Rumania tregon pse Kina ka një problem në Evropën Lindore.
Bukureshti ka mbajtur një qëndrim shumë më të guximshëm se shumica e vendeve të Evropës Perëndimore duke i thënë jo Kinës.
Jo vetëm që Rumania ka mbajtur larg kompanitë kineze nga sektorët thelbësorë si energjia bërthamore dhe telekomi, por gjithashtu muajin e kaluar i dha një qortim të ashpër diplomatik udhëheqësit kinez Xi Jinping kur ajo refuzoi të dërgonte presidentin e saj në një samit historik.
Xi e ka bërë Evropën Lindore një përparësi strategjike dhe po kërkon ndikim në rajon duke premtuar investime përmes Rrugës së Re të Mëndafshit, një projekt gjigant i infrastrukturës për të ndërtuar një autostradë mallrash midis Azisë dhe Evropës.
Sidoqoftë, Pekini thjesht nuk është shqetësimi strategjik Nr. 1 në rajon.
Vende të tilla si Rumania dhe vendet Balltike janë shumë më të preokupuara me Rusinë dhe përparësia e tyre është të parakalojnë besnikërinë e tyre ndaj NATO-s dhe Uashingtonit, të cilin ata i shohin si policët rajonalë.
Në të vërtetë, pakënaqësia e Rumanisë për ngacmimin diplomatik të Kinës komuniste rrjedh pjesërisht nga kujtimet se si Moska Sovjetike bëri biznes dhe se si Rusia bën akoma.
Një zyrtar politik i nivelit të lartë rumun që ndjek nga afër marrëdhëniet me Pekinin tha, “Ata duket se po përpiqen të na imponojnë modelin e tyre … Kinezët kanë treguar të njëjtën sjellje agresive si Rusia.”
Zëvendës kryeministri Dan Barna i tha POLITICO se shtyllat thelbësore të politikës së jashtme rumune ishin “BE, NATO dhe partneriteti strategjik me SHBA.
Duke vazhduar në këtë drejtim, qeveria e koalicionit e qendrës së djathtë e Rumanisë tani po kërkon të përjashtojë kompanitë jashtë shtetit, duke përfshirë ato kineze, nga kontratat publike.
Barna theksoi që memorandumi nuk synonte specifikisht Kinën por përshkroi “presionin e madh shoqëror në Rumani “.
Ai tha se firmat kineze dhe të tjera jo-BE fituan një reputacion të dobët në Rumani sepse ata nënvizuan konkurrencën në kontrata por më pas doli se nuk ishin në gjendje të jepnin projekte për shkak të mungesës së kredencialeve rregullatore të përshtatshme ose burimeve të pamjaftueshme në Rumani.
Kompanitë kineze kanë shkaktuar ankesa nga zyrtarët rumunë për bllokimin e zhvillimit të infrastrukturës, ndonjëherë duke vonuar projektet me vite.
Kur erdhi puna për takimin e diskutueshëm të Shkurtit 17 + 1 me Xi, një format diplomatik në të cilin Kina e ka me 17 vende të Evropës Lindore, njerëzit që ndjekin çështjen thanë se Bukureshti i urrente presionin e drejtpërdrejtë politik të Pekinit në një kohë kur lidhjet SHBA-Kinë ishin kaq të ndjeshme.
Zyrtarët kinezë thuhet se kanë lënë të kuptohet se marrëdhënia dypalëshe e Bukureshtit me Pekinin do të dëmtohej nëse Presidenti Klaus Iohannis nuk do të paraqitej. Pekini ndërmori një qasje të ngjashme në përpjekjen për të mbrojtur interesat e Huawei-t në vend.
Kur u pyetën për marrëdhëniet me Kinën, një zëdhënëse e ministrisë së jashtme tha se ato “bazoheshin në pragmatizëm në bashkëpunimin dypalësh”.
Ajo i bëri jehonë vërejtjeve të Barna mbi përparësinë e marrëdhënieve me BE, NATO dhe SHBA dhe vuri në dukje “angazhimin e Rumanisë ndaj vlerave demokratike dhe multilateralizmit bazuar në të drejtën ndërkombëtare, zakonet ndërkombëtare dhe respektimin e të drejtave të njeriut”.
Në lidhje me marrëdhëniet tregtare me Kinën, zëdhënësja e ministrisë së jashtme bëri thirrje për “respekt të ndërsjellë, transparencë, respekt për tregun e lirë dhe parimet e konkurrencës së ndershme, si dhe reciprocitet në të gjitha fushat… ”
Insajderi politik rumun informoi mbi situatën tha se Uashingtoni nuk po i jepte udhëzime të drejtpërdrejta Bukureshtit për marrëdhëniet me Kinën.
Lidhjet ushtarake me SHBA ka përparësi.
Rumania ka kohë që ka marrëdhënie të ftohta me Rusinë, të cilën e akuzon për financimin e fushatave dezinformuese në internet dhe shkeljen e hapësirës ajrore të saj mbi Detin e Zi.
“Rumania nuk dëshiron marrëdhënie kundërshtare me askënd. Nga ana tjetër është aq e qartë sa mund të jetë se kemi një partneritet strategjik me SHBA”, tha Valentin Naumescu, profesor i marrëdhënieve ndërkombëtare në Babeş-Bolyai University Cluj-Napoca dhe një ish-diplomat.
Përkthyer dhe përshtatur nga Politico.eu/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Kina po “blen” Europën
“Rruga e Mëndafshit”: Perëndimi nuk ka pse të fshihet prapa Kinës
Europa, “satelit” i SHBA-së apo Kinës?
