimit të Rusisë.
Atje ku Turqia sheh në Gjeorgji një aleat të mundshëm të NATO-s, Rusia prej kohësh e ka parë Kaukazin vetëm si një mikpritës për shtetet klientë. Jo që nga fillimi i shekullit të 20-të, Turqia ka menduar të marrë armët kundër Rusisë për t’u rilidhur me vëllezërit e saj Turk në lindjen e saj.
Ngjarjet e vitit të kaluar, megjithatë, kanë treguar gatishmërinë e saj për t’u përfshirë në një konflikt që ka sjellë në të vërtetë të dy palët më afër së bashku.
Për dekada, konflikti mbi provincën e Nagar-Karabah të Azerbajxhanit mbeti në një gjendje amullie, me Bakun që nuk kishte vullnet për të vepruar në mënyrë të pavarur pa përkeqësuar Rusinë, e cila njëkohësisht mbështeste rivalin e saj armenë deri në skaj.
Ndërhyrja e Turqisë në vitin 2020, megjithatë, në vend që të kundërshtonte situatën, çoi në të vërtetë në një traktat paqeje dhe një rirregullim territorial.
Putini përmblodhi tolerancën e tij ndaj aventurave ushtarake të Turqisë kur deklaroi në nëntor: “Sot, ata (Franca dhe Gjermania) së bashku po kryejnë detyrat e tyre të mbrojtjes dhe të sigurisë së NATO-s ashtu siç mendojnë të arsyeshme. Pse nuk mundemi (Rusia dhe Turqia) të bëjmë të njëjtën gjë? ”
Kjo deklaratë thekson saktësisht pse kjo “aleancë” do të thotë kaq shumë për Kremlinin: Në një botë gjithnjë e më shumëpolare, vetëm përmes eksplorimit të marrëdhënieve me fuqitë e tjera Rusia është në gjendje të projektojë vetë.
Një aleancë e llojeve me Turqinë jo vetëm që kufizon mundësitë që fuqitë e tjera të përfshihen në sferën e ndikimit të Rusisë, por gjithashtu ka vlerën e shtuar të minimit të NATO-s.
Nëse kriza e avionëve luftarakë ishte një pikë kthese në mënyrën se si Turqia merrej me Rusinë, ajo gjithashtu nënvizonte se si Siria do të vepronte si një plan për mënyrën se si të dy mund të punonin së bashku në kurriz të fuqive të tjera.
Duke siguruar një litar shpëtimi të rëndësishëm për të mbështetur regjimin e Asadit, Rusia veproi në kundërshtim me opinionin ndërkombëtar. Dhe duke i dhënë një mundësi Turqisë për të shkulur armiqtë e saj Kurd përtej kufirit, Kremlini ishte në gjendje të tregonte veten si një aleat praktik.
Aty ku marrëdhënia e Ankarasë me Uashingtonin drejtohet nga personaliteti, zgjedhjet, institucionet dhe opinioni publik, lidhjet e saj me Rusinë janë plotësisht personale.
Ishte Putini ai që thuhet se paralajmëroi Rexhep Tajip Erdogan për përpjekjen për grusht shteti 2016 dhe ishte gjithashtu ai që uroi presidentin turk për mbijetesën e tij.
Që të dy kanë pasur takimet më të rregullta ballë për ballë nga çdo udhëheqës botëror që nga ajo kohë.
Pavarësisht se ka bërë gjithçka që ishte e nevojshme, shanset e Turqisë për t’u bashkuar me BE janë tani më të largëta se kurrë.
Ankaraja do të bënte mirë të kujtojë përshtatshmërinë e Putinit – Rusia do të punojë vetëm me Turqinë derisa t’i shërbehen interesat e saj.
Pavarësisht aftësisë së Rusisë për të mbështetur një marrëdhënie që nuk është e bazuar në rregulla, ajo nuk siguron joshjen ekonomike të Perëndimit.
Megjithëse Turqia dhe Rusia kanë kërkuar gjuhë të përbashkët aty ku është e mundur, Ankara do të hezitojë të ndërmarrë sanksione të mëtejshme ndërkombëtare duke pasur parasysh se sa të thella janë aktualisht problemet e saj ekonomike.
Të dy palët tani e dinë që tjetra ka fuqinë dhe, e rëndësishmja, guxon të zbatojë vendimet që ata marrin.
Shumë shpejt, një përplasje është e pashmangshme.
Udhëheqësit nga të dy palët duhet vetëm të shikojnë historinë për të përcaktuar se ku mund të ndodhë kjo: Rreth Detit të Zi, në Kaukaz ose në Azinë Qendrore, ku politikat turke kërcënojnë gjithnjë e më shumë Rusinë.
Zaid M. Belbagi është një komentator politik, dhe një këshilltar për klientët privatë midis Londrës dhe Këshillit të Bashkëpunimit të Gjirit./konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A po heq dorë Erdogani nga Putini?
A është Erdogan, kali i Trojës i Rusisë?
